1900’lü yılların başında yaşanan ve milyonlarca insanın ölümüyle sonuçlanan İspanyol Gribi sonrasında karşılaştığımız en büyük pandemi olan Covid-19 sonrasında hiçbir şeyin eskisi gibi olmayacağı açıktır. İnsanlık tarihi boyunca köklü dönüşümlere neden olan küresel olaylardan sonuncusu olan Covid-19 pandemisi sonrasına her alanda ülkemizi hazırlamak için şimdiden çalışmalar yapılmalıdır.

Dayanışmayı esas alan, dezavantajlı toplum kesimlerini geride bırakmayan, karar alma süreçlerinde daha katılımcı, çoğulcu ve cinsiyet eşitlikçi yapılar kurmak, “sağlık, eğitim, barınma ve güvenli gıdaya erişim” gibi en temel insan ihtiyaçlarını ve refahın adil paylaşımını önceleyen ekonomik ve siyasi düzen oluşturmak önümüzdeki en önemli meseledir. Güncel verilere göre dünyadaki aşıların toplamının yüzde 75’inin 10 ülkede birikmesi, 130 ülkede bir doz aşının dahi olmaması böylesine bir pandemi sürecinde bile küresel adaletsizliğin boyutunu gözler önüne sermektedir.

Ülkemizde de pandemi sonrasına dair yeni üretim ilişkileri, kent, sağlık, eğitim, tarım ve çevre politikaları hazırlamamız gerekmektedir.

Türkiye nüfusunun yüzde 93’ünün kentlerde yaşadığından yola çıkarak özellikle metropol kentlerimizin yeniden planlanması, kentlerde nüfus yoğunluğunun düşürülmesi, kırsala dönüşün teşvik edilmesi yeni ekonomik model ve üretim ilişkileri planlamamızda yer almalıdır.

Dünyada gıda fiyatlarının eksi yönde seyrettiği bir dönemde son 3 yıldır ülkemizde yaşanan “gıda enflasyonu” pandemi sonrası neden kentlerden kırsala dönüşü sağlayıp tarım ekonomisini hayata geçirmemiz gerektiğini ortaya koymaktadır.

YENİDEN KÖYKENT PROJESİ

Geçmişte, Bülent Ecevit döneminde başlatılan ve rahmetli Ecevit’in kendi projesi olan ve daha sonra farklı iktidarlar eliyle ne yazık ki yarım bırakılan Köykent Projesi pandemi sonrası dönemin planlanması için önemli bir referanstır. Günün koşullarına uyarlanacak ve bir devlet politikası haline getirilecek Köykent Projesi ile “sürdürülebilir tarım, kentleşme politikası, önleyici kapsamlı sağlık hizmetleri, yerel kalkınma, iklim krizi, nitelikli eğitim, gıda güvenliği, refahın adil dağılımı, güvenceli istihdam, endüstriyel tarım, kooperatifleşme ve ihracat” gibi başlıklarda ülkemiz adına önemli atılım gerçekleştirilebilir.

Yenilenecek Köykent Projesi için TBMM’de öncelikle özel bir kanun çıkarılmalıdır. Bu kanunla beraber DPT yeniden açılmalı, yeniden kurulacak DPT’de istihdam edilmek üzere özellikle son yıllarda akademik uzmanlaşma ve çalışma için yurtdışına gitmiş yetişmiş uzman gençlerimiz ülkeye davet edilmelidir. En ince ayrıntısına kadar alanında en iyi kadrolarca hazırlanmış planlar çerçevesinde bu proje bir devlet politikası olarak kamuoyuna açıklanmalıdır.

Büyük kentlerde üretim ve eğitim sürecinin dışında olan gençlerimizin bu proje ile kırsala dönmesini teşvik edecek yatırımlar kamu bütçesinde belirlenmelidir.

Köykent Projesi’nin başlaması için belirlenen alanlarda,

•    Polatlı, Ceylanpınar, Elbistan, Akhisar gibi verimli tarım arazilerine sahip ilçelere “tarım kenti” statüsü verilmesi ve bu illere özel yatırım teşvik programlarının düzenlenmesi,

•    Yol, su, elektrik, telefon, internet gibi kırsalda temel altyapı hizmetlerinin tamamlanması,

•    Barınma, eğitim ve sağlık gibi kamu hizmet ağının oluşturulması,

•    Tarımsal üretime uygun ancak tarım yapılmayan hazine arazilerinin üretime açılması için gerekli düzenlemelerin yapılması,

•    Yetiştiricilere hayvansal üretim için TİGEM’den proje bazlı hibeler, yem, ilaç, entegre tesis, besi çiftliği yapımı ve canlı hayvan dağıtımı gibi çalışmaların yapılması,

•    Hibe, proje desteği, yatırım teşviki, uzun vadeli düşük faizli kredi gibi sübvansiyonlar ile ilgili finansman modellerinin geliştirilmesi,

•    Çevreye duyarlı, iklim krizini dikkate alan sulama ve modern üretim teknikleri için projeler hazırlanması,

•    Doğal ve kültürel mirasa müdahale etmeyen yeni nesil “ekolojik turizm” alanlarının yaratılması,

•    Üretilecek ürünün endüstriyel hale getirilip ihracata dahil edilmesi için fabrika gibi faaliyet alanlarının yapılması, “tarım organize sanayi bölgeleri”nin kurulması,

•    2015’te açıladığımız Merkez Türkiye Projesi’nden yola çıkarak küresel bir lojistik merkez oluşturulması için entegre bir çalışma başlatılmalıdır.

Yaklaşık 5 milyon yurttaşımızın istihdamını hedefleyen bu proje ile kentlerimizdeki nüfus yoğunluklarının azaltılabileceği gibi kentten köye tersine göç başlatılacak, Türkiye bölgesel ve küresel anlamda model olacak ve milyonlarca dolar katma değer yaratacak bir projeyi hayata geçirmiş olacaktır.

Gıda, BM’nin politikalarında da sürekli vurguladığı gibi dünyada artık “stratejik ürün” kapsamındadır. Yenilenen Köykent Projesi, ülkemizde de ciddi boyutlara ulaşan “gıda yoksulluğu”nun önlenmesine ve dünyanın en önemli gıda üreticisi konumuna yükselmemiz, ülkemizin bölgede ve uluslararası arenada güçlenmesine neden olacaktır.

GÜRSEL EROL
CHP ELAZIĞ MİLLETVEKİLİ