Başkanlık kumarı

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin başkanlık çıkışının ardından başkanlık sistemini içeren anayasa değişikliği için harekete geçen AKP, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın hemen başkan olabilmesi için çeşitli formüller üzerinde duruyor. İlk formüllerden biri, referanduma sunulan 1982 Anayasası’nda Kenan Evren’e Cumhurbaşkanlığı yolunu açan “geçici 1. madde” benzeri bir düzenlemeyle Erdoğan’ın başkan yapılması.

İkinci formül ise, anayasa değişikliğinin referandumda kabul edilmesi durumunda kısa sürede başkanlık seçiminin yapılması. Parti kulislerinde konuyla ilgili şu değerlendirmeler yapılıyor: 330 için liderlerle görüşülecek: Başbakan Binali Yıldırım, önümüzdeki günlerde Kılıçdaroğlu ve Bahçeli ile ayrı ayrı bir araya gelecek ve yeni anayasa ile başkanlık sistemi için destek isteyecek. CHP’den destek gelmesi beklenmiyor ancak Bahçeli’nin “parlamenter sisteme” vurgu yapmasına karşın MHP içinden destek verecek milletvekillerinin çıkabileceği beklentisi dile getiriliyor.

Hızlandırma arayışı: Mevcut anayasayla yeni anayasanın Meclis’teki görüşmelerinin aylar süreceği biliniyor. Önce anayasanın, anayasa değişikliklerinin nasıl yapılacağını düzenleyen 175. maddesinde değişiklik yapılabilir. Erdoğan nasıl başkan olabilir?: Başkanlık sistemini de içeren anayasa değişikliğinin TBMM’de 330’un üzerinde bir oyla kabul edilmesi ve referanduma gitmesi durumunda Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın durumu da geçici maddeyle düzenlenir.

Anayasaya geçici bir madde konularak “Mevcut Cumhurbaşkanı, anayasa değişikliğinin halkoylamasında kabul edildiğinin ilan edildiği tarihde başkan seçilir” hükmü getirilebilir. Böylece, 26. dönem parlamentosunun yenilenmesi için bir genel seçime gerek kalmaz. Erdoğan’ın başkan seçildiği tarihte mevcut hükümet düşer, yeni bakanlar kurulu başkan tarafından dışarıdan atanır. Referandumun ardından başkanlık seçimi: Eğer anayasaya mevcut Cumhurbaşkanı ile ilgili bir madde konulmazsa referandumda anayasa değişikliğinin kabul edilmesinin hemen ardından başkanlık ve genel seçim aynı anda yapılır. Bununla ilgili olarak referanduma sunulacak anayasaya geçici bir madde konularak tarih belirlenebilir. Bir başka formül de, Cumhurbaşkanı’nın görevinin sona ereceği 2019 Ağustos ayına kadar mevcut sistemle devam edilebilir. 2019 Ağustos’ta başkanlık ve milletvekili seçimi yapılır.