Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş “Baştan beri Suriye politikasının büyük yanlışlarla dolu olduğuna inananlardanım” demiş. Hakikaten başından beri buna inanıyorduysa eğer, niçin dile getirmemiş diye sormak lazım gelir. Bunu yeni idrak ettiyse de, durumu ancak güzel Türkçemizde “Uyan da balığa gidelim” yahut “Geçti Bor’un pazarı, sür eşeğini Niğde’ye” deyişi karşılar.
***
Şahsen bu topraklarda siyasal İslam okumalarımın yetersizliğinin etkisiyle başlangıçta savruluşlarım olmuşsa bile ‘liberal müdahalecilik’ ve kullandığı araçlara dair Balkanlar’dan başlayan deneyimlerim sayesinde belki bir parça daha erken uyananlardan sayarım kendimi. ‘Sözde’ anti-emperyalist siyasal İslamcıların, Batı ile işbirliği halinde ve dünyada eşi benzeri görülmemiş bir medya propagandası eşliğinde Suriye’de uyguladıkları ‘rejim değişikliği’ politikaları ile bedellerini beş yıldır yazıp duruyoruz.
Yani; İhvancı ılımlı İslam projesinin Suriye’de tutmayacağını, zira siyasi desteğinin yüzde 20’yi aşmadığını, silahların taa en baştan devreye sokulduğunu; sürecin 2012 başlarında zaten radikallere teslim edildiğini; Batılı anlamda demokrasi sorunları bulunsa bile Suriye ahalisinin ezici bir çoğunluğunun İslami soslu bir rejim istemediğini, yaşadıkları seküler zeminin bölgede pek çok ülkeden daha fazla bir arada yaşama imkânını zaten sağladığını; Körfez’den, Katar’dan enerji hatları çekilmesi vs gibi gerekçelerle, yani ekonomik çıkarlar ve mezhepçilik refleksleriyle İran’a karşı hat çekeceğim diye komşu bir ülkenin doğasına hiç uymayan bir ideolojik enfeksiyona uğratıldığını...
Bunun tutmayacağı aşikârdı, tutmadı da. Dolayısıyla Kurtulmuş’a -kurtarır mı bilmem lakin- önce niye ‘Suriye politikasının büyük yanlışlarla dolu olduğunu’ düşündüğünü sormak lazım gelir. ‘Hangi yanlışları yaptınız? Niye yaptınız’ sorusuna vereceği yanıtı işitmeden tek başına bu tespitinin hiçbir manası yoktur.
***
Maalesef biz bu yanıtları da biliyoruz. Arkasındaki siyasi hırsı da biliyoruz. O siyasi hırsların tutmayacağını da biliyorduk. Bildiğimiz ve Kurtulmuş’un ‘başından beri büyük yanlışlarla dolu’ politikaları dile getirdiğimiz için dürüst gazetecilik yapanlar ve kendi ahalilerini gidişata aydınlatmaya çalışanlar olarak payımıza düşen bedelleri de ödedik. Suriye krizinin bumerang olup memleketimizi vuracağına yeni yeni uyananlar değil, bunun ikazlarını yıllardır yapanlar olarak...
***
Suriye krizinde Türkiye’de -Batılılar ayrı mevzu- saçılan yalan haberin haddi hesabı yoktur. Ama yalan, demagoji, manipülasyon döner dolaşır hakikatlere takılır. Ne acıklıdır ki dün kurtarılmış Halep’e giden gazeteci meslektaşım Fehim Taştekin’le telefonda konuştuğumda -izlenim yazılarını merakla bekliyoruz- pek çok Haleplinin “Batılıları biliyoruz da, siz bu kötülüğü bize niye yaptınız” serzenişlerinde bulunduklarını öğrendim. Hiç şaşırmadım. 2012 Martı’nda ve 2013 Eylülü’nde gittiğim Şam’da da aynı sözleri sokaklardaki onlarca insandan işitmiş ve yazıp söylemiştim.
***
Artık bu mevzuda çok da söyleyecek laf bulamıyorum. Ancak önümüzdeki tabloya bakarak analiz yapabiliriz. O da şudur:
Rusya’nın Türkiye’nin içinde bulunduğu iç/dış politik iflastan da faydalanarak kotardığı Halep tahliyesi ve Suriye çapında kırılgan ateşkes sonrası Astana süreci mühimdir. ABD bu süreçten ‘dışlanmış’ -bölgede benzeri görülmemiş biçimde-, Körfez hattı ve vekil muhalif güçlerinin de eli zayıftır. Bunun Astana sürecine de bedelleri olacaktır. Bu sebeple bölgede zaten üstünlük elde etmiş Rusya’nın diğerlerine ‘sürece katmaya’ açık, esnek bir diplomasi uygulama çabalarını görüyoruz. Diğerleri fena halde ‘sıfırlamış’ hissettiği için başarılı olup olamayacağı tartışmalı.
Suriye savaşı henüz bitmedi. Astana süreci işlemezse, Suriye’yi ‘bölme’ planları El Kaide ve IŞİD üzerinden alttan alta teşvik edilirse bölgeye bedellerini kimse tahmin dahi edemez. Bunun Suriye savaşının maalesef giderek taşındığı Türkiye’ye bedelleri üzerinde de derin derin düşünmek icap eder. Emin olun panzehiri ne El Bab’a 8 bin asker göndermek ne de Mınbiç’e yürümek olacaktır. Türkiye, bir an önce Suriye’de barış için siyasi ve diplomatik tavır almalı. Ve bu hakiki bir tavır olmalı. ‘Geçti Bor’un pazarı’ demeye dilimiz varmadığı için söylüyoruz.
