Ortadoğu'daki gerginlikler borsayı vurdu: Yatırımcıları bekleyen tehlikeler!

Son aylara kadar TÜİK verilerine göre, en yüksek reel getiriyi sağlayan BIST 100 Endeksi, küçük yatırımcıların  ilgi odağı oldu.

Halkar arzlar ile beraber borsada 'acemi yatırımcı' sayısında rekor yükselişler görülürken Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) verilerine göre, Borsa İstanbul'da toplam yatırımcısı sayısı 8 milyonu aştı.

MKK raporunda, yıllık artışın yüzde 193,32 ile 5 milyon 286 bin 814'e ulaşıldığı kaydedildi. Yatırımcıların ilgisiyle birlikte borsada bir süredir aralıksız yükselişler görüldü.

3 Ekim'de Borsa İstanbul BIST 100 Endeksi, günü 8.513,54 puandan tamamlayarak tüm zamanların en yüksek günlük kapanışını gerçekleştirirken, gördüğü en yüksek seviye rekorunu da 8.562,70 puana taşıdı.

ÇATIŞMALAR BORSAYI VURDU

Ancak artan jeopolitik gerginlikler borsayı vurdu. 

Öyle ki çatışmaların şiddeti Gazze'de bir hastaneye yapılan saldırı sonrası artarken Ortadoğu'daki gerilimin yükselmesi Borsa İstanbul'da sert satış dalgası yarattı.

Cuma günü kapanışta günü 7.510,68 puandan tamamlayan BIST 100 endeksi, İsrail-Filistin çatışmalarının etkisiyle 9 Ekim'den bu yana yüzde 8,54'lük kayıp yaşadı. Rekor kırdığı 3 Ekim'den bu yana ise tüm zamanların en yüksek seviyesinden yüzde 11'lik bir gerileme yaşadı. 

Uzmanlar tarafından endeks için yapılan yıl sonu 9 bin-10 bin seviyeleri tahminleri ise geri planda kaldı.

Borsada 'acemi yatırımcı' olarak adlandıran küçük ve yeni yatırımcı ise son haftalarda yaşanan sert dalgalanmaların şaşkınlığını yaşıyor.

Peki yatırımcılar risklerin yüksek olduğu bu dönemde nasıl hareket etmeli?  Borsada zincirleme satış dalgası yaşanır mı? Küçük yatırımcıyı halka arzlarda bekleyen tehlikeler neler? Dolar ve altın, borsaya alternatif olabilir mi? Ekonomist Evren Devrim Zelyut bu sorulara yanıt verdi.

Ekonomist Evren Devrim Zelyut açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:

"Borsada yaşanan gerilemenin ana nedeni tamamen Ortadoğu'da yaşanan gerginlikler değil. Borsa mayıs ayından bu yana hareketlenerek 8.500 seviyelerine kadar yükseldi. 

Bu hızlı çıkışın bir sindirilmesi gerekiyordu. Hiçbir finansal varlık sonsuza kadar yükselmez ve piyasalar da doğası gereği nefes-alıp verir. 

Dolayısıyla yatırımcı, trene binmesi bildiği gibi trenden inmesini de bilmeli bunu kaçırmamalıdır. Piyasanın sağlıklı işlemesi için bu düşüş gereklidir.

YATIRIMCILAR NASIL HAREKET ETMELİ?

Yatırımcı bu gibi dönemlerde temeli sağlam, karlılığı ve gelecekteki potansiyeli yüksek şirketlere yatırımlarını kaydırmalıdır. 

Acemi yatırımcılar ise manipülatif söylemler ile hareket ettikleri için günün sonunda hep zararlı çıkıyor. 

PANİK HAVASI YAŞANIR MI? ZİNCİRLEME SATIŞLAR GELİR Mİ?

Borsada zincirleme satış dalgası veya panik oluşmayacaktır çünkü borsa 1000 puan gerileyerek 8.500 seviyelerinden 7.500'e kadar puan geriledi. Haliyle burada zaten canı yanan yandı. Buradan artık yeni dersler çıkarılması lazım.

Jeopolitik sıkıntılar kısa vadede çözülmeyecektir ancak neticede burası da son bulacaktır. Rusya-Ukrayna savaşında da borsa çok etkilenmişti ancak ondan sonra piyasalarda tarihi yükselişler görüldü.

Yatırımcılar, enflasyon oranlarını değerlendirerek hareket etmelidir. Enflasyon, şirketlerin kar paylarını anormal seviyeleri çıkartır. 

Ayrıca döviz kurundaki artışta Türk şirketlerini, dolar bazında ucuzlamasını sağlıyor. Yatırımcılar, risklerin ardından endekste yaşanan geri çekilmeleri alım fırsatı olarak değerlendirebilir. 

YATIRIMCILARA HALKA ARZ UYARISI

Küçük yatırımcı halka arza katılmalara devam edebilir ancak sonsuza kadar bu trendin yükseleceğini düşünmemelidir. Yatırımcılar manipülatif söylemlerden uzak kalarak profesyonel kurumlardan destek almalıdır.

Halka arzlara giren yatırımcı, şunu unutmamalıdır. Halka arzlarda fiyatlar sonsuz kadar yükselmeyecektir. 3-4 tavan sonrası satılması bilinmelidir.

Yatırımcılar temeli sağlam şirketlerinin hisselerini alarak orta ve uzun vadeli pozisyon alırlar ise altından ve dolardan çok daha yüksek getiri de sağlayacaklardır.

FELAKET SENARYOLARI BAŞ GÖSTERDİ

Borsada felaket senaryosunu kimse beklemesin. Düşüşler, çıkışların kardeşi gibidir ve sağlıklı bir piyasa için düşüşlere de ihtiyaç vardır. 

Sonsuza kadar fiyatların yukarıya gitmesi gibi bir durum yok. Borsa bir saadet zinciri gibi değildir ve sürekli aldıkça yükselmez. 

Borsanın mantığı şudur; karlı olan şirketlere ortak olursanız bu fiyatlar yukarıya gider ve borsa belli bir noktaya ulaşır. Kar satışların gerçekleşmesiyle birlikte de endeks gerilemeye başlar.

DOLAR VE ALTIN BORSAYA ALTERNATİF OLACAK MI?

Dolar, altın ve borsa birbirlerine her zaman alternatifi konumda bulunur. Piyasalarda altın fiyatlarını, Fed faizleri ve küresel risklerin artması yakından etkiler. 

Ortadoğu'daki riskler azaldığı zaman altında kar satışları başlayacak ve fiyatları gerileyecektir. Bu durum da yatırımcıların tekrar hisse piyasalarına yönelmesine yol açacak. 

BORSADAKİ JEOPOLİTİK RİSKLER DEVAM EDECEK

Borsada, her zaman jeopolitik risler olacaktır. Dünyada 3 tane küresel fay hattı bulunuyor. 

Bunlar Rusya-Ukrayna savaşı, Ortadoğu'daki sorunlar ve Pasifik'te yaşanan Tayvan gerginliği olarak gözüküyor.  Dolasıyla bu sorunlar piyasalar için hep risk unsuru olmaya devam edecek. 

Yatırımcılar bu dönemlerde sepet oluşturursa daha faydalı olacaktır. 

Sepetin yüzde 25'i altın olursa iyi olacaktır. Amerika'da enflasyonun gerilmesi de dolar fiyatlarını yukarı çekecektir. Buna istinaden yüzde 25'inde dolar yer almalıdır. 

Yatırımcılar, geriye kalan yüzde 50'yi temeli sağlam ve potansiyeli yüksek şirketler ile değerlendirmelidir. Borsa ne kadar düşüler görülsede ilerleyen dönemlerde altını ve doları katlayarak yükselecektir ve enflasyonun üzerinde getiri sağlayacaktır."