Dokuz bin yıl önce kadın erkek eşitti
Çatalhöyük’teki insan kalıntılarına yapılan analizde erkeklerin ve kadınların aynı beslenme biçimlerine sahip olduğu, içeride ve dışarıda yaklaşık olarak aynı sürede zaman geçirdiği hatta cinsiyetler arasındaki boy farkının bile çok az olduğu gözler önüne serildi.
Kendinden ilaçlı dikişler
Binlerce yıl önce geliştirilen ameliyat iplerinden ilham alan araştırmacılar, dokuyu yerinde tutmanın yanı sıra iltihaplanmayı saptayıp ilaç salımı yapabilen “akıllı” ipler geliştirdi.
Sanat, internette de mutluluk veriyor
Viyana Üniversitesi’nde yapılan araştırmada 240 katılımcı Claude Monet’nin “Nilüferler” tablosunu akıllı telefon, dizüstü bilgisayar ve PC’ler aracılığıyla dijital sergide izledi. İki dakika içinde ruh hali değişti... Fransız ressam Claude Monet, 1899 yılında Giverny’deki bahçesindeki gölette bulunan Japon köprüsünü resmetmişti. Monet’nin pembe sarı ve beyaz nilüferleri, empresyonizmin en bilinen örneklerinden biridir.
Gustav Mahler’in son yolculuğu
Gustav Mahler üzerine esaslı bir çalışma yürüttüğünü her satırda belli eden Robert Seethaler, Son Senfoni’de (Timaş Yayınları / Çev. Regaip Minareci) şöhreti ölmeden önce bulan büyük bir ismin huzursuzluk ve kaygı dolu yaşamını anlatıyor. Bir biyografi kitabı olmamasına karşın yaşamındaki kilometre taşlarını önümüze diziyor, insani duygularına ortak ederek Mahler’le empati kurmamızı sağlıyor.
Paramparça atomlar ve hayatlar
Bilimin edebiyatla buluştuğu Ödül’de, 1944’te “Nükleer fisyonu keşfettiği için” Nobel Kimya Ödülü’ne değer görülen Otto Hahn ve çalışma arkadaşı Lise Meltner’in serüven dolu hayatlarını okuyoruz.
Kan ve acıya düşkünlüğün kökleri!
İspanya, Yaşasın Ölüm’ün (España y Viva la Muerte) ilk bölümünde Burgos’tan Salamanca’ya, El Escorial’den Granada’ya İspanya’nın kültürel birikiminin izini sürüyor Nikos Kazancakis; Manzaneres Irmağı’nın durgun yüzeyinde Goya’nın karanlık ruhunu buluyor.
Ah o son senfoni!
Gustav Mahler üzerine esaslı bir çalışma yürüttüğünü her satırda belli eden Robert Seethaler, Son Senfoni’de (Timaş Yayınları / Çev. Regaip Minareci) şöhreti ölmeden önce bulan büyük bir ismin huzursuzluk ve kaygı dolu yaşamını anlatıyor.
Bir biyografi kitabı olmamasına karşın yaşamındaki kilometre taşlarını önümüze diziyor, insani duygularına ortak ederek Mahler’le empati kurmamızı sağlıyor.
Sizi tükürüğünüzden tanıyor olabilirler
Sezgisel sosyoloji ve psikolojinin kesiştiği noktada çok ilginç çalışmalar yapılıyor. Çocukların kurduğu yakın bağlarda sezgilerin, belli davranışlarla karakterize edildiği son çalışma da bunun en güzel örneklerinden biri.
Yaşasın İspanya!
Can Yayınları tarafından Ahmet Angın’ın çevirisiyle yayımlanan İspanya, Yaşasın Ölüm’ün (España y Viva la Muerte) ilk bölümünde Burgos’tan Salamanca’ya, El Escorial’den Granada’ya İspanya’nın kültürel birikiminin izini sürüyor Nikos Kazancakis; Manzaneres Irmağı’nın durgun yüzeyinde Goya’nın karanlık ruhunu buluyor.
Hisli hologram: Yakında arkadaşınızın elini sanal olarak sıkabilirsiniz
Bilim insanları, sanal dokunma hissini bir adım öteye taşıdı: “Aerohaptik” teknik sayesinde artık uzaktaki birinin avatarıyla el sıkışmak, daha gerçekçi üç boyutlu oyun deneyimleri ve klinisyenler arasında daha etkin işbirlikleri gibi durumlar söz konusu olabilecek.
‘İspanya, Yaşasın Ölüm!’
İspanya, Yaşasın Ölüm’ün (Can Yayınları) ilk bölümünde Burgos’tan Salamanca’ya, El Escorial’den Granada’ya İspanya’nın kültürel birikiminin izini sürüyor Nikos Kazancakis; Manzaneres Irmağı’nın durgun yüzeyinde Goya’nın karanlık ruhunu buluyor.
Gözbebeği boyutu ile çeşitli bilişsel yetenek ölçümleri arasında ilişki var
Gözbebeklerimiz sadece güneş ışığına yanıt vermiyor. Cinsel uyarılma, meraklanma veya psikolojik tükenmişlik hissine de işaret ediyorlar. Gözbebeklerimizin genişlemesi, uluslararası istihbarat ajansları tarafından “aldatmayı tespit etmek” için de kullanılıyor.
150 yıl yaşamak ister miydiniz?
Nature Communications’da yayımlanan bir çalışmada, ömrümüzün kati bir sınırını tahmin etmek için kan hücreleri ve günlük adımlar sayıldı. 500 bin veriye dayanan bulguya göre, insanlar 120 ile 150 yıl arasında yaşayabilir. Ancak yaşlanma hızı daha fazlasını kaldıramaz.
Zorbalığa karşı bir iç döküş! (24.05.2021)
Erkek egemenliğe, homofobiye, ırkçılığa, şiddete ve zorbalığa; “ötekiler” üzerinde tahakküm kuran sınıflara karşı kalemini bir kılıç gibi çeken Édouard Louis, Babamı Kim Öldürdü (Can Yayınları / Çev.: Ayberk Erkay) ile cesur bir anlatıya imza atıyor.
Enerji hırsızlarını yakalayın
Negentropi adı verilen bir fizik kavramı, hayatınızın daha sorunsuz geçmesine yardımcı olabilir. Dayton Üniversitesi’nden Alison Carr-Chellman, sosyal sistemlere fizik kavramlarının uygulanmasıyla bir negentropi teorisi geliştirdi. Örneğin çözülmeyen basit sorunlar, zamanla bir araya gelerek düzeltilmesi çok fazla enerji gerektiren kaotik bir evde yaşamanıza neden olabilir.
Ağlayan gözyaşı bezi, cam kavanozda büyüyen fare embriyosu... Sırada yapay insan mı var?
Laboratuvarda insan gözyaşı bezi yetiştirildi ve hatta ağlatıldı. Bir başka çalışmada ise yapay rahimde bebek büyütülmesinin yolu açıldı: Bir fare embriyosu büyütüldü. Ve insan gebeliğiyle ilgili de iki önemli çalışma Nature’da yayımlandı. Covid-19’un organlara etkisini bulmak için de kullanılan organoidler, geliştirildikleri 2009’dan bu yana büyük bir potansiyeli beraberinde getiriyor.
‘Garson’
Matias Faldbakken’in görsel sanatçılık geçmişinden aldığı ilhamla her bölümü yapboz parçası gibi cümle cümle inşa ediyor. Bir bütünü tamamlayan kısa kısa sahneler içeren dinamik bir üslupla anlatımı dirileştirerek...
Zorbalığa karşı bir iç döküş! (25.03.2021)
Erkek egemenliğe, homofobiye, ırkçılığa, şiddete ve zorbalığa; “ötekiler” üzerinde tahakküm kuran sınıflara karşı kalemini bir kılıç gibi çeken Édouard Louis, Babamı Kim Öldürdü (Can Yayınları / Çev.: Ayberk Erkay) ile cesur bir anlatıya imza atıyor.
Toksik elektronik atıkları temizlemek için çare: Mikroplar (08.02.2021)
Dünya genelinde her yıl ortaya çıkan tüm elektronik atıkları (e-atık) istifleyecek olursak şimdiye kadar üretilen tüm ticari uçaklar veya 5 bin Eyfel Kulesi kadar devasa bir yığınla karşılaşırdık. BM, bu durumu, büyüyen bir tsunamiye benzetiyor. Haksız da sayılmazlar. Zira her gün çöpe atılan telefon, tablet ve diğer elektronik cihaz miktarı, bu tsunamiyi kar topu etkisiyle büyütüyor.
UZAYDA YAŞAM VAR MI?
Uzayda yaşam ihtimali var mı, Ay, Mars veya Venüs bu arayışımıza yanıt verebilecek mi, Samanyolu’nun sınırı neresi ve daha nice sorunun cevabını arayan uzay bilimciler, 2020 yılında yanıtlara biraz daha yaklaştı.
Paramparça atomlar ve hayatlar
Bilimin edebiyatla buluştuğu Ödül’de, 1944’te “Nükleer fisyonu keşfettiği için” Nobel Kimya Ödülü’ne değer görülen Otto Hahn ve çalışma arkadaşı Lise Meltner’in serüven dolu hayatlarını okuyoruz.
GELECEĞİN TEKNOLOJİLERİ
Scientific American ve Dünya Ekonomik Forumu işbirliği ile oluşturulan seçici grup, 75’ten fazla aday teknoloji arasından bir seçim yaptı. İşte 2020’de en iyi gelişim gösteren ve geleceğe ışık tutacak 10 teknoloji.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
Ağaç yaprakları, sonbaharda iklim değişikliği nedeniyle daha erken düşebilir. Bulgular, sıcaklıklar yükseldikçe ormanların beklenenden önemli ölçüde daha az karbon depolayacağını ve erken yaprak düşmesinin böcekler ile diğer türler üzerinde zincirleme etkileri olabileceğini de gözler önüne seriyor.
Giacomo Papi’den ‘Radikal Şıkların Sayımı’
Yazar Giacomo Papi, halkı yönetmelerine engel olduğunu düşündükleri entelektüelleri kontrol altına almak için dili hedef alan baskıcı bir rejimin fotoğrafını çekiyor.
Yaşasın ölüm!
İspanya, Yaşasın Ölüm’ün (España y Viva la Muerte) ilk bölümünde Burgos’tan Salamanca’ya, El Escorial’den Granada’ya İspanya’nın kültürel birikiminin izini sürüyor Nikos Kazancakis; Manzaneres Irmağı’nın durgun yüzeyinde Goya’nın karanlık ruhunu buluyor.
Entelektüellere yer yok!
Yazar Giacomo Papi, halkı yönetmelerine engel olduğunu düşündükleri entelektüelleri kontrol altına almak için dili hedef alan baskıcı bir rejimin fotoğrafını çekiyor.
Yaşasın İspanya! (26.10.2020)
İspanya, Yaşasın Ölüm’ün (España y Viva la Muerte) ilk bölümünde Burgos’tan Salamanca’ya, El Escorial’den Granada’ya İspanya’nın kültürel birikiminin izini sürüyor Nikos Kazancakis; Manzaneres Irmağı’nın durgun yüzeyinde Goya’nın karanlık ruhunu buluyor.
Paramparça atomlar ve hayatlar (15.10.2020)
Bilimin edebiyatla buluştuğu Ödül’de, 1944’te “Nükleer fisyonu keşfettiği için” Nobel Kimya Ödülü’ne değer görülen Otto Hahn ve çalışma arkadaşı Lise Meltner’in serüven dolu hayatlarını okuyoruz.
Yaşasın İspanya! (25.09.2020)
İspanya, Yaşasın Ölüm’ün (España y Viva la Muerte) ilk bölümünde Burgos’tan Salamanca’ya, El Escorial’den Granada’ya İspanya’nın kültürel birikiminin izini sürüyor Nikos Kazancakis; Manzaneres Irmağı’nın durgun yüzeyinde Goya’nın karanlık ruhunu buluyor.
