Atatürk ve İzmir

‘Anafartalar Kahramanı’ Mustafa Kemal Paşa, İzmir’in Yunanlılarca işgal edildiği günün ertesinde, ‘Kutsal İsyan’ı başlatmak için Anadolu’ya geçmiştir. O’nun tek hedefi; “Geldikleri gibi giderler” dediği işgalcilerin, İzmir’den ve Anadolu’dan gönderilmesiydi. Mustafa Kemal Paşa ve Türk Ordusu’nun İzmir’i “kurtuluşun sembolü” olarak seçmesinin asıl nedeni işte budur.

10 Eylül 1922 günü, Gazi, İzmir Kordonboyu’nda arabasıyla ilerlerken; “Bir rüya görmüş gibiyim” diye mırıldanmış ve Hükümet Konağı’nın balkonundan kendisini çılgınca sevgi gösterisinde bulunan İzmirlileri selamlarken; “Başarı benim değil, sizin milletindir” diye seslenmiştir.   

İzmir, Gazi’nin sadece kurtuluşun sembolü olarak seçtiği yer değildi. İzmir, aynı zamanda annesini Karşıyaka’nın kutsal topraklarına emanet ettiği yerdi. Aynı zamanda, İzmir’de evlendiği eşi Latife Hanım’ın da memleketiydi. 

12 Ekim 1925 günü, Karşıyakalılara ve İzmir’e duyduğu sevgisini şöyle ifade etmiştir: 

“İzmir’in Karşıyakalıları, sizleri derin sevgilerimle selamlarım. Ben, karşı yaka beri yaka bilmem. Ben, bütün İzmir’in tamamını tanırım. Ben, İzmir’in tamamını severim. Güzel İzmir’in temiz kalpli insanlarının da beni sevdiklerinden eminim. Yalnız bir rastlantı beni Karşıyaka’ya daha fazla bağlamıştır. Karşıyakalılar! Anam sizin bağrınızda, sizin topraklarınızda yatıyor.”

O, İzmir’e ilk gelişi olan 1905 yılından, son gelişi olan 24 Haziran 1934’e kadar geçen 29 yıllık süreçte, 16 kez İzmir’in misafiri olmuştur. Gazi’nin İzmir misafirliğinin; 91 günü Uşakizade Köşkü’nde; 38 günü Naim Palas’ta; 3 günü İplikçizade Köşkü’nde; 1 günü Kordonboyu’ndaki bir doktorun evinde; 2 günü Göztepe’deki Vali Konağı’nda; 1 günü ise Buca Forbest Köşkü’nde ve 8 günü de Çeşme’de geçmiştir. 

Haftalık yazılarımda, Atatürk’ün Ankara ve İstanbul’dan sonra en çok kaldığı İzmir’e ait anılarını yazacağım.