Sarı’nın köşesi - Pınar Aksu
BİR KEDİNİN RÖPORTAJ DEFTERİ
Ben bir kediyim. Sessiz bir gözlemci, dikkatli bir seçiciyim. Konuklarımı kendim seçerim çünkü birinin iyi biri olup olmadığını ilk bakışta anlarım. Nasıl mı? Hissederim.
Bir sokağın köşesinde bizimkilerden biri sere serpe uzanmışsa eğer bilirim ki orası güvenlidir. Orada korku değil, huzur vardır. Sizlerin arasında hayvanseverler var, bizlerin arasında ise insanseverler. Ama sanırım biz, sizi sevmekte sizden biraz daha iyiyiz. Bu köşede sizi dinleyeceğim.
SARI’NIN İNSAN SÖZLÜĞÜ: KARMAŞIK KONUYSA BEN SADELEŞTİRİRİM
“Cruelty-free” (Zulümsüz)
Bazı markalar hayvanlar üstünde test yapmıyor. Bu çok iyi bir şey. Çünkü kimse tavşanın gözünü yakarak rimel denememeli. Gel biraz anlatayım:
“Cruelty-free” şu anlamlara geliyor:
- Bu ürünü yaparken hiç hayvan incitilmedi.
- Hayvanlar üstünde deney yapılmadı.
- Benim gibi bir kedinin canı yanmadı.
Bu logoyu görürsen sevin. Görmüyorsan da o ürünü rafta bırak. Bırak da orada utansın biraz. Bu bencil isteğe ortak olma. Bu semboller de iyidir:
- Leaping Bunny (zıplayan tavşan)
- PETA Approved
- Vegan & Cruelty-Free
GAZETEDEN GÜNLÜKLER: DİYETE BAŞLADIM FİGEN BOZDU
Ben her sabah gazetede tur atarım. Disiplinim var. Önce çay ocağı, sonra ekonomi servisi, sonra kültür sayfasına göz ucuyla... Ama sonunda hep Figen’in odasında biterim. Bizim eğitim sayfalarının editörü. Geçen sabah da öyle oldu. Kapıyı tırmaladım, “miyav” dedim, açtı.
İçeri girdim, oturdum. Gözüm bir mamaya kaydı. “Tatmalısın” dedi. Dedim, “Figen ben artık değiştim. Göbek bölgem çok konuşuluyor, diyete girdim” ısrar etti, kıramadım. Mamayı şöyle bir kokladım, yok, öyle diyetteyim diyerek geçilecek mama değil.
Balıklıymış, hem de vitaminlisi. Dedim ki: “Bu diyetteyim dediklerimin hepsi palavra, bunu her gün yiyebilirim.” İkram ettiklerini yediğimde Figen gülüyor. hoşuma gidiyor kikirdemesi, bizim mırıldanmamız gibi... İnsancası.
Gelecek yazıda sizinle “Hayvana Şiddet Uygulayan Bireyin Toplum İçin Tehlikeleri” başlıklı bir sohbet yapacağız. Söz, tırmık yok.
BU KÖŞE CAN YAKABİLİR
- Greenpeace geçenlerde bir rapor yayımladı. Son 36 yılda en çok orman yangını 2024’te çıkmış. 2000-2009 arası yılda ortalama 2 bin 91 yangın görülürken bu sayı 2010-2019 arasında 2 bin 477’ye, 2020-2024 arasında ise 2 bin 946’ya çıkmış. İstatistik tutulan en eski yıl olan 1988’den beri en yüksek sayıda. 2024’te rekor kırdık: Tam 3 bin 797 yangın! Bravo, ne ağaç kaldı, yaşam!
- Yaşadışı hayvan ticareti! Interpol ve CITES kaynaklarına göre yasadışı ticaretin yıllık hacmi 10-20 milyar dolar arasında değişiyor. Yasa dışı egzotik hayvan ticareti, uyuşturucu ve silah kaçakçılığından sonra üçüncü en büyük yasa dışı pazar. Meyve poşetinde kıtalar aşan okyanus balıkları, amazonlardan bir yılan... Sahi, siz neden esir etmeye bu kadar meraklısınız?
- Türkiye’de hayvan hakları koruma kanununa göre hayvana şiddet uygulayan kişilere yalnızca 499 TL ceza uygulanıyor. Olasılıkla biliyorsundur ama yine de hatırlatmak istedim.
- Dünya genelinde arı nüfusu son 20 yılda yüzde 25 azaldı. Arı yoksa polinasyon yok, polinasyon yoksa meyve yok. Kahvaltı masanızı düşünün: Ekmeğin üstüne sürecek reçeliniz, tabağınızdaki domates, salatalık, zeytin... hepsi arıların kanatlarının ucunda. Arı kaybolursa, siz de sabahları “bal yok” diye değil, “kahvaltı yok” diye ağlarsınız. Biz kediler için bal olmasa da olur ama siz insancıklar peynir-domates özleminizi nasıl bastıracaksınız? Miyav ederken bile düşünüyorum: Belki de arılar sizin gerçek kahvaltı şeflerinizdir.
- Her ne kadar köpeklerden hazzetmesem de sizler tarafından öldürülmeyi hiç hak etmiyorlar. Katliam yasasını durdurmalısınız. Öldürmek yerine yaşatmayı seçmek erdemdir.
DÖN BAK DÜNYAYA!
Bu karşılaştırma, farklı ülkelerin hayvanlara yönelik şiddet ve eziyetle mücadeledeki yaklaşımlarını ve cezai yaptırımlarını gösteriyor. Dön bak dünyaya!
Türkiye
Yasa: Hayvanları koruma kanunu (No. 5199)
Yeni Sokak Hayvanları Yasası (Köpek Yasası) – Kabul Tarihi: 30 Temmuz 2024
Kapsam: Sahipsiz tüm hayvanları kapsayan düzenlemeler içerir.
Önemli maddeler:
- Sahipsiz hayvanlar belediyeler tarafından toplanacak ve barınaklarda bakılacak.
- Sahipsiz hayvanların sokağa bırakılması yasaklanmış ve buna uymayan belediyelere 72 bin TL para cezası uygulanacağı bildirilmiştir. Farkındaysanız biz size zarar veriyormuş gibi cezalandırılıp, öldürülüyoruz... Yazık. vicdanlarınız kör, sağır olmuş. Gel biraz daha anlatayım, bak ne durumdayız.
Mahkeme kararları (2023)
- Kırklareli 2. Asliye Ceza Mahkemesi, yavru köpeği eziyet ederek öldüren faile 6 binTL para cezası vermiştir.
- Seferihisar 2. Asliye Ceza Mahkemesi, köpeği yakarak öldüren faile 1 yıl 8 ay hapis cezası vermiştir.
- Kandıra 2. Asliye Ceza Mahkemesi, köpeğe tecavüz eden faile 5 ay hapis cezası ve 610 bin 80 TL idari para cezası vermiştir.
Hayvan hakları savunucuları, yasaların yetersiz olduğunu ve caydırıcılığının düşük olduğunu belirtiyor, eylemler yapıyor ve sesimizi, yaşamımızı korumak için çabalıyor. Karşılığı var mı derseniz? Kendimiz için nasıl endişeleniyorsak bizim yaşam hakkımızı savunan arkadaşlarımız için de endişeleniyoruz...
İtalya
Yasa: Hayvan istismarı ve şiddetine karşı sert yaptırımlar (AS 1308 Sayılı Kanun)
Ceza:
- Hayvana eziyet veya öldürme: 6 ay ila 4 yıl hapis ve 5 bin ila 60 bin Avro para cezası.
- Hayvan dövüşü düzenleyenlere: 2 ila 4 yıl hapis ve 30 bin ila 160 bin Avro para cezası.
- Hayvan dövüşlerine katılanlara: 2 yıla kadar hapis ve 5 bin ila 30 bin Avro para cezası.
- Köpekleri zincire bağlamanın yasaklanması: 5 bin Avro’ya kadar para cezası.
Bu yasa, bizleri yalnızca merhamet objesi değil hukuki hakları olan varlıklar olarak tanımaktadır.
ABD
PACT yasası - federal seviye (Preventing Animal Cruelty and Torture Act)
Ceza: Hayvana eziyet veya öldürme durumunda 7 yıla kadar hapis ve 250 bin $'a kadar para cezası öngörülmektedir.
Eyalet seviyesi: Örneğin, Florida'da terk edilmiş evcil hayvanlar için 5 yıla kadar hapis ve 10 bin $'a kadar para cezası öngörülmektedir.
Birleşik Krallık
Yasa: Hayvan Refahı (Cezalandırma) Yasası 2021.
Ceza: Hayvana eziyet veya öldürme durumunda 5 yıla kadar hapis ve sınırsız para cezası öngörülmektedir.
Şili
Yasa: Ceza Kanunu’nun 291 BIS ve 291 TER maddeleri
Ceza: Hayvana eziyet veya öldürme durumunda 3 yıla kadar hapis ve para cezası öngörülmektedir.
