Türkiye Gemi Geri Dönüşüm İzleme Koordinasyonu, Aliağa Gemi Söküm Tesisleri’nde faaliyet gösteren 11 AB sertifikalı şirketin lisanslarının iptal edilmesi için Avrupa Komisyonu’na 18 meslek örgütü ve kurumun imzasıyla mektup gönderdi. İzmir Mimarlık Merkezi’nde konuya ilişkin yapılan basın açıklamasında mektubu Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi’nden Selma Akdoğan okudu.
TMMOB Mimarlık Merkezinde yapılan toplantıya, TMMOB İKK Sekreteri Aykut Akdemir, İzmir Tabip Odası Başkanı Yüce Ayhan ve platform bileşenleri temsilcileri katıldı.
AKDEMİR: ÜLKEMİZİ BAŞKA ÜLKELERE ŞİKAYET ETMİYORUZ
Toplantının açılışında konuşan TMMOB İKK Sekreteri Akdemir, "Yıllardır gemi söküm faaliyetlerine karşı mücadele yürütüyoruz. Hala taleplerimiz karşılanmadı, işçi kıyımı devam ediyor. O bölgede ÇED süreçlerine dair... Orada 20’nin üzerinde tesis var sadece 11’i AB onaylı. Bu onaylı firmaların da hem işçi sağlığı ve güvenliği uygulamaları hem de bertarafa dair bilgimiz yok. Biz AB onayının ortadan kaldırılması için bir talepte bulunduk. 18 kurum ortak bir şekilde buraya başvurduk. Biz komisyonun gerekli adımları atmasını talep ediyoruz. Birlerinin dediği gibi ülkemizi başka ülkelere şikayet etmiyoruz. Bir tezgah dönüyor. Biz bu tezgahın tam göbeğinden bir talepte bulunuyoruz" dedi.
AKDOĞAN: AB ÜLKESİNDE ASLA KABUL EDİLMEYECEK UYGULAMALARI ALİAĞA’DA ONAYLAMIŞTIR
Toplantıda, 18 kurumun AB komisyonuna gönderdiği mektup kamuoyuyla paylaşıldı. Ortak mektubu platform adına Çevre Mühendisleri Odası’ndan Selma Akdoğan okudu.
Akdoğan, “Aliağa'daki gemi geri dönüşüm sektörü, AB tarafından onaylanan tesisler de dahil olmak üzere, çevre koruma ve işçi sağlığı ve güvenliği standartlarını karşılamamaktadır. Ancak AB bayraklı gemilerin yarısından fazlası Türkiye'de sökülmektedir. Aliağa'daki 22 gemi geri dönüşüm tesisinden 11'i AB onaylıdır. Avrupa Komisyonu, bir AB ülkesinde asla kabul edilmeyecek uygulamaları Aliağa’da onaylamıştır. AB içinde yasak olanın başka bir yerde kabul edilmesi utanç verici bir çifte standarttır. Tehlikeli atık yönetimi, güvensiz çalışma koşulları ve sektörün yönetimiyle ilgili ihlaller yıllardır sabittir” dedi.
“AB’DE YASAK OLAN UYGULAMALARLA ALİAĞA VE HİNDİSTAN’I MEŞRULAŞTIRMAYIN”
Türkiye’deki gemi geri dönüşüm sektörünün AB Gemi Geri Dönüşüm Tüzüğü ile uyumsuzlukları olduğuna dikkat çeken Akdoğan, “Tesisler hukuka aykırı bir şekilde Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) süreçlerinden muaf tutulmaktadır. Çevre ve iş mevzuatının uygulanması ve sektörün denetlenmesi son derece yetersizdir. Yakın zamanda, gemi geri dönüşüm sektöründen kaynaklı 15 bin ton tehlikeli atığın yasadışı şekilde döküldüğü ortaya çıkmıştır. Gemiler, hiçbir AB devletinde uygulanmayan ve uygulanmasına izin verilmeyen baştankara yöntemiyle sökülmektedir. AB denetim raporlarında atık yönetimi, asbestin raporlanması ve sızıntıların önlenmesi tedbirleri de dahil olmak üzere çok sayıda ihlal belgelenmiştir. Bu ihlaller, tekrar tekrar tespit edilmesine rağmen devam etmektedir. Kumsalda söküm, gemi sökümünün en vahşi ve yıkıcı yöntemidir. AB’de ne baştankara ne de kumsalda söküm yöntemi kabul edilmemektedir. Çünkü bu yöntemler çevreye telafisi mümkün olmayan zararlar vermektedir. Çifte standartlara karşıyız ve Avrupa Komisyonunu AB’de yasak olan uygulamalarla Aliağa ve Hindistan’ı meşrulaştırmamaya çağırıyoruz” ifadelerini kullandı.
“ÇEVREYE ZARAR VERMEYEN DÖNÜŞÜM UYGULAMALARININ HAYATA GEÇİRİLMESİNİ SAĞLAYIN”
Avrupa Komisyonu'na taleplerini de aktaran Akdoğan, şu ifadeleri kullandı:
“Aliağa'daki tesisler için tüm AB onaylarını derhal iptal edin. AB Gemi Geri Dönüşüm Tüzüğü kapsamındaki onay prosedürlerini gözden geçirin ve güncelleyin. Türkiye’deki yetkililerle ve sivil toplumla iş birliği yaparak, sızıntıların tam kontrolünü sağlayacak altyapı yatırımları da dahil olmak üzere, güvenli, sağlıklı ve çevreye zarar vermeyen gemi geri dönüşüm uygulamalarının hayata geçirilmesini sağlayın. Kıyı ekosistemlerinin benzersiz ve yeri doldurulamaz olduğunu vurguluyoruz. AB, Türkiye’deki mevcut gemi geri dönüşüm uygulamalarını meşrulaştırarak, belgelenmiş ihlallere gözlerini yumuyor, toksik mirasını yönetemeyen bölgelere aktarıyor ve gemi geri dönüşüm sektörünü gerçek anlamda sürdürülebilir uygulamalara dönüştürme rolünü yok sayıyor. Avrupa Komisyonu’na destek sağlamaya hazır olduğumuzu teyit ediyor ve gerekli adımları daha ayrıntılı görüşmek için bir toplantı talep ediyoruz.”
