Evin İlyasoğlu
Evin İlyasoğlu evini@boun.edu.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Bir orkestra şefi olsanız

15 Nisan 2020 Çarşamba

Diyelim ki, bu sabah bir orkestra şefi olarak uyandınız. Gelecek mevsim için program hazırlamanız gerekiyor. Konserlerinizden birinde solistiniz ünlü bir piyanist. Öncelik onun seçtiği konçertodadır. “Solist, orkestranın misafiridir” der Gürer Aykal. Misafirin isteğine siz ev sahibi olarak her zaman uyum sağlamalısınız. Diyelim ki solist Rahmaninof’un 2. Piyano Konçertosu’nu seçmiş. Bu konçerto yeterince uzun ve sonunda bis yaptırtacak kadar parlak. Demek ki ilk bölümde konserin başına bir uvertür konacak zaman yok. Konserin ikinci yarısında artık orkestranıza kendini gösterecek bir senfoni seçmelisiniz. Ne de olsa konçerto süresince orkestranın başlıca görevi soliste eşlik etmektir. Zaman olarak konçertonun bestecisiyle yakın yıllarda yaşamış bir besteci uyumlu olacaktır. Örneğin Bohemya’dan Dvorak’ın op.95 “Yeni Dünyadan” başlıklı senfonisi, bildik ezgileriyle, folklorik renkleriyle güzel bir denge kurabilir. 

Beethoven’a korona   çelmesi

Dünyanın sanat merkezleri 250. yaşı için Beethoven’a ne armağanlar hazırlamıştı! Elbet bir gün korona kaygısının biteceği zaman da gelir. Umarız o zaman bu hazırlıklar da “Beethoven 252 yaşında” gibi yeni bir başlıkla değer bulur.

Beethoven’ın yapıtları müzik tarihinde klasik çağ ile romantik çağı birbirine bağlar. Dokuz senfoniden bazıları tasviril isimler taşır, bazılarına hiçbir isim vermemiştir. Eroica, (no.3), Pastoral (no.6) ve 9. Senfoni gibi kendisinin başlık koyduğu senfonilerini o yönlendirmeyle dinleriz. Bunlar romantizme kapıları açmışlardır. Çünkü bir portre, bir manzara, bir izlenim anlatılmaktadır. 5. Senfoninin ise bir yakıştırma adı vardır: “Kader”. Bir gece geç saatte çalışırken Beethoven’in dört kez kapısı vurulmuş: Da da da daaa, olarak yankılanmış kulağında. Ve olayı “Kader kapımı çaldı” şeklinde yansıtmış. Oysa kendisi bu ünlü 5. Senfoniye hiçbir zaman ad vermemiş. Şu korona günlerinde gelin, halk arasında “Kader” olarak bilinen 5. Senfoniyi de, diğer isimsizleri de siz adlandırın. Onlara kendinize göre öyküler yazın. 

19. yüzyılın tümü ve 20. yüzyılın başı, “senfonik” eserlerin krallık dönemidir. O dönemden hiç tanımadığınız bir eseri rastgele seçin: Sibelius’un, Elgar’ın, Walton’un senfonileri. 19. yüzyıl sonu, post-romantik dönem bestecileri uzun müzik cümleleri yazmışlar, eserlerin sonunu çok nazlanarak, uzatarak getirmişler. Bu yapıtları baştan sona dinlemek ağır bir roman okumak gibidir, derin konsantrasyon ister. Besteci onları katman katman işlemiştir. Her bölümün içinde ise bir öykü saklıdır. Dinlerken o öykünün başlangıcını, gelişip doruğa tırmanmasını ve sona ermesini inceleyin. Bölümlerin içinde size ait olan kısa öyküler yaratın. Siz kendi yaratınızla o eseri kendinize yaklaştırın. O müzikle özdeşleşin.

Güher-Süher Pekinel bugünleri anlatıyor

“Dünyada süreci analiz eden yorumları dikkatle takip ediyoruz. Artık müzik sektöründe, dijital platformlar daha da dominant bir mecra haline dönüşecek. Biz de önemli plak şirketleri ve filarmonilerin internet sayfalarında konserleri takip ediyoruz. Bu kulvarda kendini gösteren rekabetin de dinleyici ve izleyici ile müzisyenlerin buluşmasında, yenilikçi ve farklı yaratıcılıkları zorlayarak kaliteli bir seviye belirleyeceği görüşündeyiz. Korona sonrası günlere sıra dışı bir konser deneyimi için ne yapılabilir, sektör nereye evrilecek sorularına cevap arayışı ile hazırlanıyoruz.

Yeni repertuvarlara ve uzun süredir detaylandırdığımız iki piyano için yeni projelere odaklandık. Hayat mücadelesi  içerisinde anlamını kaybeden sorular yerine, insanın sanat ve doğa ile ilişkisini sorguladığımız bir süreçten geçiyoruz. Yoğunluk nedeni ile uzun süredir vakit ayıramadığımız, resim, edebiyat ve birçok sanat dalına da bu negatif olayın pozitif yönü olarak şu anda zamanımızı ayırabiliyoruz.  Özel kayıt ve konserlerimizden kesitleri sosyal medya hesabımızdan paylaşıyoruz. Dünya Sahnelerinde Genç Müzisyenler projemizle ve tüm kuruluşlarımızdaki öğretmen ve öğrencilerle de iletişim halindeyiz.”



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları