Kur şoku ekonomiyi nasıl etkileyecek?

cumhuriyet.com.tr

13 Temmuz 2018 Cuma, 10:25

Türk Lirası son günlerde hızla değer kaybederken, dolar karşısındaki düşüş bir günde 25 kuruşu geçti. Para biriminin değerindeki ani ve yüksek frekanslı değişimler, ‘kur şoku’ olarak adlandırılıyor.

Peki, kurdaki bu kadar yüksek oranlı değişimler ekonomiyi nasıl etkilecek? İktisat literatürüne göre kur şoklarının enflasyondan faiz oranlarına, ithalat ve ihracattan istihdama kadar yayılabilen etkileri oluyor.

1- Kur şokunun ilk etkisi doğrudan ya da dolaylı yollarla enflasyonda görülüyor. Kurun enflasyona yüzde 15 gibi geçişkenliği var. Kur yüde 10 arttığında enflasyon 1.5 puan artıyor. Yılbaşından bu yana TL, dolar karşısında yüzde 27 eridi.

2- Eğer Türk Lirası hızlı bir değer kaybı yaşarsa, ithal edilen tüm ürünlerin maliyeti ve dolayısıyla fiyatı artıyor. İthal girdi mallarının oranının fazla olduğu sektörlerde de kur şoku fiyatlara daha fazla yansıyor.

3- Bir diğer etki ise ihracatta gözleniyor. Para biriminde yaşanan hızlı değer kaybı, ihraç edilen ürünlerin uluslararası piyasalarda daha rekabetçi hale gelmesini sağlıyor. Ancak ihracatta da ara malı ithal girdiyle sağlanıyor. Dış ticaretteki bozulma cari açığın yükselmesine yol açıyor.

4- Kur şokunun dolaylı etkileri ise istihdam piyasasında gözleniyor. Kur şoku nedeniyle yükselen enflasyon, tüketicilerin alım gücünü etkiler ve ücretler enflasyonun artış hızı oranında yükselmezse tüketime olumsuz yansıyor ve azalan tüketim de şirketlerin işten çıkarma yoluyla maliyet kısmasına neden olabiliyor.

5- Kurdaki ateş reel sektörün döviz borcunu da katlıyor. Yılın ilk çeyreği itibarıyla hane halkının borcu 525 milyar liraya, şirketlerin borçları 2 trilyon 513 milyar liraya ulaştı. Borç yükündeki artış şirketleri yeni yatırımlar yapmak yerine borç kapatmaya yöneltebilir.

En Çok Okunan Haberler

iOS Mobil Uygulaması Android Mobil Uygulaması