Türkiye’nin nadir endemik türlerinden olan kum zambakları yok olmakla karşı karşıya. Yapılaşmalar ve insan kaynaklı baskılar nedeniyle sayıları oldukça azalan ve Aydın’da Didim Tavşanburnu Tabiat Parkı, Taşburun limanı, Parlamenterler Sitesi, Büyük Menderes Deltası kumulları ve Kuşadası Dilek Yarımadası Milli Parkı Dipburun Koyu’nda görülebilen zambaklar İzmir’in Selçuk ilçesine bağlı Pamucak sahillerinde de varlıklarını sürdürmeye çalışıyor. Aydın bölgesindeki kum zambaklarının çoğunluğu korunan alan sınırları içinde olması nedeniyle insan baskısı pek fazla görülmediğini belirten Ekosistemi Koruma ve Doğa Sevenler Derneği (EKODOSD) Başkanı Bahattin Sürücü, Pamucak sahillerindeki kum zambaklarının korunması için çağrıda bulundu.
“ANTİK KANAL İNŞAATI YOK ETTİ”
Devlet Su İşleri (DSİ) 2. Bölge Müdürlüğü tarafından Selçuk’ta yürütülen ‘Antik Kanal Projesi’ inşaatında kumulların yok edildiğini aktaran Sürücü, “Antik kanal inşaatı sırasında alanın ekolojik özellikleri gözetilmeksizin iş makineleriyle yapılan çalışmalar sonucunda kum zambaklarının önemli bir bölümü tamamen yok edilmiştir. Antik kanalın kuzey bölümünde yetişen kum zambakları, ATV motorlarının tekerlekleri altında, yüzlerce aracın kumulları betonlaştırmasıyla, bilinçsiz ziyaretçiler tarafından ezilip ve koparılmasıyla bu bölgede de tamamen bitmiştir. Şu anda Kum zambaklarının Pamucak bölgesinde en yoğun görüldüğü yerler, antik kanalın güneyindeki araç girişinin olmadığı turistik işletmelerin ön taraflarıdır. Ancak bu bölgede de plaja gelen ziyaretçilerin yarattığı çevre kirliliği, alanın düzensiz ve dikkatsiz kullanımı nedeniyle tehdit altında oldukları görülmektedir” diye konuştu.
SELÇUK BELEDİYE KORUMA ALTINA ALDI
Selçuk Belediyesi kendi tesisleri önündeki kum zambaklarının korunması için ahşap çitlerle çevirmiş ve bitkinin tanıtımı için bilgilendirme tabelası diktiğini aktaran Sürücü, “Bilinçsiz ziyaretçiler tarafından ahşap çitler kırılınca, daha sağlam olan tel çitlerle sağlamlaştırılmıştır. Buna rağmen çitlerden içeri girerek tanıtım tabelaları yıkılmış ve kum zambaklarının üzerine atık maddeler atılmaya devam etmektedir. Antik kanalın güneyindeki kumulları ve kum zambaklarını korumak ve bitkinin doğal yoldan çoğalmasını sağlamak için çitle sınırlanması, ahşap yürüme yollarının tasarlanması ve plaja gelen ziyaretçilerin bilinçlendirilmesi gerekmektedir. Alanın koruyarak kullanılması için işbirliği şarttır. Doğa Koruma ve Milli Parklar, Yerel yönetimler, sivil toplum örgütleri, turistik işletmeler birlikte bir proje kapsamında alanın yönetim planı yapılarak kum zambaklarının geleceğe taşınması için bir araya gelerek, yoğun ziyaretçi baskısı nedeniyle yok olmak üzere olan hassas kumul ekosistemini ve bu ekosistemin önemli öğelerinden olan Kum zambaklarının korunmasına katkı yapmalıdır” ifadelerini kullandı.
“ZAMBAKLARI KORUMAK CARETTA CARETTALARI KORUMAKTIR”
Bölgenin korunması gerektiğine dikkat çeken Sürücü, “Pamucak sahillerindeki kıyı kumullarını korumak, başta yılın en sıcak aylarında bembeyaz çiçeklerini açan Kum zambakları olmak üzere, diğer kumul bitkilerini, bitkilerin arasında yuvalama ve beslenmelerini sağlayan kuşları ve son yıllarda kıyı kumullarında yuva yaparak yumurtalarını bırakan caretta caretta İribaşlı Deniz Kaplumbağalarının korunması demektir. Pamucak sahilleri dünyaca ünlü Efes antik kentinin ön bahçesi gibidir. Bitkileriyle, kuşlarıyla ve kaplumbağalarıyla tüm bu doğal zenginlikleri ve yaşam alanlarını bir bütünlük içinde korumak ve alanı koruyarak kullanmak birlikte mümkündür” dedi.
