Bütçe Mart 2023’te 47.2 milyar lira, yılın ilk üç ayında 250 milyar lira açık verdi: Halkın vergi yükü arttı

İktidarın seçime doğru bol keseden yaptığı harcamaların da etkisiyle bütçe açığı hızla artıyor. Gelirlere bakıldığında ise yurttaşın KDV ve ÖTV ile bütçeyi sırtladığı görülüyor.

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın dün açıkladığı merkezi yönetim bütçesi verilerine göre Mart 2023’te geçen yılın aynı ayına kıyasla gider yüzde 48.5 artışla 334 milyar lira, gelir yüzde 83.9 artışla 286.8 milyar lira ve açık yüzde 31.5 düşüşle 47.2 milyar lira oldu. Bu kapsamda vergi gelirleri yüzde 55.9 artışla 198.6 milyar lira, faiz giderleri yüzde 67.3 artışla 45.1 milyar lira oldu. İlk üç ayda ise gider yüzde 82.7 artışla 1 trilyon 45 milyar lira, gelir yüzde 31.9 artışla 794.7 milyar lira oldu. Geçen yılın ilk üç ayındaki 30.8 milyar liralık bütçe fazlası ise bu yıl 250 milyar liralık bütçe açığına dönüştü. Yine ilk üç ayda vergi gelirleri 38.6 artışla 631 milyar lira, faiz giderleri yüzde 18.6 artışla 100.7 milyar lira oldu. Diğer öne çıkan detaylar ise şöyle: 

n Gelir vergisi Mart 2022’ye göre 24.5 milyar TL’den 40.1 milyar TL, ÖTV 24.7 milyar TL’den 47.7 milyar TL, ithalde alınan KDV 45.1 milyar TL’den 64.1 milyar TL’ye yükseldi. İlk üç ayda ise gelir vergisi 68.7 milyar TL’den 117.1 milyar TL, ÖTV 65.8 milyar TL’den 135.2 milyar TL, ithalde alınan KDV 112.3 milyar TL’den 168.1 milyar TL’ye çıktı. Dahilde alınan KDV de 36.8 milyar TL’den 70.3 milyar TL’ye yükseldi. Kurumlar vergisi ise 102.8 milyar TL’den 15.2 milyar TL’ye geriledi.

KKM ÖDENMEDİ

• Örtülü ödenek harcamaları martta 341.7 milyon TL, ilk üç ayda ise 903.6 milyon TL oldu.
• Kur korumalı mevduat (KKM) için bütçeden martta ödeme yapılmadı. Bunda KKM mevduatlarındaki faiz tavan sınırının kaldırılması etkili oldu. Faiz yükselince yük Hazine’den bankalara kaymaya başladı. İlk iki aylık ödeme 2.1 milyar liraydı.

CEZAYA 7.6 MİLYAR TL 

Hazine ve Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü’nün Mart 2023 bütçe sonuçlarıyla ilgili yayımladığı detaylara göre toplam para cezası gelirleri Mart 2022’ye kıyasla yüzde 24.3 azalışla 

2.2 milyar lira oldu. İlk 3 aylık gelir de yüzde 24.1 azalışla 7.6 milyar lira hesaplandı. Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle yapılan yeni düzenlemeler para cezası gelirleri de etkilemiş görünüyor. 

S&P’DEN TÜRK BANKALARINA UYARI

Kredi derecelendirme kuruluşu S&P Global, küresel olarak sıkılaşan finansman koşullarının gelişen ülkelerdeki bankacılık sektörleri üzerinde baskı yarattığını belirterek Türkiye ve Tunus bankalarının ise en fazla riskle karşı karşıya kaldığını açıkladı. 

S&P’nin raporunda, Türk bankalarının daha düşük çevirme oranlarını destekleyebilecek döviz likiditesine sahip olduklarına ancak döviz varlıklarının büyük çoğunluğunun Merkez Bankası’nda tutuluyor ya da hazine tahvillerine yatırılıyor olmasının yüksek stres senaryosunda sözkonusu varlıklara erişimi kısıtlayabileceğine 

dikkat çekildi. S&P, “Türk bankalarının, piyasalardaki negatif algıya, artan risk iştahsızlığına, düşen küresel likiditeye ve yüksek finansman maliyetlerine karşı kırılgan olduklarını değerlendiriyoruz” dedi. 

MERKEZ’DEN YENİ SINIRLAMA

Öte yandan sosyal medya hesabından bir paylaşım yapan fnans uzmanı Şenol Babuşcu, “Merkez Bankası bankalara dövizde işlem saati kısıtlaması getirdi. Bankalar müşterileri için piyasadan saat 13.00’e kadar döviz alabilecek” dedi. Ayrıca döviz satışları için müşteri bazında günlük limit belirlendiğini de belirtti. Mali piyasalardaki dalgalanma ise devam ediyor. Dolar/TL dün günü 19.40 seviyesinde tamamladı.