\n

ANAYASA konusu uzayınca “geçici anayasa” çözümünü gündeme getirenler oldu. O daha da uzun sürer ve daha zordur.

Oysa geçici anayasa yerine geçebilecek sağlam bir çaremiz var: Bugünkü haliyle şimdiki anayasa. O, 1924’ten hatta bir bakıma Osmanlı döneminden gelen çizgiyi sürdürüyor. Yani klasik parlamenter sisteme benzeyen yanıyla seçimle kurulan bir parlamento, onun kurduğu ve ona karşı sorumlu olan bir hükümet ve devletin birliğini temsil eden ve sistemin iyi çalışmasını sağlamaya çalışan bir cumhurbaşkanı. Şimdiye kadarki çizgiden farklı olan yanı, cumhurbaşkanının halkça seçilmesi. Ama hep biliyoruz ki, doğrudan doğruya böyle seçilen devlet başkanı ister istemez sembolik diyebileceğimiz devlet başkanı olmaktan çıkar, daha güçlü olur. Yine de çok güçlü olmaması gerekir. Olursa, anayasanın işleyişi başkanlık sistemine kayar.

Böyle bir sistemin felsefesine uygun ideal cumhurbaşkanı; politikada çok fazla yıpranmamış, devletin temel felsefesini benimsemiş, dünya ve ülke sorunları konusunda iyi yetişmiş, mümkünse deneyimli ve hukuk bilgisi de olan bir kişi. Son örnek olarak Sayın Sezer galiba bu tanımlamanın iyi bir örneğiydi.

Öylesini bulmak ve seçmek partiler arasında anlaşma ya da eşgüdüm hatta uzlaşma ister.

Başbakan’a gelince, iyi bilmek gerekir ki sözünü ettiğimiz sistemde becerikli bir başbakan her istediğini diktatör gibi görünmeden kolayca yapabilir. Hele karizması da varsa Mustafa Kemal’in ve İsmet İnönü’nün yaptıklarına benzer işleri başararak. Bu açıdan bakınca Sayın Erdoğan bugünkü başbakanlığını isterse bu sistem içinde rahatlıkla sürdürebilir. Yoksa başkanlık sisteminde karşılaşacağı güçlükler çoktur.

Atatürk’ün ve İnönü’nün Meclis’çe seçilmesi onlara daha demokratik bir görüntü kazandırmıştır. Partiler yelpazesi ne olursa olsun o Meclis’le başkanlık sisteminde bile olmayan tutarlı ve etkili bir devlet yönetimini hem sağlamış hem de gözetmiş olur. Sayın Erdoğan bunları biraz daha derinden düşünse peşinde koşar göründüğü çapraşık sistemler yerine bu cumhuriyetin klasik sisteminin kendisi ve ülke için de yeterli ve yararlı olduğunu görecektir.