ABD'de bilmece gibi seçim

ABD'de seçim dönemine girildiğinden bu yana herkesin dilindeki ortak söz, seçimlerin kaderini kararsız eyaletlerin belirleyeceği oldu. Çünkü, ABD seçim sisteminin matematiği nedeniyle, adayların ülke genelinde seçmen çoğunluğunun oyunu alması yeterli olmayıp, eyaletlerin nüfus yoğunluğuna göre belirlenen seçici delegelerin çoğunluğuna sahip olması gerekiyor. Bu kapsamda, 2012 başkanlık seçimlerinde de adaylardan biri tüm eyaletlerden toplamdaki 538 seçici delegeden en az 270'ini elde etmeli ki yarışı kazanabilsin.

Son tahminlere göre bazı eyaletler renklerini şimdiden belli ettiğinden, Obama toplam 237 delegeyi, Romney de 206 delegeyi elde etmiş gibi. En az 270'e ulaşabilmeleri için Obama'nın 33, Romney'nin de 64 delegeye ihtiyacı var.

İşte bu delegeler de toplamda 95 delegeye sahip kararsız eyaletlerden gelecek. Bu eyaletlerin delege oranları ise şöyle:

"Florida 29, Ohio 18, Virginia 13, Wisconsin 10, Colorado 9, Nevada 6, Iowa 6, New Hampshire 4."

Kararsız eyaletlerin sonuçları en heyecanlı sonuçlar olacak

Obama ve Romney'nin bu kararsız eyaletlerdeki oy savaşı, kıran kırana geçecek. Çünkü son dakikaya kadar anketler iki adayı da birbirine çok yakın gösterdi. Anketlerin hata payları da hesaba katıldığında, aslında bu eyaletlerde kimin önde gittiği çok net değil.
Dolayısıyla, kararsız eyaletlerin sonuçları en heyecanla beklenen sonuçlar olacak.
Seçim sandıkları, ülkedeki saat farkları nedeniyle, doğu yakasından başlamak üzere TSİ ile gece 00.00'dan itibaren kapanmaya başlayıp, 06.00'ya kadar sürecek. Bu noktada, kararsız eyaletlerin delege sayısıyla, seçim sandıklarının kapanma saatlerine bakıldığında ilginç bir tablo ortaya çıkıyor :
-''TSİ ile 01.00'da Virginia (13) ve Florida (29),
-TSİ ile 1.30'da Ohio (18),
-TSİ ile 2.00'da New Hampshire (4),
-TSİ ile 3.00'da Wisconsin (10), Colorado (9),
-TSİ ile 4.00'da Iowa (6) ve Nevada (6)''.

Seçim gecesinde sonuç ya hemen ya da en sonunda belli olacak

Seçim gecesi iki seçeneğin ortaya çıkması büyük ihtimal.
ABD başkanı, ya ilk kararsız eyaletlerdeki seçim sandık sonuçları açıklanmasından hemen sonra, daha ülke genelinin çoğu sonuçları gelmeden neredeyse kesinleyecek, ya da yarış neredeyse son dakikaya kadar sürecek.

Obama'nın Florida'yı ve bunun yanında Virginia veya Ohio'yu alması halinde, daha neredeyse ilk seçim sonuçları açıklanırken, Obama zaferini ilan edebilecek.
İkinci ihtimal olarak, Romney'ye eğilimli görünen Florida'yı Romney'nin alması. Ama Obama'nın Virgina ve Ohio'yu kazanması, buna bir de New Hampshire'ı eklemesi halinde, yine ülkenin daha yarısı için sonuçlar açıklanırken, yeni başkan belli olacak.
Ancak, üçüncü ihtimal olarak, Romney'nin Virginia, Florida ve Ohio'nun hepsini veya herhangi ikisini alması durumunda, neredeyse son dakikaya kadar yeni başkan belli olamayacak ve ülkede herkes televizyona kilitlenip an be an seçim sonuçlarını izleyecek.
Bu seçim matematiği içinde, birçok farklı olasılık hesabı yapmak da mümkün.
Ayrıca, Nebraska (5) ve Maine (4) eyaletlerinde, diğer eyaletlerde olduğu gibi, eyaleti kazanan tüm seçici delegeleri toplayamıyor ki, bu da yakın geçmesi beklenen seçimde, kaderi doğrudan belirleyebilir.

İkisi de eşit oy alırsa?

Eğer, iki aday da 269 oy alırsa ne olacak?
Romney Florida, Ohio, Wisconsin ve Iowa'yı, Obama da Virginia, Colorado, Nevada ve New Hamsphire'ı kazanırsa, berabere kalıyorlar.
Bunun için de iki yöntem bulunuyor.

Birincisinde, yasalara göre ABD Başkanını yeni seçilen Temsilciler Meclisi Başkanı, ABD Başkan Yardımcısını da yeni seçilen Senato seçiyor. Bu durumda, Temsilciler Meclisi'nin Cumhuriyetçi çoğunluğunu koruması beklendiğinden ABD Başkanı Mitt Romney, Senato'da Demokratlar çoğunluğunu korursa ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden olabilir, Cumhuriyetçiler çoğunluğa ulaşırsa da Romney'nin yardımcı Paul Ryan başkan yardımcısı olabilir ki, bu da doğrudan Cumhuriyetçi Parti'nin zaferi olur.

İkinci seçenekte ise her ne kadar eyaletlerin seçici delegelerin, eyaletlerinden çıkan sonuçlara etik olarak sadık kalma yükümlülüğü bulunsa da aynı zamanda bireysel hareket etme hakları da var. İki adayın da eşit olması halinde, seçici delegelerden birinin fikrinin değiştirilmesi istenebilir ki, bu olasılık etik açıdan çok mümkün bulunmuyor.