Melankoli dolu bir kış sahnesi

Kış mevsimi soğuk havanın, kış oyunlarının, karla oynamanın ya da evde daha fazla zaman geçirmeye başlayıp pencere kıyısından beyaza bürünen şehir manzarasını izlemenin zamanıdır. Mevsimin yaşattığı hisler Tıpkı Émile Breton'un pencereden gözetlercesine resmettiği "Pazar Sabahı" resminin hissettirdiği duygular gibidir. Van Gogh, Breton’un bu resim hakkında erkek kardeşi Theo'ya, 10 Aralık 1875 tarihinde yazdığı mektupta; "şu anda burada Émile Breton'un 'Pazar Sabahı' adlı resmi var. biliyorsun değil mi Bu, kulübeler ve ahırlardan oluşan bir köy caddesidir ve sonunda kavaklarla çevrili kilisedir. Her yer karla kaplı ve küçük siyah figürler kiliseye gidiyor. Bize kışın soğuk olduğunu ama insan kalbinin sıcak olduğunu söylüyor.” sözleriyle kışın sıcak samimi ve ilham veren yanını dile getirmiştir.

Ancak, kışın güneşsiz, gri tonlarında sonu gelmeyecekmiş gibi geçen günleri ve sert hava yavaş yavaş mevsimin büyüleyici etkisini gölgede bırakır; karın çamura dönüştüğü acımasız ve soğuk olan bunaltıcı dönem başlar. İşte böyle zamanlarda, bizi anlayan insanlara, sanatçılara ya da sanat eserlerine ihtiyaç duyarız. Tıpkı, eserlerinde kendi duygularını, düşüncelerini ve gerçekliğini çekinmeden yansıtan Vincent Van Gogh gibi... Van Gogh 1879 yılında kardeşi Theo'ya yazdığı başka bir mektubunda; “kışın bazen o kadar kesici bir soğuk oluyor ki, şunu derler, 'bu soğuk o kadar berbat ki, yazın gelip gelmemesi umrumda değil, bana verilen zarar beni bekleyen güzellikten çok daha fazla' ama, biz istesek de istemesek de, bu kötü havaların sonu gelecek ve eninde sonunda güzel bir sabah, rüzgar yönünü değiştirecek ve buzlar çözülecek. Havanın durumu ve hava kadar değişime maruz kalan zihnimizi ve yaşama koşullarımızı karşılaştırınca fark ediyorum ki hâlâ her şeyin daha iyiye gideceğini umut edebiliyorum" demiştir.

Van Gogh, çalışmalarında hayatın hiçbir dönemini romantize etmeye çalışmaz, hatta kendisi melankolik bir kişilik olarak karşımıza çıkmaktadır, ancak, sanılanın aksine hayata karşı tamamen umutsuz olmamış; çalışarak, üreterek hayata bağlanma yolları bulmuştur. Kilise bahçesindeki bir kış manzarasını ele aldığı ‘The Parsonage Garden at Nuenen in Winter’ (Kar Altında Nuenen'de Rahip Evinin Bahçesi) isimli bu resim, Vincent Van Gogh'un sert fırça darbeleri ve serbest akışlı formları, sanatçının iç yaşamının dinamik çağrışımlarını yansıtan bir sahneye dönüşmüştür. Resmin merkezindeki figür ise izleyiciye pek çok şey düşündürür; donuk ve gri tonları içinde tek başına duran figür soldaki yapraksız çalılıkların arasında bir patika açmaktadır. Bu adam kar mı kürekliyor, bahçeyi bahar mevsimi için mi düzenliyor ya da mezar mı kazıyor bilemiyoruz, ancak, gördüğümüz karakter, ıssız bir figür olmasına rağmen doğaya karşı ufacık değildir, doğanın insafına kalmış gibi durmamaktadır; her şeye rağmen hayata karşı hakimiyetini sürdüren sıradan bir figür olarak durmaktadır.

Tıpkı Van Gogh’un kendi hayatında fiziksel ve mental olarak karşısına çıkan zorluklar, gelgitler ve sıkıntılar gibi kış mevsimi de insanlar için yılın en zorlu dönemidir. Bu eser, kış aylarının kasvetli yüzünü yansıtırken diğer yandan, hayata devam etmeyi, yenilmemeyi anlattığı için kış mevsimini en iyi anlatan eserdir. Eserde melankoli olduğu kadar ve umudu da yansıtır.