Atıktan servet çıktı

Türkiye’deki atık yönetimi ve geri dönüşüm sektörün her geçen yıl hızlı bir şekilde büyümesi dikkatleri bu alana çekti. Ülkede geri dönüştürülen 2.5 milyon ton atığın ekonomiye katkısı 8.6 milyar lira. 2016’da miktarda 8.9 milyon ton, değerde ise 33.8 milyar dolarlık plastik mamul üretimi gerçekleştiren sektörün, ekonomiye potansiyel katsısı 14 milyar dolar. Çoğu küçük ve orta ölçekli 11 bin civarında üretici firmanın faaliyet gösterdiği plastik sektöründe yaklaşık 250 bin kişiye istihdam sağlanıyor. Yalnızca Türk Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı Geri Dönüşüm İktisadi İşletmesi (PAGÇEV), son 3 yılda dönüştürdüğü 430 bin ton ambalaj atıkla yaklaşık 1 milyar 494 milyon lirayı ekonomiye yeniden kazandırdığını açıkladı.

2.5 ton atık 8.6 milyar lira

PAGÇEV Yönetim Kurulu Başkanı Yavuz Eroğlu, PAGÇEV olarak 2016’da geri dönüştürdükleri 170 bin ton atık ile ekonomiye 590 milyon lira katkı sağladıklarını belirten Eroğlu, bu yıl ki geri dönüşüm hedeflerinin ise 250 bin ton ambalaj atık olduğunu söyledi. Son 3 yılda toplam 430 bin ton ambalaj atığını dönüştürerek yaklaşık 1 milyar 494 milyon lirayı ülke ekonomisine yeniden kazandırdıklarını söyleyen Eroğlu, “Tüm Türkiye’de geri dönüştürülen 2.5 milyon ton atığın ekonomiye katkısı ise 8.6 milyar lira oldu” diye konuştu.

2014’ten sonra arttı

Plastik sektörü 2016’da toplam 1 milyon 54 bin ton pet ambalaj üretti. Plastik ambalaj malzemeleri içinde PET oranı ise yüzde 34 oldu. Türkiye’de yıllık yaklaşık 31 milyon ton atık üretildiğini aktaran Eroğlu, “Üretilen miktarın yaklaşık 3 milyon 900 bin tonu ambalaj atığı. Yani geri dönüşüm için kullanılabilecek değerli atık. 2016’da bu atıkların sadece yaklaşık 2.5 milyon tonu geri dönüşüme kazandırılabildi. 2010’a kadar yüzde 37 olan ambalajların geri dönüşüm oranı ise 2014’ten sonra yüzde 61’e yükseldi” dedi. Üretimin 2015’e kıyasla miktar bazında yüzde 3.5, değer bazında ise yüzde 3 arttığını dile getiren Eroğlu, sektörün direkt ihracatının 4.1 milyar dolarının plastik mamul; 919 milyon dolarının ise plastik hammadde olmak üzere toplam 5 milyar dolar olduğunu belirtti. 2016 sonu itibarıyla yurt içi satışların yüzde 4 artarak 7.9 milyon tona yükseldiğini aktaran Eroğlu, “İç tüketimin yaklaşık 3.9 milyon tonu otomotiv, ambalaj, inşaat ve elektronik gibi sektörler kanalıyla dolaylı olarak dış pazarlara satıldı. Kalan 3.9 milyon tonluk kısım iç pazarda doğrudan tüketicilere ulaştı” diye konuştu.

Kâğıt tüketiminin yarısı 8 milyon hektara eşit

Geri dönüşümün en büyük avantajının doğal kaynakları koruması olduğunu ifade eden Eroğlu, kullanılan metaller, plastikler, kâğıtlar ve cam türevi malzemelerin uzun yıllar doğada kalıp toprağın verimini düşürebildiğini söyledi. Geri dönüşümde hem doğanın korunduğunu hem de sektörel açıdan hammadde maliyetlerinin düşürülmüş olduğunu belirten Eroğlu, geri dönüşümün çevreyi koruduğunu ileri sürerek, “Bir ton cam atığın geri dönüşümü ile 100 litre petrol tasarrufu sağlanmaktadır. Dünya kâğıt tüketiminin yarısı geri kazanılsa, her yıl 8 milyon hektar orman alanı korunabilmektedir ve bir ton kâğıt/karton atığın geri dönüşümü ile 17 ağacın kesilmesini önlemek mümkündür” dedi.

Atıklar midemize girebilir

Bilinçsiz yöntemlerle toplanan atıkların geri dönüşüm şansını yitirdiğini anlatan Eroğlu, “Atık depolama alanları deniz kıyılarına yakın yerlere konumlandırıldığında çeşitli sebeplerle bu atıklar denize karışabiliyor. Kıyı atıkları, akıntılar ve diğer sebeplerle denizlerde ülke sınırlarını aşıyor. Bu küçük tanecikleri denizlerimizdeki balıklar yiyor ve balıkları da biz” dedi.

Geri dönüşüm artıları

-1 ton cam atığın geri dönüşümü ile 100 litre petrol tasarrufu sağlanıyor.

-1 ton lastik atığın geri dönüşümü ile yüzde 95 oranında enerji tasarrufu sağlanıyor.

-Dünya kâğıt tüketiminin yarısı geri kazanılsa her yıl 8 milyon hektar orman alanı korunuyor.

-1.050 adet geri kazanılmış plastik tepsiden 6 kişilik bir oturma grubu elde ediliyor.

Karton plastikten önce geliyor

Türkiye’de çevre lisanslı ve geçici faaliyet belgeli yaklaşık 538 ambalaj atık toplama ayırma tesisi; yaklaşık 746 adet ise geri dönüşüm tesisi faaliyet gösteriyor. Gçen yıl toplanan 170 bin ton atığın arasında ilk sırada yüzde 54 ile kâğıt ve karton; ikinci sırada yüzde 30 ile plastik ürünler yer aldı. Geri kalan bölümü de cam, metal, kompozit ve ahşap oluşturdu.

Neler yapılıyor?

-Bin 50 adet geri kazanılmış plastik tepsiden 6 kişilik bir oturma grubu

- 2.5 litrelik bir plastik şişeden 6 saatlik 60 watt’lık elektrik enerjisi

-25 adet 2 litrelik içecek şişesi geri kazanılsa bu maddeden bir plastik süveter elde edilebilir.

-35 adet 2.5 litrelik kullanılmış PET şişeden bir uyku tulumu yapılabiliyor.