Bakmak yetmiyor, düşünmek gerekiyor

Fazilet Kendirci’nin Piramid Sanat’taki 6GEN Bellek Sergisi, sizi insanın dünya ve evrendeki yerini sorgulamaya davet ediyor. 365 altıgen tuvalin birleşmesiyle meydana gelen eserin önyüzü, sanatçının anlatımıyla “insanın bir damla sudan meydana gelmesi, gelişimi, başarılarının en doruk noktasına ulaşması ve zaman içinde tekrar gücünü yitirmesiyle birlikte tekrar bir damla ile bitişini” temsil ederken dokümanter niteliği de olan arka yüzünde ise 2007 ve 2013 yılları arasında basında yer alan haberlerden bir kesit sunuyor. 

Dünyanın pek çok ülkesinden sanat, siyaset, sosyoloji, teknoloji, ekonomi ve ekoloji konularında yayımlanmış, büyük çoğunluğu Cumhuriyet gazetesinden haberler içeren arka yüz, birbiriyle bağlantısız görünen ancak aralarında “göbek bağı” olan bu konuları yan yana getiriyor. Yaratım sürecinde Fazilet Kendirci, yapıtın kalbindeki ve son bölümdeki altıgen tuvalleri boş bırakmış, sergi süresince güncel haberlerle besleyerek, izleyicisiyle interaktif bir şekilde geliştiriyor. 

Kullanılan tuvallerin 24 cm kenarları bir güne, 365 adet olması bir yıla, altıgen olması ise hücreye ve doğanın en kuvvetli bağına referans verirken, ana kompozisyonu ise DNA sarmalına işaret ediyor. Covid nasıl dünyayı parçalara ayırdıysa her ülke kapısını nasıl kapattıysa, birleştiğinde 390x1110cm olan eser, tıpkı dünyanın şu anda parçalandığı gibi, 13 parça halinde sergileniyor. Dolayısıyla insanın insana mesafe koyduğu, insanların diğer insanları tehlike olarak gördüğü bu ortamda eser de her yönlü zengin okumayı insana hatırlatıyor. Bu referanslarıyla 6gen Bellek, izleyicisini arşiv, akıl, tarih, kayıt, zaman, iktidar ve insana dair çapraz okumalar yapmaya teşvik ediyor. 

Kendirci, eserin yaratım ve sergilenme süreci hakkında “Esere 2007 yılında başladım. 2013’ün şubat ayında kısmen bitirdiğimi varsayarak eserin gün yüzüne çıkacağı günü sabırla bekledim. 

Dünyanın Covid-19 sınavı verdiği tarihlerde yani 2021’ın şubat ayında Piramid Sanat’ta gün yüzüne çıkarak insanlığa sözünü söylemesinin tam da şimdi zamanı” diyor ve ekliyor “Çünkü ne daha önce çıktığı zaman diliminde ne de bu sıkıntılı süreci atlattıktan sonra yapılsaydı bu sergi, benim için bu kadar önemli olmayacaktı. İnsanın kolay unutan bir varlık olduğu gerçeğini hatırlarsak eğer, hazır Covid-19 sıkıntısıyla yüzleşiyorken, eserin önyüzüne bakarak kendi özbenliğimiz ve yaşam sürecimizle, arka yüzündeki haberlere bakarak yakın tarihimizin hareketlerini hatırlıyoruz ve sanattan siyasete, ekonomiden ekolojiye, teknolojiden eğitime her alanda yüzleşme olanağını eser üzerinden okuyabiliyoruz ve bugün insanlığın tam da bu yüzleşmeye ihtiyacı var. En azından gelecek kuşaklara bu yüzleşmeyi borçluyuz. Biz kimiz? Gücümüz ne kadar? Gerçekten bu dünyanın efendisi miyiz? Efendisi isek küçücük kumaş parçalarıyla neden tüm insanlık ağzını burnunu kapatmak zorunda kaldı?.” 

Sanatçının esere eşlik etmesi için özel olarak tasarladığı kostümünde Aristoteles, Kant, Hypatia, Foucault gibi düşünürlere verdiği referanslarla, eserde işaret etmeye çalıştığı sonlu olan yaşam hikayesine karşılık, fikirleriyle ve yaşam biçimleriyle sonsuzluğa imza atabilmiş isimlere yer vererek, insanın aslında “hiç” olduğu kadar “her şey” olabilme erdemine işaret etmek istiyor. “İnsanlığa hâlâ fikirleriyle hizmet eden bu kişiler, aslında ölümsüzlüğü yaşıyorlar. İnsan, sonluluğunun gerçekliğiyle, yaşam hikâyesini nasıl sürdüreceğine kendisi karar verebilir. 

Sadece tüketerek mi yaşamımızı sürdüreceğiz yoksa iyiliğin, fikrin, erdemliliğin üretimine katkı sunabilecek miyiz?” sözleriyle sanatçı, çok yönlü okuması yapılabilen eserini böyle özetliyor. Fazilet Kendirci’nin 6GEN Bellek enstalasyonu 26 Şubat’a kadar İstanbul Taksim’de yer alan Piramid Sanat’ta izlenebilir.