Fatih Sultan Mehmet'in camiye dönüştürdüğü kilisenin mozaikleri korumaya alındı

Osmanlı Hükümdarı Fatih Sultan Mehmet Han'ın, Trabzon'u fethinden sonra kiliseden camiye dönüştürülerek "Büyük Fatih Cami" adını alan ve restorasyonuna başlanan camide sökülen zeminin altından tarihi mozaik süslemeler ortaya çıktı. Bu alanı cam kaplama ile düzenlenecek cami ibadet saatleri dışında da turistik ziyarete açılacak.

Trabzon'un en önemli tarihi ve dini yapılarından olan Osmanlı Padişahı Fatih Sultan Mehmet'in Trabzon'u fethi sonrası kiliseden camiye çevrilen Büyük Fatih Camisi'nin kapsamlı restorasyonu sürüyor. Kesme taş ile yapılan camide sıvalar söküldükçe tarihi eserler de ortaya çıkıyor. Çalışmalar kapsamında en son caminin tabanı kaldırılınca altından 1600 yıllık mozaik süslemelere rastlandı. Trabzon Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından başlatılan restorasyon çalışmalarının bu yıl sonunda tamamlanıp caminin ibadete ve turizme açılacağı belirtildi.

SIVA DÖKÜLDÜKÇE TARİH ORTAYA ÇIKTI Geçen yıl bitirilmesi hedeflenen ancak yapılan çalışmalarda sıva döküm işlemi sırasında ortaya çıkan pencereler nedeniyle restorasyonu 1 yıl uzayan camide, çalışmalar devam ettikçe yeni eserler de gün yüzüne çıkmaya başladı. Yapılan özel çalışma sonrasında arkeologlar tarafından temizlenen camii tabanındaki mozaikler süslemeler, 100 metre kareden fazla bir alanda yer alırken kapladığı alan ve yapıları itibariyle de şuana kadar korunarak günümüze gelen en iyi eserlerden biri olduğu değerlendirildi.

RESTORASYONDA UZMANALAR GÖREV ALDI Trabzon Vakıflar Bölge Müdürü Orhan Kahveci de restorasyon çalışmalarıyla ilgili bilgi verdi. Kahveci cami tarihi konumda olduğunu belirterek "Büyük Fatih Camii bizim için çok önemli bir yapıt. Büyük Fatih Camii Fatih Sultan Mehmet Trabzon'u fethettikten sonra fetih hakkı olarak camiye dönüştürülen kilisedir. Vakti zamanında burası dönemin kralların taç giyme merasimlerinin yapıldığı kilisedir. Bu acıdan önemli bir konumdadır. Bu gün bu tarihi mekanda yapılan çalışmada o döneme ait uzmanlar ile Türk tarihine hakim uzlar bir arada çalışmalar yaptılar. Yapının şehrimizin turizmi gelirine önemli katkı sunacak bir yapı olduğu kanaatine varılarak düzenlenmeye başlandı" dedi.

ÖNGÖRÜLMEYEN SÜPRİZLERLE KARŞILAŞTIK Yapılan restorasyonda bazı ön görülmeyen şeylerin ortaya çıktığını dile getiren Kahveci şöyle konuştu: "Biz burada yapılan çalışmada yavaş ilerleyince müteahhit değişmek durumunda kaldık. Geçtiğimiz aylarda kapatılmış pencereler bulunduğu için sözleşme 1 yıl uzatılmıştı. Bu yıl sonuna kadar bitirmeyi planlıyorduk. Yeni müteahhit ile binanın özelikle dış cephesinde bulunan sıvaların büyük bir kısmı dökülerek tarihi binadaki taş doku ortaya çıkartılması konusunda baya bir yol aldık. Bazı freskler gün yüzüne çıkarıldı. Bize esas sürpriz olan ise döşeme kaldırıldığında altından çıkan mozaikler oldu. Bu ön görülmeyen olay sonrası restorasyon süresi uzatılarak bütçe artırımına gittik."

ÜZERİ CAM DÖŞEME İLE KAPLANACAK Restore çalışmaları sırasında ortaya çıkan mozaiklerin üzerinin cam döşeme yapılarak korunacağını kaydeden Kahveci şunları söyledi:

"Burada yeni yapılan paslanmaz çelik konstrüksiyonla bir iskelet ayaklar oluşturuldu bunun üzeride cam döşeme yapılıyor. Hassas bir çalışma yapılıyor. Mozaikler kilise ile birlikte milattan sonra 370 yılında gelen bir çalışama. Bu mozaikleri gün yüzüne çıkararak koruma altına alıp cam tabanla görünür hale getirerek sergileyeceğiz. Burada saklı kalmış en az 1600 yıllık bir tarihten bahsediyoruz. Bu yüzden Fatih camimizdeki çalışmalarımızı daha da derinleştirerek devam ediyoruz. Şu anada temizlenen ve ortaya çıkartılan mozaiklerin üzerine cam döşeme yapılıyor. Bunu için çelik ayaklar mozaiklerin üzerine konuldu camlarımızda hazır bunlarda döşendikten sonra çalışmanın büyük bir bölümü tamamlanmış olacak."

OLDUKLARI YERDE SERGİLENECEK Camiinin ibadet saatleri dışında turistik ziyarete açılabileceğini de dile getiren Kahveci "Çok güzel bir görsel alan olacak. Burada ibadete zamanları dışına belirli saatlerde bu görselleri sergileyeceğiz. Tabanın cam olması bize haftanın belli günlerinde burayı turist kafilelerine rahatlıkla oldukları yerde gösterebilmemizi sağlayacak. Burada amacımız Trabzon turizme katkı sağlamak. Yaklaşık 2 yıla yakın bir zamanında yapılan çalışmalarda 2 buçuk milyon liradan fazla bir bütçe harcandı" dedi.

2'İNCİ AYASOFYA KAZANDIRIYORUZ Yapılan çalışmalarla ortaya çok güzel bir görselin çıktığını ve kent turizmine ikinci bir Ayasofya kazandırdıklarını vurgulayan Kahveci şöyle dedi:

"Trabzon Turizmine ikinci bir Ayasofya kazandırıyoruz. Çok güzel bir görsel manzarası olan bir bina olacaktır kimsenin şüphesi olmasın. Bu mozaikler buranın önemini daha da arttıracak bu tür eserlere çok sık rastlanmıyor. Tüm binadaki Restorasyon çalışmalarını önümüzdeki Ramazan ayına kadar bitirmeyi ve camii açmayı hedefliyoruz. Mozaikler yerli ve yabancı turistlerin beğenisine açılacak istiyoruz.Trabzon'u tarihi kadim şehir kimliğini öne çıkartmaya çalışıyoruz.Tarihin derinlilerine varan güzellikler ortaya çıkartılarak iç ve dış turizmine acılamasına gayret gösteriyoruz."

BÜYÜK FATİH CAMİİ Büyük Fatih Cami Trabzon'un Ortahisar ilçesinde bulunan bir camidir. Orijinal yapı ismi Panaghia Chrysokephalos Kilisesi'dir. 1461 Trabzon'un fethine kadar hem manastır hem de kilise olarak hizmet etmiştir. Osmanlı hükümdarı Fatih Sultan Mehmed'in Trabzon'u fethi sonrası kiliseden camii dönüştürülen Trabzon'un en önde gelen kilisesi olarak tanımlanan bu yapı, Roma İmparatoru Konstantin'in (M.S. 325-364) yeğeni Hanmibalianos tarafından, eski bir Roma tapınağı üzerine inşa ettirildiği sanılmaktadır.