Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2025 yılı Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri’ne göre, göreli yoksulluk oranı bir önceki yıla kıyasla 0,6 puan azalarak yüzde 13,0 oldu. Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması kapsamında gelir hesaplamaları, bir önceki takvim yılı olan 2024 verileri esas alınarak yapıldı.
Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50’si dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre yoksulluk oranı gerilerken, medyan gelirin yüzde 60’ına göre hesaplanan yoksulluk oranı da 0,6 puanlık düşüşle yüzde 20,6 olarak gerçekleşti. Medyan gelirin yüzde 40’ına göre belirlenen yoksulluk oranı yüzde 6,2’ye, yüzde 70’ine göre belirlenen oran ise yüzde 28,7’ye geriledi.
HANEHALKI TİPİNE GÖRE YOKSULLUK
Hanehalkı tiplerine göre bakıldığında, en düşük yoksulluk oranı çekirdek aile bulunmayan ve birden fazla kişiden oluşan hanelerde görüldü. Bu grupta yoksulluk oranı yüzde 3,9 olarak hesaplandı. Tek kişilik hanelerde yoksulluk oranı yüzde 5,4 olurken, tek çekirdek aileden oluşan hanelerde bu oran yüzde 12,9 olarak belirlendi. En az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan hanelerde ise yoksulluk oranı yüzde 17,5 seviyesinde gerçekleşti.
EĞİTİM DÜZEYİNE GÖRE YOKSULLUK
Eğitim durumuna göre yoksulluk oranları incelendiğinde, en yüksek yoksulluk oranı bir okul bitirmeyenlerde görüldü. Bu grupta yoksulluk oranı yüzde 23,8 olarak hesaplandı. Lise altı eğitimlilerde oran yüzde 13,0, lise ve dengi okul mezunlarında yüzde 7,5 oldu. Yükseköğretim mezunları ise yüzde 2,5 ile en düşük yoksulluk oranına sahip grup olarak öne çıktı.
MADDİ VE SOSYAL YOKSUNLUK AZALDI
Maddi ve sosyal yoksunluk oranı, 2025 yılı sonuçlarına göre yüzde 11,9 olarak tahmin edildi. Bir önceki yıla göre 1,4 puanlık düşüş gösteren bu oran, hanelerin temel ihtiyaçları karşılama kapasitesindeki sınırlı iyileşmeye işaret etti. Maddi ve sosyal yoksunluk, belirlenen temel ihtiyaç kalemlerinin önemli bir bölümünü ekonomik nedenlerle karşılayamayan fertleri kapsıyor.
SÜREKLİ YOKSULLUK ORANI
Dört yıllık panel verilerle hesaplanan sürekli yoksulluk oranı, 2025 yılında yüzde 13,6 oldu. Sürekli yoksulluk, son yılda ve önceki üç yıldan en az ikisinde yoksulluk sınırı altında kalan fertleri kapsıyor.
BÖLGELER ARASI FARKLAR DİKKAT ÇEKTİ
İBBS 2. Düzey bölgelerine göre göreli yoksulluk oranının en yüksek olduğu bölgeler yüzde 14,5 ile TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) ve yüzde 14,3 ile TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) olarak sıralandı. En düşük yoksulluk oranı ise yüzde 4,6 ile TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır) bölgesinde görüldü. TRB1 (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli) bölgesi yüzde 6,3 ile düşük yoksulluk oranına sahip diğer bölge oldu.
YOKSULLUK VE SOSYAL DIŞLANMA RİSKİ
Son yıl verilerine göre fertlerin yüzde 27,9’u yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında bulunuyor. Bu oran çocuklarda daha yüksek seviyede seyrederken, yaş ilerledikçe düşüş gösterdi.
YAŞAM KOŞULLARI VE KONUT DURUMU
Nüfusun önemli bir bölümü konutla ilgili sorunlar yaşadığını beyan ederken, borç veya taksit ödemesi bulunanların oranı yüzde 56,4 olarak hesaplandı. Kendine ait konutta yaşayanların oranı ise 2025 yılında yüzde 57,1’e yükseldi. Kirada oturanların oranı yüzde 27,0 olurken, kira ödemeden kendi konutunda yaşamayanların oranı yüzde 15,0 olarak belirlendi.
