Evet, soruyorum nedir bu inat? Konu öyle bir hal aldı ki, sanki atlı faytonlar kaldırılınca hem atlar özgürlüklerine kavuşmuş olacaklar hem de Adalar’ın ulaşım sorunu çözülecek.
Yok efendim. İş hiç öyle sandığınız gibi değil. Neden mi?
Başa saralım...
Büyükada’da 28 Ağustos tarihinde, Adalar’ın ulaşım sorununu halkın da katılımı ile çözüme kavuşturmak için bir çalıştay düzenlendi. İlgili tüm taraflar vardı. Gün sonunda katılımcıların hemen hepsi memnundu; sorunlar onu bizzat yaşayanlar tarafından, o sorunları çözmek ile yükümlü yetkililere anlatılmıştı. Öte yandan çalıştay hayvan hakkı savunucuları tarafından büyük tepki toplamıştı. Hayvan hakkı savunucuları “Adalar Ulaşım Çalıştayı”nın kendileri açısından hükümsüz olduğunu açıklamışlardı.
Belli ki en azından şimdiki halde, hayvansever lobisinin kopardığı kıyamet Adalılar’ın artık büyük bir kaos haline gelen ulaşım sorununu bir bütünsellik ve Adalar’ın kültürel ve tarihi değerlerini de koruyarak çözme istek ve önerilerinden çok daha ağır basıyor... TBMM Hayvan Hakları Araştırma Komisyonu, hayvan haklarına ilişkin hazırladığı raporu bugün yani Hayvanları Koruma Günü’nde Meclis’e sunuyor.
Raporda Adalar’ın fayton sorunu ile ilgili de bir madde var: “Adalar’ın tarihi ve kültürel mirası olan faytonları yaşatmak adına, belli bir miktarda faytonun Fayton Yönetmeliği’ne uygun ve belirlenecek fayton sayısına uygun miktarda atın Adalar’da bırakılması (Uzmanların önerisi, 30-40 civarında fayton ile bu faytonlara koşulmak üzere 300 civarında at). Faytonlara koşulmak üzere sadece ağır yük atları (soğukkanlı at ırkları) için izin verilmesi. Atların İSPARK Fayton Park Alanı’ndaki ahırlarda barınması ve Lunapark Meydanı’ndan Büyük Tur Yolu’nda gezinti yaptırılması. Acil olarak Adalar’da elektrikli ulaşım araçlarının kullanımına geçilmesi önerilmektedir.”
Ortaya konulan öneri hem Adalar hem de atlar açısından vahim.
Toplam 1800 at söz konusu. 300 atın burada önerildiği gibi tutulduğunu düşünün.. Kalan 1500 ata ne olacak? Atların Adalar’dan çıkarılmasının onların ölümü anlamına geldiğini düşünemiyorlar mı? Faytonlara koşulan atlar on yıllardır sağlıksız koşullarda çalıştırılıyor. Ve bunun kesinlikte önlenmesi gerekiyor. Komisyonun esas sorumluluğu denetim görevlerini yapmayan kurumları belirlemek, soruşturma açılmasını sağlamak değil mi? Örneğin neden bu kadar atın olduğu yerde sürekli sağlık hizmeti sunacak bir veteriner hekim ya da hayvan hastanesi olmadığını bugüne kadar sorgulamadı? Neden faytoncu esnafının ehliyet ve araçların fenni kontrolü işi resmi makamlarca ihmal ediliyor?
Ayrıca komisyon neden kendi alanının dışına çıkarak Adalar’da elektrikli ulaşım araçlarını öneriyor?
Son birkaç yıldan beri Adalar herkesin ulaşımda kendi başının çaresine baktığı bir kaotik durum içinde. Hiçbir yasal dayanağı olmayan akülü araçlar kaldırımlarda, yol kenarlarında park ediyor; ehliyet şartı da olmadığı için küçük çocukların bile kullandığı ve güvenliği tehdit eden durumlar yaratılıyor. Keza aynı şeyi kiralık bisikletler için de söyleyebiliriz. Ciddi yaralanmalar ve ölümlü kazalar yaşanıyor. Evet fayton sayısı azaltılmalı ama öyle “50 fayton kalmalı, onlar da merkez dışında olmalı” gibi mesnetsiz kafadan atmalarla değil.
Ayrıca ısıtılıp ısıtılıp sürekli gündeme getirilen elektrikli fayton olayı tam bir ucube. Birilerinin kesesini doldurmaktan ve atı ayırıp güya “sembol” diye faytonu yutturmaktan başka bir şey değil.
Bu yüzden geçen haftalarda hem İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun hem de Adalar Belediye Başkanı Erdem Gül’ün atlar ulaşım aracı olmaktan çıkarılacak demeçleri yerine “bir master ulaşım planı çerçevesinde Adalar’da sürdürülebilir yaşam kalitesi sağlanacak ve hayvan hakları da korunacak şekilde faytonların da düzenleneceğini” söylemeleri çok daha iyi olmaz mıydı?
Bu arada Ulaşım Çalıştayı’nda benim de katıldığım Ada İçi Ulaşım Grubu Başkanı Prof. Haluk Gerçek ile konuştum. İBB’nin çalıştay doğrultusunda çalışmalarının olup olmadığını, kendisinden görüş alıp almadıklarını sordum. Haluk Hoca büyükşehir bünyesinde çalışmaların sürdüğünü Planlama Müdürlüğü içinde birkaç ekip oluşturulduğunu gerek çalıştay çıktılarından gerekse Adalar’a ilişkin Adalı gönüllülerin daha önce hazırladıkları raporlardan yararlanıldığını söyledi. Hatta belli bir noktaya gelindikten sonra yine tüm aktörlerin katılımı ile ikinci bir çalıştay düzenleneceğinin İBB Genel Sektereri tarafından diye getirildiğini aktardı.
Gelişmeleri yakından takip edeceğiz...