İdrar kaçırma teşhisi

İdrar kaçırma problemi, az miktarda da olsa, nadiren de olsa, erken zamanda teşhisi konulup gereken tedavi uygulanmadığı sürece daha büyük sorunlara sebep olabilecek düzeydeki rahatsızlıkların başlangıcı olmaktadır. İlerleyen durumlarda hareketlerde engellemeler, sağlıklı idrar yapamama ve günlük fonksiyonları engelleyici durumları da ortaya çıkaran idrar kaçırma problemi için ne kadar erken ve ne kadar doğru idrar kaçırma teşhisi konulursa, o kadar kısa zamanda ve daha büyük problemlere yol açmadan önlenebilen basit bir rahatsızlık olarak kalır. Küçük egzersizlerle giderilebildiği gibi, büyük cerrahi operasyonlara kadar varabilen idrar kaçırma rahatsızlığına, teşhis konulabilmesi ancak ve ancak uzman bir hekim tarafından yapılacak muayene ile mümkündür. Muayene aşaması ilk olarak doktor tarafından hastaya yönlendirilen ne kadar aralıklarla tuvalete çıkarsın? Ne zaman daha çok idrar yapma isteği duyarsın? İdrar sırasında kan gördün mü ya da idrarı yaparken zorlanma, yanma, acı, ağrı hissediyor musun? Gibi sorular sorarak bir kısım değerlendirme yapar, sonrasında da fiziksel muayeneyi tamamlayarak, gerekirse bazı tahliller ve tahkikler de isteyerek en doğru teşhisi koyar.

Uzman hekimin hastaya gerek duyduğu takdirde yapılmasını istenen testlerden en genel olanı idrar tahlili ve mesane günlüğü tutulmasıdır. Daha çok idrar yaparken yanma, ağrı ve acı hisseden ya da idrarında kan gören kişilerden, herhangi bir enfeksiyon ve hatta kanser hücresi olup olmadığını dahi gösteren tahliller istenebilir. Mesane günlüğü ise kişinin günlük yaşantısında ne kadar sıvı tükettiği, ne zaman idrara çıktığı gibi bazı miktarları ve saatleri hastadan not almasının istendiği günlüklerdir. Bu tarz bilgilendirme şekli hastaya idrar kaçırma teşhisi konması açısından, doktorun daha emin olmasını ve en doğru teşhisi koymasını sağlamak açısından önemlidir.
                       
Teşhis Koymak İçin Doktorun İsteyebileceği Bazı Ek Testler Nelerdir?

Doktorun daha doğru bir teşhis koyabilmesi için gerekli gördüğü durumlarda uygulamak istediği bazı testler de olabilir. Bu testler daha çok ultrason ya da mesane kontrolünü gerektiren testlerdir. İlk olarak mesanenin boşaltımı sırasında hastanın zorlanıp zorlanmadığını kontrol etmek açısından yapılan Postvoid rezidüel ölçüm testidir. Bu testi yaparken öncelikle hastanın bir kaba idrarını boşaltması istenir ve sonrasında da gerekli malzemeler ile mesaneye girilerek içeride kalan ve dışarıya atılamayan idrar miktarında ölçüm yapılarak, konu hakkında daha detaylı bilgi edinilir. Bir diğer test ise Pelvik ultrason olarak bilinen idrar yollarını kontrol eden testtir. Aynı zamanda stres tipi bir idrar kaçırma olup olmadığını ölçmek açısından da karın kaslarının sıkıştırılması, öksürülmesi ya da ıkınılması istenen hastanın bu işlem sırasında idrar kaçırıp kaçırmadığı test edilerek emin olunur. Ürodinamik testler ise yine mesanedeki basıncı farklı zamanlarda ölçmeye yarayan, mesane kontrolü için gerek duyulduğunda kullanılan bir testtir. Son olarak sistoskopi de yine idrar yollarında herhangi bir sıkıntılı durumun olup olmadığını gösteren test yöntemi olup, tüm bu teknikler hastaya en doğru idrar kaçırma teşhisi konulabilmesi açısından gerek duyulduğunda başvurulmaktadır.
 
İdrar Kaçırma Nedir, Neden Olur?

İdrar kaçırma, bazen damla damla, bazen de tamamen idrarı tutamama gibi ortaya çıkan bir idrar tutamama rahatsızlığıdır. Sağlıklı bir idrar boşaltımı beynin, sinir sisteminin ve mesane, idrar yollarındaki kas fonksiyonların tam bir uyum içerisinde ve doğru şekilde çalışmasıyla oluşur. Sinir sistemindeki uyarıcıların hissiyat derecesi, idrarın geldiğini ve artık mesanenin boşaltılması gerektiği hissini vermesi açısından son derece önemlidir. Beynin bu konudaki uyarıları algılayıp tuvalete gitme hissini yaratması için de fonksiyonu önemlidir ve son olarak da kas sistemindeki kuvvetlilik de idrarı tutabilme veya istenildiğinde boşaltılabilmesi için büyük role sahiptir. İdrar kaçırma, bazen karın bölgesine ani uygulanan hapşırma, öksürme ya da ağır bir cisim kaldırma sırasında oluşan baskı sonucu, damla damla olarak ve sadece bu gibi özel durumlarda ortaya çıkmasından kaynaklı olarak oluşabildiği gibi, ileri boyutlarında kasların görevini yapamamasından kaynaklı ortaya çıkan idrarı tutamama, beslenmeye bağlı ani idrar yapma hissi ve sinirlerdeki hissiyatın giderek azalmasıyla oluşan idrarın geldiğini fark edememe gibi durumlar söz konusu olabilmektedir. Bunlara bağlı olarak da idrarın mesaneden taşması ya da tam boşaltılamaması gibi durumlar ortaya çıkmaktadır. "İdrar kaçırma nedenleri" yazımda idra kaçırma, nedenleri ve teşhişi hakkında bilgi vermeye çalıştım.
 
İdrar Kaçırmanın Görülme Oranı Cinsiyete Göre Farklılık Gösterir mi?

İdrar kaçırma, her ne kadar hastaların kendilerine utanılacak bir problem ve hata gibi gösterdiği bir durum olsa da, en az sağlıklı bir beslenme kadar sağlıklı bir boşaltımın da önemli olduğunu, bu sebeple miktarı ya da sıklığı ne olursa olsun her cinsiyet için her durumdaki idrar kaçırma durumunda mutlaka bir doktor yardımı alınması gerektiği bir gerçektir. Özellikle bayanlarda daha çok görülen idrar kaçırma problemi, bir kusur olarak görülmemeli, çünkü bu boşaltımda yaşanan problem, bayanlara özel bazı sebeplere bağlı olarak ortaya çıktığı bilinmelidir. Bayanlarda görülme oranı erkeklere göre neredeyse iki katı olabilen idrar kaçırma rahatsızlığının başlıca sebeplerinden biri, yaşa bağlı olarak vajina etrafındaki kasların gevşemesi ve sıkılığını kaybetmesidir. Bununla birlikte menopoz dönemindeki tüm hormon dengesinde oluşan değişiklikler, sinir sisteminde de kendini göstererek birçok durumda olduğu gibi idrara çıkmayı da etkilemektedir. Aynı zamanda hamilelik döneminde ve çok sayıda doğum yapmış olan kadınlarda daha sık rastlanan idrar kaçırma, son derece normaldir. Hamilelikte karın bölgesinde yaşanan büyük baskı ve sinirlerde, kaslarda yaşanan gerginliğin doğumda kas yırtılmaları ile sonuçlanmasıyla da idrar kaçırma sorunu devam etmektedir. Erkeklerde ise bu durum prostat ile ilgili olup, bayanlara göre daha az rastlanan bir rahatsızlıktır.
 

İdrar Kaçırma Konusunda Ortaya Çıkan Farklı Tip Sınıflandırmaları Nelerdir?

İdrar kaçırma konusunda en sık görülen ve nadir olarak karşılaşıldığı için ciddiye alınmayan tip, stres tipi idrar kaçırmadır. Stres tipi idrar kaçırma sorunu belirli bir oranda oluşan karın bölgesindeki baskı ile ortaya çıkan, damla şeklindeki ani idrar kaçması durumudur. Anlık ve oldukça az miktarda görülen bu kaçırma refleksi, daha çok ağır bir cisim kaldırıldığında, çok sıkışıkken aniden ayağa kalkıldığında ya da öksürük, hapşırık gibi mesaneye baskı yapacak düzeyde bir karın kasılması yaşandığında ortaya çıkar. Diğer bir tip ise, sıkışarak idrar kaçırma olarak adlandırılabilir. Bu durum daha çok kafeinli veya asitli gibi besinlerin aşırı tüketilmesiyle ve alkol, sigara gibi içeriğinde diüretik maddeler bulunduran tüketim sonunda aniden hızlıca idrar birikimini, tuvalete yetişemeden kaçırma durumu olarak tanımlanabilir. Bu iki tipin bazı durumlara göre bir arada görüldüğü tip ise karışık tipte idrar kaçırma olarak adlandırılırken, uyku halinde kontrol edemediğimiz kaslarımızın aslında belirli bir oranda kasılı olmasına rağmen gevşek kalması ve idrarı kaçırma durumu da, tanımından da anlaşılacağı üzere uykuda idrar kaçırma olarak adlandırılmaktadır. İdrar kaçırmalarının çoğunun farkına vararak ya da “fark etmeksizin” ortaya çıkması önemsenmeden, idrar kaçırma sonucunun sıklıkla ve sürerlik göstermiş biçimde yaşanmaya başlandığı durumlara da devamlı idrar kaçırma adı verilmekte, taşma olarak tanımlanan idrar kaçırma ise mesanedeki yerin daralması sonucu idrarın sürekli ve damlalar halinde taşarak kaçmasına verilen isimdir. Son olarak seyrek idrar kaçırma da, aşırı güldüğümüz zamanlarda ya da cinsel ilişki sırasında kasların kontrolünü kaybederek az da olsa farkında olmaksızın kaçırılan idrar problemine verilen isimdir.
 
İdrar Kaçırma Durumda Genel Olarak Takip Edilen Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

İdrar kaçırmada uygulanacak tedavi yöntemleri, ilk önce yapılacak bir muayene ve gerekli görüldüğünde istenecek bazı test sonuçlarına göre teşhis konularak belirlenmektedir ve tabiî ki tüm tedavi-teşhis yöntemleri hastadan hastaya farklılık göstermektedir. Ancak genel olarak idrar kaçırma şikâyetiyle gelen hastaların belirtileri nasıl ki genellenebilmekte ise, uygulanan tedaviler de aynı şekilde genellenebilmektedir. İlk olarak şikâyetin ve rahatsızlığın derecesine göre, bazı kas güçlendirici egzersiz hareketleri tercih edilebilmekte, bu hareketler ile kasların kontrolü sağlanarak idrarı tutma süresi giderek uzatılmaktadır. Biraz daha ileri olan safhalarda ise medikal ilaç tedavisine başvurulmakta, gerekli görüldüğünde egzersizler de ek olarak yapılmaktadır. Daha da ileri durumlarda ise ilaç tedavisine devam edilir ya da ilaç tedavisi kesilerek cerrahi müdahale yapılmakta, bunlarla birlikte alternatif tedavi yöntemleri de uygun görüldüğünde uygulanmaktadır. Ancak tüm tedavi yöntemlerinde ve önlem amaçlı yapılacak egzersizlerde, fiziksel aktiviteler tek başına tedaviyi karşılayamadığı gibi, hastalığın ciddiyetine ve safhasına göre doktor tarafından belirlenmesi gereken uygulamalardan ziyade, hastanın kendi kendisine yapacağı fiziksel egzersizler hastalığın derecesini artırabildiği gibi, aynı zamanda sadece zaman kaybı olarak da kalabilir.