Oya Aydoğan'ın ölümü bu soruyu gündeme getirdi: Aort damarı nasıl yırtılır?

Ünlü oyuncu Oya Aydoğan yediği patates kızartması boğazına takılınca çıkarmaya çalışırken rahatsızlanmış ve acil olarak hastaneye kaldırılmıştı. Aort damarında yırtılma meydana gelen Aydoğan, yaklaşık 12 saat süren ameliyatın ardından yoğun bakıma alınmıştı. Oya Aydoğan'ın ölümü "Aort damarı nasıl yırtılır?"sorusunu gündeme getirdi. Bu acı olaydan sonra 'Aort damarı neden yırtılır?' sorusunu Prof. Dr. Ahmet Akgül yanıtladı.

İşte aort damarının yırtılma nedenleri; Öncelikle yemek yerken soluk borusu veya yemek borusuna takılan yiyecekler çıkarılması esnasında sağlıklı bir bireyin damarlarında yırtılma olmaz. Vücudun damar sistemi sağlıklı ise refleks hareketlerinden yani öksürme, hapşırma, ıkınma... gibi göğüs içindeki basınç artışlarından etkilenmez. Fakat kalpten çıkan ana damar olan aort damarında daha önce oluşan yıpranma, balonlaşma, duvarlarında harabiyet varsa bu tip refleks hareketlerinde bile yırtılma riski olabilir.

Aort damarını bu tip riske hazırlayan en büyük etken kontrol altına alınamamış tansiyon yüksekliğidir. Hipertansiyon zamanla aort damarının duvarını yıpratır ve balonlaşmaya, kireçlenmeye veya diseksiyon denen içten yırtılmaya yol açar. İşte bu durumda basit bir öksürme bile damardaki hasarı artırıp yırtılmaya yol açabilir.

ÖLÜM KORKUSU ÖLDÜRÜR Boğazına bir şey takılıp boğulma tehlikesi geçiren kişide damar hasarı oluşması için 2 önemli durum vardır: 1- Ölüm korkusu sonucu stres hormonlarının acilen yükselip damar içi kan basıncını çok yükseltmesi 2- Nefes alma zorluğunun uyardığı öksürme ve hapşırma refleksi sonucu göğüs içindeki basıncın artmasıdır.

HİPERTANSİYON DAMARLARI YIPRATIYOR Her iki durumda da daha önce zarar görmüş aort damarı yırtılabilir. Ama “daha önce zarar” görmüş, yani kontrol edilememiş tansiyon sonucu zarar görmüş damar. Yoksa, sağlıklı bir aort damarı ani basınç yükselmelerine dayanıklıdır. TANSİYONU OLANLARDA "BIÇAK SAPLANIYOR" ŞEKLİNDE AĞRI TEHLİKELİ Bu vesile ile yüksek tansiyon hastalığının ne kadar önemli sonuçlar oluşturabileceği akılda tutulmalıdır. Şu unutulmamalıdır ki, tansiyon yüksekliği olan bir kişide ani başlayan sırt, göğüs ağrısı varsa, bu ağrı sanki “bıçak saplanıyor” tarzında ise hastada “aort diseksiyonu” denen aort damar yırtılması riski vardır. Bu durumda en yakın hastaneye gidilmeli ve orada da tecrübeli kalp damar cerrahisi kliniği bulunmalıdır.