Savaş cephesi

TBMM Genel Kurulu’nda IŞİD’le mücadele gerekçesiyle hazırlanan ve hükümete, kara harekâtı dahil, “ucu açık, sınırsız” askeri operasyon yetkisi veren tezkere, AKP ve MHP oylarıyla kabul edildi. “Tezrekeye oy vermeyen IŞİD’çi olur” diyen Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun Ankara’da olmasına karşın görüşmelerine katılmadığı tezkereye CHP ve HDP “ret oyu” kullandı. Tutanaklara tezkereye 297 milletvekili “evet” derken, 100 “hayır” oyu çıktı. Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz’ın, tezkerenin gerekçelerini sıralarken, IŞİD’le mücadele yöntemlerini değil, Esad rejiminin “sakıncalarını” anlatması dikkat çekti.

TBMM Genel Kurulu’nda IŞİD’le mücadele gerekçesiyle hazırlanan ve hükümete TSK’ye, sınır ötesi harekât ve müdahalede bulunmak üzere yabancı ülkelere gönderilmesi ve yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye’de bulunması konusunda geniş yetki veren tezkere ele alındı. Reddedilen 1 Mart tezkeresinden bu yana ilk kez “yabancı silahlı kuvvetlerin” Türkiye’de bulunmasının yolunu açan tezkerenin görüşmelerine, oylamaya katılacağı bildirilmesine ve Ankara’da olmasına karşın Başbakan Davutoğlu’nun katılmaması dikkat çekti.

Tezkere oylamasında Davutoğlu’nun yerine Başbakan Yardımcısı Yalçın Akdoğan vekaleten oy kullanırken, 6 bakanın yerine de yine vekaleten oy kullanıldı. CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun baştan itibaren izlediği görüşmelerde, biraz gecikmeli olarak katılan MHP lideri Devlet Bahçeli de hazır bulundu.

Esadçı vekil tartışması

Tezkere görüşmelerinden önce AKP grup önerisinin görüşmelerinde söz alan HDP Hakkari Milletvekili Adil Zozani, IŞİD’e karşı mücadele için tezkereye gerek olmadığını söyledi. Zozani, “Neden müdahale etmiyorsunuz? 10 gün önce IŞİD’in kontrolündeki Türkiye sınırına yakın bir köye Türkiye’nin TIR’ları geldi. Oraya ne getirildi?” diye konuştu. MHP Grup Başkanvekili Yusuf Halaçoğlu, Ankara Ulucanlar’da Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’nün resmi yazışmalarında IŞİD’in logolarının kullanılmaya başlandığını belirterek, “IŞİD’le mücadele edecekseniz, Türkiye’dekilerle mücadele edin” dedi. CHP Grup Başkanvekili Akif Hamzaçebi de “Erdoğan ve Davutoğlu, AB’ye tam üyelik hedefi yerine mezhepsel İslam liderliğini oynuyor” dedi. Hamzaçebi, Irak’ın toprak bütünlüğüne vurgu yapılan tezkerede Suriye için bu yönde bir ifade olmadığına dikkat çekti.

Sataşma gerekçesiyle söz alan AKP’li Mustafa Elitaş, Hamzaçebi’nin konuşmasını Suriye Parlamentosu’nda yapsaydı daha çok alkış alacağını belirterek, “Siz TBMM üyesi gibi değil Esad rejimini savunan bir vekil pozisyonuna düştünüz” dedi. Bunun üzerine CHP sıralarından tepki gelirken, Elitaş’a yanıt veren Hamzaçebi, Türkiye’nin savaşa sokulmak istendiğini belirterek, “Burada savaş çığlığı görüyorum, IŞİD’e karşı bir mücadele görmüyorum” dedi.

Tezkere görüşmelerine usul tartışmasının ardından geçildi. Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz, geçen yıla göre Irak ve Suriye’den kaynaklanan tehdit ve riskin arttığını kaydetti. Yılmaz, Suriye’de 4 yıldır yaşanan savaş hakkında bilgiler vererek, Esad rejiminin sistematik bir şekilde kimyasal silah kullandığını belirtti.

‘Araplarla kalmak istemediler’

IŞİD’in gücünü artırması nedeniyle bazı radikal örgütlerin katılmasından endişe edildiğini söyleyen Yılmaz, önceki günkü rakamlara göre 163 bin 203 Suriyeli Kürt’ün Türkiye’ye sığındığını söyledi. 220 bini çeşitli kamplarda olmak üzere Türkiye’de 1.3 milyon Suriyeli bulunduğunu söyleyen Yılmaz, Türkiye’ye gelen 20 bin Ezidi’nin Mardin’de oluşturulan kamplarda “Burada Araplar kalıyor” gerekçesiyle barınmak istemediklerini belirtti. Yılmaz, mevcut kamp alanında kalmak istemeyen Ezidiler için 20 bin kişilik ilave yerleşim yerinin açıldığını kaydetti. Yılmaz, Suriye’de muhalefete destek verilmesinin aşırılık yanlısı gruplara desteği keseceğini kaydetti. Süleyman Şah’a yönelik artan tehditler olduğuna işaret eden Yılmaz, “Süleyman Şah karakolunu korumak devletin asli vazifesidir. Bunu korumak konusunda hiçbir tereddüt gösterilmeyecektir” dedi.

‘Türkiye korsan olur’

CHP grubu adına söz alan Adana Milletvekili Faruk Loğoğlu, tezkereyle hükümete “açık uçlu ve geniş” yetkiler verildiğine dikkat çekti. Tezkeredeki “yabancı silahlı kuvvetler” ifadesine dikkat çeken Loğoğlu, “Bu ifadeye göre sadece IŞİD’e karşı koalisyon ülkeleri değil, devlet dışı aktörlere, birtakım örgütlere de silahlı kuvvetler muamelesi yapılmasının yolunu açabilir. Tezkere buna açık” dedi. Loğoğlu, tezkereyle Özgür Suriye Ordusu ve peşmergeye “eğit-donat” olanağı sağlanabileceğini söyledi. Türkiye’nin terörle mücadele için yabancı askerlere ihtiyaç duyacak noktaya gelmiş olmasının kabul edilemez olduğunu ifade eden Loğoğlu, tezkereye destek açıklayan MHP’ye de “Yabancı askerden medet umanlara milliyetçi de denmez, vatansever de denmez. Bu tezkere kabul edilirse; Türkiye, bölgenin korsan devleti olur, bunu lütfen görün” diye seslendi.

Kürkçü, Öcalan'ın mesajını okudu

HDP Mersin Milletvekili Ertuğrul Kürkçü, konuşmasına önceki gün TBMM açılış konuşması yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan için Genel Kurul salonuna kurulan prompter sistemine atıf yaparak başladı. “Eşitlik ilkesi kapsamında ben de prompter sistemi kurulmasını istiyorum” diyen Kürkçü’ye TBMM Başkanvekili Ayşe Nur Bahçekapılı, “Daha önce söyleseydiniz yerine getirirdik” dedi. Kürkçü, AKP’nin düne kadar IŞİD’in Kürtlere, Türkmenlere ve Araplara karşı kıyımını seyrettiğini kaydetti. Tezkerenin gerekçesinin Şam rejimi, PYD ve PKK olduğunu söyleyen Kürkçü, “IŞİD unsurlarının Suruç’tan Kobani’ye geçtiği canlı yayınlarda görüldü. Başbakan bunu araştıracakmış, araştırın Sayın Başbakan, inşallah bulursunuz; sağa sola bakmanıza çok gerek yok, IŞİD mührüyle evrak damgalayan memurlarınız arasında aramaya başlayın önce IŞİD’i” diye konuştu. Abdullah Öcalan’ın Kobani ile ilgili mesajını okuyan Kürkçü, “Kobani halkı kendi kaderini tayin edecektir. HDP milletvekilleri bayramı Kobani halkının yanında geçirecek. Onlarla aynı kaderi yaşamaya razıyız” diye konuştu.

AKP'den 55, CHP'den 41 vekil yok

Tezkere üzerinde yapılan konuşmalara ilgi göstermeyen AKP’lilerin büyük bölümü sadece oylama sırasında Genel Kurul’a girmeleri dikkat çekti. CHP’nin önergesiyle tezkere, kimin ne oy kullandığının görülebildiği “açık oylama” yöntemiyle oylandı. Milletvekillerin büyük bölümü oylamadan hemen sonra, sonucun açıklanmasını beklemeden Genel Kurul salonunu terketti. Oylamaya AKP’den, oy kullanamayan TBMM Başkanı Cemil Çiçek, birleşimi yöneten Ayşenur Bahçekapılı ile hacta ve mazeretli olan 55, MHP’den 12, CHP’den 41, HDP’den ise 19 milletvekili katılmadı. AKP’den istifa eden bağımsız milletvekilleri Hakan Şükür, İdris Bal, Ertuğrul Günay’ın da aralarında bulunduğu bağımsızların da oylamada hazır bulunmaması dikkat çekti. Tezkereye, milletvekillerinin tamamı parti kararı yönünde oy kullandı.