Üst sularımızın yüzde 79’u kirli

ÇMO Başkanı Bozoğlu, ‘paralı poşeti’ içeren düzenlemeyi ‘devrim’ olarak nitelerken, kirliliğe dikkat çekti.

Yayınlanma: 13.01.2019 - 22:24
Abone Ol google-news

 

Fotoğraf: Necati Savaş

Çevre Mühendisleri Odası (ÇMO) Başkanı Baran Bozoğlu, son dönemde çok tartışılan “poşet düzenlemesini”, Çevre Yasası’nda yapılan değişiklikleri ve eksiklikleri Cumhuriyet’e anlattı. Çevre meselesinin “siyaset üstü bir konu olduğunu” belirten Bozoğlu, çok tartışılan Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşmesini ve günümüz çevre politikalarını değerlendirdi.

-Yasada yapılan değişikliğin ardından en çok tartışılan konu ‘poşetlerin paralı hale gelmesi’ oldu. Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?

Çevre Yasası’ndaki değişiklik son dönemde sadece “poşet” üzerinden tartışılıyor. Biz, bu konuda çok rahatsızız. Çünkü aslında Türkiye’de çok ciddi bir sistemsel değişiklik var. Yapılan değişiklik “devrim” niteliğinde bir değişiklik. İçinde sadece poşet tartışmasını barındırmıyor. Poşetin paralı hale getirileceği 2 yıl önce bir mevzuat değişikliği ile yayımlanmıştı. Bu, bütün çağdaş ülkelerde, hatta Afrika ülkelerinde bile yapılan bir yöntem. Doğrudan yasaklamak bizim istediğimiz şey olsa da bunun için bir sürece ihtiyaç var. Öncelikle tüketimi azaltmak gerekiyor.

-Poşetlerden ve bu depozitolardan toplanan paralar ne olacak?

Kanun içinde, “sıfır atık” uygulayacak belediyelere bir teşvik mekanizması var. Poşetten toplanan paradan veya diğer depozito uygulamayan yapıların verdiği paralardan bir bütçe oluşturulacak. Bu bütçenin de “sıfır atık” kavramını uygulayan belediyelere aktarılması hedefleniyor. Bizim aslında endişe duyduğumuz konulardan birisi de bu. Toplanan paraların çevreye aktarılması gerekiyor. Çevresel anlamda toplanan bu paraların vergi niteliği taşıyor aslında. Bu vergilerin de politik ayrımcılık yapılmadan çevreye yatırım yapan belediyelere aktarılması gerekiyor.

-Yasada eksik kalan noktalar neler?

Kanunda iklim değişikliği konularını da kapsayacak bir düzenlemeye ihtiyaç var. Fakat şu haliyle bile yönetmelik, tebliğ ve genelgeler ile bu açık kapatılabilir. Ortada bir kriz var. Biz çevre krizi yaşıyoruz, bu krizin fırsata çevirebileceğimizi düşünüyoruz.

Musluk suyuna geçilmeli

-İçtiğimiz sular temiz mi?

Ülkenin yüzey sularının, derelerinin ve göllerinin yüzde 79’u kirlenmiş durumda. Biz musluklarımızdan temiz su içebilmek istiyoruz. Öncelikli hedefimizin bu olması lazım. Damacana su, paket su sağlıksız sudur. Kontrolsüzdür, içerisinde ne olduğunu tespit dahi edemezsiniz. Musluklarımızdan akan suyun damacana suya göre daha sağlıklı olduğunu unutmamamız gerekiyor. Türkiye’nin dere ve göllerinin kirlenmesine karşı arıtma tesislerimiz yetersiz halde.

-Yasa başka neler getiriyor?

Türkiye’de, 2000’lerin başından beri ambalaj atıklarının (plastik, metal, cam) toplanması ile ilgili yetkilendirilmiş kuruluşların olduğu bir yöntem uygulanıyordu. Bu mekanizma işlemedi. Kanun değişikliği, depozito uygulaması getiriyor. 2021 yılından itibaren ambalaj atıklarıyla ilgili depozito sistemi kurmak zorunda bu şirketler. AVM ve süpermarketler kendi ambalajlarının toplanması için ya da her bir ürünü için devlete para ödeyecekler.

-Depozito uygulamasında Türkiye neden geç kaldı?

Büyük şirketler yıllarca buna karşı çıktı ve bu depozito uygulamasını engelledi. Çünkü ekstra bir maliyet getiriyordu. Yetkilendirilmiş kuruluşlar için de Türkiye’de toplanan atık karşılığı verilen ücretlerle, Avrupa ve ABD arasında dağlar kadar fark var. Bu, şunu gösteriyor: Yetkilendirilmiş kuruluşlara üye firmalar nasılsa “fiyat az” diye bu işi yapılmış gibi göstererek, daha az maliyetle süreci götürüyorlardı ama artık bunu yapamayacaklar. Yeni düzenleme ile teminat uygulaması da geldi.

 

 Baskı unsuru olduk

-Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşmeniz çok tartışıldı. Bu süreci anlatabilir misiniz?

Biz, bu kanun değişikliği içine çevre mühendisliğinin girmesini sağladık. Bütün siyasi partilerle görüştük. Çünkü bizim 20 bine yakın meslektaşımız var. Artık bu düzenleme ile çevre mühendisleri sınav ve eğitime ihtiyaç duymadan kendi diplomaları ile bu işi yapabilecek hale geldi. Demokratik bir baskı unsuru olduk, eleştiriden de hiç geri durmadık. Cumhurbaşkanı ile görüşmeyi biz AK Parti Genel Merkezi’nde yaptık. Davet edildim ve ben bu ülkenin Cumhurbaşkanı ile tabii ki tanışırım ve ona mesleki sorunlarımız hakkında bilgi vermek, taleplerimizi iletmek isterim. Bu, bizim görevimiz. Kendisine çevre mühendislerinin istihdam problemi olduğunu, kamuya atanmaları ile ilgili taleplerini ve özel sektörde de desteğe ihtiyaç olduğunu ilettim. Kendisi de bu konuda teşekkür etti. Ben de Çevre Kanunu’ndaki düzenleme için teşekkür ettim. Bizim derdimiz, Çevre Mühendisleri Odası’nı güçlendirmek, meslektaşlarımızın ve Türkiye’nin çevre politikalarında çözüm üretmek. 2010 yılından itibaren bunun için 100’den farklı kurumla görüştük. Herkese derdimizi anlatmaya çalışıyoruz.

 

 


Cumhuriyet Tatil Otel Rezervasyon

En Çok Okunan Haberler