Yunanistan genelinde ay başından bu yana devam eden yolsuzluk karşıtı eylemler kapsamında şehirler arası otoyollar, havalimanları ve sınır kapıları çiftçi sendikaları tarafından kapatılmaya devam ediyor.
Çiftçiler, devlet teşviklerinde yolsuzluk iddiaları nedeniyle geciken destek ödemelerinin yapılmasını ve yüksek üretim maliyetlerini düşürecek düzenlemelerin hayata geçirilmesini talep ediyor.
26 Aralık'ta, protesto noktalarında yapılan toplantıların ardından alınan karara göre, Cumartesi günü saat 12.00’den itibaren başkent Atina yönüne giden ulusal otoyolun ana şeridi ve Malgara kavşağı süresiz olarak trafiğe kapatılacak. Selanik yönündeki trafik ise açık tutulacak.
Aynı saatlerde, Kuzey Makedonya'ya açılan Evzones ve Bulgaristan'a açılan Promachonas sınır kapılarında da blokajlar planlanıyor. Chalkidona kavşağındaki yolun öğleden sonra üç saatliğine yeniden kapatılması beklenirken, Nikaia’da üst geçidin kapatılacağı bildirildi.
Larisa bölgesinde ise trafik Platykampos yakınlarında yönlendirilecek; yoğunluğu azaltmak için kısa süreli açılan üst geçidin yeniden kapatılması, Yılbaşı arifesinde tekrar açılması öngörülüyor.
"GERİ ADIM ATMAYACAĞIZ!"
Öte yandan, tatil sonrasında eylemlerin daha da sertleşmesi bekleniyor. Çiftçiler, gerekirse daha fazla çevre yolunu ve hatta limanları kapatabilecekleri uyarısında bulundu. Nikaia’da Pazar ve Pazartesi sembolik eylemler sürecek; Salı’dan itibaren yeni yıl yolcularını kolaylaştırmak için Noel dönemi trafik düzenlemesine geri dönülecek.
Larisa Birleşik Tarım Dernekleri Federasyonu Başkanı Rizos Maroudas, hükümet üzerindeki baskının önümüzdeki günlerde artacağını belirterek, “Uzun süredir devam eden sorunlar çözülmezse geri adım atmayacağız” dedi.
Çiftçiler, hükümetle ancak taleplerine somut yanıtlar gelmesi halinde diyaloga gireceklerini vurguluyor. Kırsal Kalkınma Bakanlığı ise, gündeme getirilen 27 talebin 20’sinin ya karşılandığını ya da değerlendirme aşamasında olduğunu; tarımsal elektriğin ucuzlatılması ve özel yakıt vergisinin pompada iadesi için adımlar atıldığını açıkladı.
Batı Makedonya genelinde çiftçiler protesto noktalarında kalmayı sürdürürken, ülke çapında binlerce traktör ulusal yollar boyunca dizilmiş durumda. Tüm aksamalara rağmen protestocular, çoğu bölgede bir-iki şeridin açık tutulduğunu ve trafiğin büyük ölçüde akmaya devam ettiğini belirtiyor.
Çiftçiler, tatil günlerinde dahi barikatlarda kalarak improvize Noel buluşmaları düzenledi ve mücadeleyi yeni yılda da sürdürecekleri mesajını verdi.
ÇİFTÇİLER NEDEN SOKAKTA?
Yunanistan'daki çiftçi örgütleri, geçmiş deneyimlere atıfla, hükümetlerin ancak ulaşım ve ticaret aksadığında müzakereye yanaştığını savunuyor. Bu nedenle otoyollar, kavşaklar ve Evzones–Promachonas gibi uluslararası sınır kapıları, 'baskı aracı' olarak seçiliyor. Amaç, sorunu yalnızca tarım sektörünün değil, ulusal ve bölgesel bir kriz haline getirmek.
Öte yandan, Yunanistan’daki çiftçi eylemleri, kısa vadeli destek taleplerinin ötesinde, yapısal bir tarım krizine dayanıyor. Son aylarda art arda gelen protestoların arkasında üç temel başlık öne çıkıyor:
Devlet teşvikleri ve yolsuzluk iddiaları
Çiftçi sendikalarına göre, tarımsal destek ve sübvansiyon ödemelerinde yıllardır süren usulsüzlükler bulunuyor. Özellikle bazı büyük üreticilerin ve aracılık yapan kooperatiflerin, desteklerden orantısız şekilde yararlandığı, küçük ve orta ölçekli çiftçilerin ise ödemelerini gecikmeli ya da eksik aldığı iddia ediliyor. Bu durum, eylemlerin “yolsuzluk karşıtı” bir boyut kazanmasına yol açtı.
Artan maliyetler, düşen kârlılık
Enerji, gübre, yem ve mazot fiyatlarındaki artış, Yunan çiftçisinin üretim maliyetlerini sürdürülemez seviyelere taşıdı. Özellikle elektrik ve akaryakıt giderleri, ürün fiyatlarının çok üzerinde seyrederken; çiftçiler, piyasada oluşan fiyatların maliyetleri karşılamadığını savunuyor. Sendikalar, “üretmeye devam ettikçe zarar eden” bir tablo oluştuğunu vurguluyor.
AB politikaları ve iklim baskısı
Eylemlerin arka planında, Avrupa Birliği’nin Ortak Tarım Politikası (CAP) kapsamında getirilen çevre ve iklim yükümlülükleri de yer alıyor. Çiftçiler, yeşil dönüşüm hedeflerinin, maliyetinin orantısız biçimde üreticinin sırtına yüklendiğini, yeterli telafi mekanizması sağlanmadığını dile getiriyor. Kuraklık ve aşırı hava olayları da özellikle kuzey bölgelerde verimi düşürüyor.
SİYASİ BOYUT
Hükümet, taleplerin önemli kısmının karşılandığını belirtse de çiftçiler, açıklanan adımların kâğıt üzerinde kaldığını ve sahaya yansımadığını savunuyor. Muhalefet ise eylemleri, kırsal kesimin uzun süredir biriken öfkesinin sonucu olarak değerlendiriyor.
Özetle Yunanistan’daki barikatlar, tek bir ödeme ya da tek bir yasa meselesi değil; tarım politikaları, AB uyumu, yolsuzluk iddiaları ve yaşam maliyeti krizinin birleştiği derin bir yapısal gerilimin dışavurumu olarak görülüyor. Bu nedenle çiftçiler, yeni yılda da geri adım atmaya niyetli görünmüyor.
