Ekonomi Haberleri

Gıdaya ithalat sopası

Hükümet işlenmemiş gıdada aşırı fiyat artışlarını önlemek için ithalat tedbirlerinin otomatik olarak devreye girdiği bir mekanizma hazırlıyor.

Yayınlanma: 22.05.2017 - 21:56

Güncelleme: 23.05.2017 - 03:20

Yılsonu enflasyon beklentileri yükselen gıda fiyatları öncülüğünde çift hanede kalmayı sürdürürken, aylardır somut adımlar atması beklenen Gıda Komitesi yakın zamanda ilave tedbirleri duyuracak. Konu hakkındaki açıklamayı dün Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek yaptı. Geçen hafta Gıda Komitesi’nin cumartesi gıda fiyatlarıyla ilgili çalışmaya son şeklini vereceği belirtilse de toplantı sonrası bir açıklama gelmemişti. Mehmet Şimşek, “Gıda enflasyonunu düşürecek ilave tedbirleri yakın zamanda devreye sokacağız” derken, yine ithalat önlemlerine vurgu yaptı. Şimşek, başta seralar olmak üzere taze meyve-sebze üretimini teşvik eden uygulamaların da hazırlandığını söyledi.

Belirsizlik var

Şimşek’in açıklamasına göre işlenmemiş gıdada yaşanan aşırı fiyat artışlarında dış ticaret tedbirleri otomatik olarak devreye girecek. Şimşek hazırlanan mekanizmanın dinamik olacağını ve günün şartlarına göre güncelleneceğini aktardı. Şimşek, bakliyat gibi talebin kısmen de olsa ithalat ile karşılandığı ürünlerde ise kapsamlı bir üretim planlaması yapıldığını, üretimin yapılacağı havzaların belirlendiğini bildirdi. Ayrıca lojistikte maliyeti düşürmek için çalışmalar yürüttüklerini de belirtti. Ancak bütün bu tedbirlerin ne zaman devreye gireceği henüz belli değil. Ekonomistlere göre ise Gıda Komitesi kısa süreli fiyat indirimleriyle fiyatları kontrol altına alabilir, ancak bu sürdürülebilir değil.

YERLİ ÜRETİM SIKINTILI

Rus gümrüklerinden hâlâ vize alamayan domates için Irak pazarı da kapandı. Irak Tarım Bakanlığı, yerel üretimi desteklemek için 21 Mayıs itibarıyla domates ithalatını durdurdu. Toprak Mahsulleri Ofisi ise hububat sezonuna tarihinin en düşük stokları ile giriyor. TMO, yeni sezona 740 bin tonu buğday, 900 bin ton stokla girerken, tedarikçiler Rusya ile buğday krizinin çözülmesini istiyor.
Kısa vadeli çözüm olur

Ekonomist Haluk Bürümcekci, “İşlenmemiş gıdada ithalat tedbiri zor. Bakliyat gibi ürünler için etkili olabilir. Meyve-sebze için seracılık teşvikinin ise kısa vadede etkisi görülmez” dedi. Kapital FX Araştırma Müdürü Enver Erkan “Gıda enflasyonu günlük kararlarla veya iklim koşullarında görülen iyileşmeyle geçici olarak düşürülebilir. Ancak uzun vadeli çözümler ve ciddi yapısal düzenlemeler yapılmadıkça fiyatlar son derece oynak olmaya devam eder. Maliyet unsurlarını hafifletmek için arzı uzun dönemde sürekli hale getirecek ve tarladan nihai tüketiciye ulaşana kadar oluşan fiyat farklarına sebep olan maliyet unsurlarını hafifletecek yapısal önlemler alınmalı. Türkiye acilen tarım politikaları kompozisyonunda önemli değişiklikler yapmalı ve bir tarım ülkesinde olması gerektiği gibi net ihracatçı pozisyonuna geri dönüş yapmalı. Çiftçiye kullanacağı tohum, gübre ve mazot için verilecek desteklerde önemli düzenlemeler olması gerek” yorumunu yaptı. Enflasyon nisanda yıllık bazda yaklaşık dokuz yılın zirvesi olan yüzde 11.87’ye çıktı. Enflasyona en büyük katkıyı gıdakalemi yaptı. Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda aylık yüzde 1.23, yıllık yüzde 15.63 artış yaşandı. Merkez Bankası mayıs ayı beklenti anketine göre yılsonu enflasyon beklentisi nisandaki yüzde 9.28’den yüzde 9.53’e çıktı.

Merkez, aylık enflasyonu ise mayısta yüzde 0.59, haziranda yüzde 0.22, temmuzda yüzde 0.35 tahmin etti. Bu da temmuza kadar yıllık enflasyonun çift hanede kalması demek. Özetle Merkez, enflasyonu kısa vadede tek haneye indiremeyeceğini kabullenmiş durumda