Onlar bizim bilim kadınlarımız

MİHRİ ÖZKAN (YEŞİL TEKNOLOJİLER): AZMEDİN VE ÇOK ÇALIŞIN

Prof. Dr. Mihri Özkan, son dönemde adından sıkça söz ettiren bilim insanlarından biri. Kaliforniya Üniversitesi elektrik ve bilgisayar mühendisliği bölümünde öğretim üyesi. Özkan, çevre dostu enerji ve sürdürülebilir üretim teknolojileri üzerine çalışıyor. Sıfır karbon emisyonlu elektrikli arabalar, lityum-ion piller, giyilebilir teknolojiler ve konuyla ilgili yaptığı diğer çalışmalar, iklim değişikliğinin harap ettiği gezegenimiz için daha sürdürülebilir bir gelecek vaat ediyor. 

Çalıştığı üniversitenin 110 yılı aşan tarihinde bu ödülü alan ilk kadın mühendis akademisyen Özkan, Herkese Bilim Teknoloji (HBT) dergisindeki bir söyleşide, gençler şu mesajı vermişti: “Eğer ben yaptıysam sizler de yapabilirsiniz, sadece azmedin ve çok çalışın.”

FERYAL ÖZEL (KARA DELİK FOTOĞRAFI): ADINI TARİHE YAZDIRDI

Davetlisi olarak geldiği Boğaziçi Üniversitesi’nde Prof. Feryal Özel’den kara delik fotoğrafının etkileyici hikâyesini dinlemiştik. Çalışmalarını Arizona Üniversitesi’nde sürdüren Özel, çalışmanın teori ve hesaplama kısmındaydı. Meslektaşları ise teleskobun inşası ve veri toplamaya odaklandı. Feryal Özel’in de içinde bulunduğu 200 kişilik ekip, meşakkatli ve uzun vadeli bir çalışmaya imzasını attı. 20 yılı bulan çalışmanın sonucunda ortaya çıkan karadelik fotoğrafı, Özel ve ekibinin ismini bilim tarihine altın harflerle yazdırdı. Özel’in NASA Astrofizik Danışma Komitesi’ndeki çalışmaları sürüyor.

ZEHRA SAYERS (YAPISAL BİYOLOJİ) MARATON KOŞAR MIYDIN?

Yapısal biyolog Zehra Sayers, 2001 yılından bu yana Ürdün’deki Ortadoğu Senkrotron Işınımı Deneysel Bilim ve Uygulamaları (SESAME) Laboratuvarı’nın Bilimsel Danışmanlık Komitesi Başkanlığ’ını yapıyor.

Türkiye’de kariyerinin henüz başında bulunan bilim insanlarına tavsiyeler veren Sayers, “Sakin olun, denemeye devam edin ve çalışma standartlarınızı yüksek tutun. Aklınızda bir hedef varsa, sizi her zaman düz bir yol beklemez. Kendinize sorun: Kimse seni izlemese bile maraton koşar mıydın” demişti.

HANDE ÖZDİNLER (ALS ÇALIŞMALARININ ÖNCÜ İSMİ): YENİ BİR TERİM KAZANDIRDI

ALS başta olmak üzere motor nöron hastalıkları konusundaki çalışmalarıyla adını duyuran Northwestern Üniversitesi nöroloji bölümünden Doç. Dr. Hande Özdinler, bu hastalıkların altında yatan önemli bir mekanizmayı ortaya çıkardı. Hücre mitokondrisinin kendi kendini yemesi olarak tanımlanan mekanizmanın keşfi, tıp literatürüne yepyeni bir terim kazandırdı: Mito-otofaji (mitoautophagy).

Nesrin Özeren (BOZULMAYAN AŞI) BÖYLESİ YOK

Boğaziçi Üniversitesi moleküler biyoloji ve genetik bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Nesrin Özören, önemli bir buluşa imzasını atarak “ASC zerrecik/mikrokürecik aşı taşıyıcı” teknolojisini geliştirdi. İşlevsel adıyla “oda sıcaklığında 30 gün muhafaza edilen aşı taşıyıcı protein mikrokürecik” teknolojisi 3 ayrı kıtada patent aldı. Böyle bir teknoloji dünya çapında yok! Söz konusu teknoloji, soğuk zincir taşıma koşullarından bağımsız olarak dünyanın dört bir yanına aşıların bozulmadan gönderilmesini mümkün kılıyor.