Eski İran cumhurbaşkanından ahlak polisi tepkisi

İran'ın eski cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi, ülkede zorunlu başörtüsü için yeniden denetimlere başladığı belirtilen "İrşad devriyeleri" uygulamasının "toplumdaki sorunları daha da alevlendireceği" uyarısında bulundu.

İran'ın İtimad gazetesinin haberine göre, Hatemi "İrşad devriyeleri" olarak adlandırılan ahlak polisinin yeniden başörtüsü denetimlerine başlamasını eleştirdi.

Uygulamanın toplumdaki sorunları daha da alevlendirebileceği uyarısında bulunan Hatemi, "Daha önce birçok kez dile getirilen kendi kendini yok etme tehlikesi, İrşad devriyelerinin yeniden faaliyete başlaması ve özellikle kadınlarla ilgili sosyal meselelere yönelik polisin müdahalesi ve olağan dışı yargı kararlarının verilmesiyle her zamankinden daha fazla öne çıkıyor" ifadelerini kullandı.

Hatemi, "geçmişin acı tecrübelerinin göz önünde bulundurularak bu uygulamalardan vazgeçilmesi gerektiğini" belirtti.

İRŞAD DEVRİYELERİ, MAHSA AMİNİ'NİN ÖLÜMÜNÜN ARDINDAN KALDIRILMIŞTI

Tahran'da 13 Eylül 2022'de başörtüsü kuralına uymadığı gerekçesiyle gözaltına alınan Mahsa Amini adlı genç bir kadının polis nezaretinde ölümü ülke yönetimine karşı protestolara yol açmıştı. Gösteriler sırasında yüzlerce kişinin hayatını kaybettiği açıklanmıştı.

Amini'nin ölümü üzerine başlayan protestolar, 1979'dan bu yana uygulanan zorunlu başörtüsü yasasının esnetilmesi taleplerini yeniden gündeme getirmişti.

İran'da "İyiliği Emretme ve Kötülükten Sakındırma Merkezi" Sözcüsü Ali Hanmuhammedi, 5 Aralık 2022'de yaptığı açıklamada, eleştirilerin hedefindeki İrşad devriyelerinin görevinin sona erdiğini ve başörtüsü uygulamasının "daha modern yöntemlerle teknolojiden de faydalanılarak devam edebileceğini" belirtmişti.

Bu süreçte ülkede bazı kadınların başörtüsü kurallarına uymadığına dair görüntüler sosyal medyada yer bulmuştu. Bununla birlikte zorunlu başörtüsü yasasına uymadığı tespit edilen bazı işletmelerin kapatıldığına dair haberler ülke medyasına yansımıştı.

İran lideri Ayetullah Ali Hamaney ise 4 Ocak'ta yaptığı konuşmada, zorunlu başörtüsü kurallarına tam riayet etmeyen kadınların "dinsizlik ve rejim karşıtlığıyla" itham edilmemesi gerektiğini söylemişti.

İçişleri Bakanlığı ve Yargı Erki tarafından ayrı ayrı yapılan açıklamalarda, zorunlu başörtüsü kuralına aykırı hareket edenlere karşı harekete geçileceği ifade edilmiş ve daha sonra sokak ve caddelerdeki kameraların başörtüsü denetimleri için kullanılacağı belirtilmişti. Kameralarla yapılacak başörtüsü denetimleri nisanda uygulamaya girmişti.

İran Polis Teşkilatı Sözcüsü Seyid Muntazer el-Mehdi, 16 Temmuz'da "zorunlu başörtüsü kuralını ihlal edenlerle mücadele kapsamında" ülke genelinde araçlı ve yaya devriyelerin kurulacağını açıklamıştı. İranlı yetkili, kurala uymayanların polis tarafından uyarılacağını ancak uyarıların dikkate alınmaması durumunda söz konusu kişilerin adli makamlara sevk edileceğini belirtmişti.