Yurttaşın faiz yükü yüzde 165 büyüdü

CHP TBMM Grubu’nun hazırladığı haftalık ekonomi raporunda, yurttaşların bireysel kredi ve kredi kartı borçlarının 23-29 Ağustos arasındaki haftada 60.6 milyar lira daha artarak 3.48 trilyon liraya yükseldiğine işaret edildi. Söz konusu haftada bireysel kredilerinin bakiyesi 15.8 milyar lira artarak 1 trilyon 858 milyar liraya, kredi kartı borç bakiyesi ise 44.8 milyar lira artarak 1 trilyon 623 milyar liraya yükseldi. Tüketicilerin bankalara olan borçları 2023 yılı sonuna göre 753 milyar lira (yüzde 28 oranında) arttı. Bu dönemde bireysel kredilerin bakiyesi 300 milyar lira, kredi kartı borç bakiyesi ise 453 milyar lira (yüzde 39) artış kaydetti. Bankalar ve finans kuruluşlarının tüketicilerden zamanında tahsil edilemediği için icra takibine aldıkları bireysel kredi ve kredi kartı alacakları ise son haftada da 1.8 milyar lira daha artarak 85.8 milyar liraya çıktı. Bankalar tarafından icra takibine alınan bireysel kredi ve kredi kartı borçlarında yıl başından bu yana 40.5 milyar liralık (yüzde 89 oranında) artış yaşandı. 

‘BORÇ KRİZİNE GİRİLİYOR’

Yılbaşından bu yana batık kredi kartı borçlarında yüzde 167, batık bireysel kredi borçlarında ise yüzde 50 oranında artış oldu. Faiz oranlarında yaşanan yüksek seyir ve yüksek enflasyonun geliri yeterince artmayan vatandaşların borçlarını geri ödemelerini zorlaştırdığı vurgulandı. Raporda, “Vatandaşlar giderek yeni bir borç krizine giriyor” denildi.   Merkez Bankası’nın hazırladığı Finansal İstikrar Raporu’na göre, varlık yönetim şirketlerinin kontrolünde ise 47 milyar liralık batık tüketici kredisi alacağı bulunuyor. Dolayısıyla vatandaşların faizleri ve icra masrafları hariç 131 milyar liraya yakın icralık kredi borcu bulunuyor. Rapora göre, vatandaşların TOKİ’ye de 67 milyar liralık taksitli konut borcu bulunuyor. Vatandaşların, bankalara, finans kuruluşlarına, varlık yönetim şirketlerine ve TOKİ’ye olan borçlarının toplamı 3.60 trilyon lirayı buluyor.

FAİZ YÜKÜ KATLANIYOR

Bu arada yüksek faiz oranları vatandaşların faiz yükünü de katlamaya devam ediyor. Vatandaşların bireysel krediler ve kredi kartı borç bakiyeleri için bankalara bu yıl ocak-temmuz döneminde ödediği faiz geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 165 oranında artarak 453.1 milyar liraya kadar tırmandı. Bu tutar geçen yılın aynı döneminde 171 milyar lira olmuştu. Bu yılın ilk yeni ayında ödenen faiz, geçen yılın tamamında ödenen 378.3 milyar lirayı oldukça aşarken, 2022 yılının tamamında ödenen faizin ise 2.5 katına yaklaştı. Raporda, borcunu ödeyemeyenlerin çığ gibi arttığına işaret edildi. “Vatandaşlar için bir borç krizi riski giderek büyüyor” denilen raporda, borcunu zamanında ödeyemediği için bankalar ve finans kuruluşları tarafından icra takibine alınan vatandaş sayısının hızla arttığı kaydedildi. Rapora göre, bu yıl ocak-temmuz döneminde 642 bin 159 kişi bireysel kredi, 784 bin 374 kişi ise kredi kartı borcunu ödeyemediği için icra takibine alındı. Bireysel kredi borcu yüzünden icra takibine alınanlar geçen yılın aynı dönemine göre 155 bin 812 kişi, kredi kartı borcu yüzünden takibe alınanlar ise 322 bin 878 kişi arttı. Hem kredi kartı hem de bireysel kredi borcunu ödeyemediği için takibe alınanlar tek kişi sayıldığında toplam 1 milyon 63 bin 379 kişi bu yıl ocak - temmuz döneminde icraya verildi.

‘KARA LİSTE’ 3 MİLYON 853 BİN KİŞİYE ÇIKTI

Bankalar ve finans kuruluşları tarafından önceki yıllarda icra takibine alınan ancak borcunu ödeyemediği için takipte tutulan vatandaşların sayısı ise Temmuz 2024 sonu itibariyle 2 milyon 454 bin 768 kişi olarak açıklandı. Aynı nedenle takibe alınan ve daha sonra borcu varlık yönetim şirketlerine satıldığı için bu şirketlerin takibinde bulunan borçlu sayısı ise 2 milyon 38 bin 305 kişi olarak açıklandı. Hem bankalar ve finans kuruluşları hem de varlık yönetim şirketleri tarafından aynı anda takipte tutulanlar tek kişi sayıldığında toplam 3 milyon 853 bin 40 kişi borcu yüzünden icra takibinde tutuluyor.