3 milyar Avro çöpe

Resmi makamlar ve GSM operatörleri, Türkiye’de 4G ihalesi yapmak için yola çıkmıştı ki, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “4G’ye gerek yok. 2 yıl daha sabredin, 5G’ye geçelim” açıklamaları planları altüst etti.

Türkiye 1G’ye 7 yıl, 2G’ye 3 yıl, 3G’ye 11 yıl gecikti. 4G’ye şimdiden 11 yıl gerideyiz. 5G teknolojisi ise şu anda dünyada kullanılmıyor. Cumhurbaşkanı Erdroğan’ın dediği gibi 2 yıl sonra 5G’ye geçmek de mümkün olmayacak. Çankü 5G ilk kez 2018’de Güney Kore’de düzenlenecek Kış Olimpiyatları’nda denenecek. Dünyada 5G, 2020’da yaygın kullanıma girecek.

Genelde teknolojiler birbirinin üstüne koyarak ilerler. Yani 4G yapmayalım biraz büyüyünce 5G alırız demek teknolojide büyük eksiklik yaratır.

ULAK yetişmedi

Yakın zamanda Turkcell ve Vodafone 4G için hız testleri bile yaptı. 26 Mayıs’ta yapılması planlanan 4G ihalesinde toplam asgari bedel 2.3 milyar Avro olarak belirlendi. İhale, 800, 900, 1800, 2100 ve 2600 MHz frekansları için, 20 ayrı bant genişliğinde yapılacak. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarından sonra 4G ihalesinin iptal edilip edilmemesi merak konusu oldu.

Ancak 4G ihalesinin itpal edileceği ile ilgili ilk sinyaller geçen hafta Yerli Dördüncü Nesil (4G) Haberleşme Teknolojisi Geliştirme Projesi ULAK kapsamında GSM operatörleri ile işbirliği mutabakatı imzalanırken geldi. Savunma Sanayii Müsteşarlığı ihale tarihinin öne çekilmesinde yabancı teknolojiye daha fazla fırsat tanıyacağı gerekçesiyle büyük tepki gösterdi. Müsteşar Yardımcısı Orhan Öğe bu konuda BTK’yi suçladı. Öğe, “Bu projeye başlarken, 4G lisansları 2017’de verilecekti. Buna göre çalışmalarımızı başlattık” demişti. ULAK projesi toplam 46.8 milyon dolar bütçe ile geliştirildi. 4G teknolojisinin on yılda ulaşacağı yatırım maliyetinin 5 milyar dolar olması öngörülüyor.

Altyapı hazır değil

Burada yerli baz istasyonunda ısrarının altında yatan başka bir gerçek de son yıllarda özellikle yolsuzluk operasyonlarıyla gündeme gelen dinlemeler ve sosyal medya hesapları. Cumhurbaşkanı bu alt yapının yabancılara teslim edilmesinin ulusal güvenlik riski yaratacağını düşünüyor.

4G’ye geçişte bir diğer engel de Türkiye’nin fiber altyapısının hazır olmaması olarak görülebilir. Türkiye’nin şu anda mevcut 61 bin baz istasyonu ve 245 bin kilometre fiber ağı var. 4G’ye geçmek için fiber altyapının en az 7-8 kat artırılması gerekiyor. Ancak burada da Türk Telekom’un büyük tekeli sözkonusu.

Belediyeler diğer şirketlerin fiber atyapısı kurması için sürekli zorluk çıkarıyor. 2008’de İstanbul’da 678 kilometre fiber şebeke döşenmişken bu uzunluk 2014’te 17 kilometreye düştü. Ulaştırma Bakanlığı ve BTK’de bu konuda gereken adımları atmıyor.

Cepler değişmeli

Ayrıca Türkiye’nin 4G’ye geçmesi için şu an vatandaşların kullandığı mevcut cep telefonlarını da değiştirmesi gerekiyor. AKP hükümeti cari açık yaratıyor diye ithal cep telefonuna sürekli vergi getiriyor. Türkiye’de yılda yaklaşık 10 milyon adet cep telefonu satılıyor.