Mutfağımızın gizli şefleri tehlikede

(Fotoğraf: Bombus pascuorum)

"Bana son bir defa bak arkadaş ve beni unutma! Ben bu dünya için çok çalıştım ey insan!" diye sitem etti tombul bombus arısı.

Bu paylaşım tüylü arı dostlarımız için gelsin. Bombuslar gün boyu durmadan bir o çiçek bir bu çiçek vız vız taksicilik yapar, binlerce çiçeğin aşkına vesile olurlar. Onların bu özverili çalışmaları sayesinde biz de çeşit çeşit meyve ve sebzelerden faydalanırız.

Ne yazık ki insan etkisi ve ilkim değişikliği nedeniyle bombusların popülasyonunda büyük bir düşüş gözlemleniyor. Bu noktada hangi türlerin tehlikede olduğunu saptamak, onları korumak için çok büyük bir önem arz ediyor. Böylelikle soyu tehlikede olan türler için koruma stratejileri geliştirebiliriz. Yakın zamanda Science adlı bilim dergisinde yayımlanan bir makale Bombus arılarının ne kadar büyük bir tehlikede olduğunu gözler önüne serdi.

Bu makalede Avrupa ve Kuzey Amerika’da yaşayan 66 bombus türünün 1901-1974 ve 2000-2014 yılları arasında toplanan verileri incelendi. Bunlar üzerinden yapılan modellemeler ile bombus arısı popülasyonlarının bu bölgelerde nasıl etkileneceği üzerine tahminler oluşturuldu. Bombus arılarını etkileyen faktörlerin başında sıcaklık ve yağış geliyor. Bu iki faktör çiçek gelişimi ve çeşitliliğini direkt olarak etkilediği için bombus arılarının yaşam alanları üzerinde büyük role sahip.

Maalesef haberler kötü. Bombus arı popülasyonlarında Avrupa’da yüzde 17, Kuzey Amerika’da ise yüzde 46’ya varan düşüş söz konusu. Doğa üzerinde giderek artan hasarımız göz önüne alındığında bombus arılarının soyu 40-50 sene içinde tamamen tükenebilir.

Kaan Mika

Elbette mevsim değişiklikleri bazı habitatları yok ederken, yeni habitatların oluşmasını da sağlayacak. Makalede yer alan modellemeler, bombus arılarının oluşan yeni habitatlara kayacağını ve yaşamlarını oralarda sürdüreceğini öngörüyor. Fakat bu haber kulağa ne kadar iyi gibi gelse de, modellemeler her zaman gerçeği yansıtmayabiliyor ve tüylü dostlarımızın türlerinin tamamen ortadan kalkma ihtimalini değiştirmiyor.

Bu sebeple, bombus arılarını korumak için yeni stratejiler geliştirmeli ve soylarının tükenmesine izin vermemeliyiz! Özellikle Türk mutfağının demirbaşları olan patlıcan, domates ve biber gibi meyve ve sebzeleri seviyorsanız, bombus arılarının bu ürünlerin arkasındaki gizli kahramanlar olduklarını unutmayın!

Kaan Mika

Instagram: birdilimbilim