Bayram ve okul alışverişleri piyasayı canlandırdı

Şeker Bayramı ve okulların açılması piyasaya bir hareketlilik getirirken, satışlarda gözle görülür bir artış oldu. Armada Genel Müdürü Yıldır Ertem, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, Şeker Bayramı'nın ve okulların açılmasının piyasaya bir hareketlilik getirdiğini özellikle okul alışverişine yönelik mağazalara ilginin yoğun olduğunu belirtti. Çocuk giyim, ayakkabı ve kırtasiye ürünlerinin alışverişlerde ilk sıralarda yer aldığını kaydeden Ertem, sezon alışverişi yapmak isteyen müşteri sayısında da bir artış yaşandığına işaret ederek, perakendecilerin bu yıl fiyatlamada daha hassas davrandığını anlattı.

Bir çok markanın, ''sezon da sezon sonu fiyatı'' sloganıyla açılış yaptığını ifade eden Ertem, ''Müşterideki yüksek indirim beklentisini kırmaya yönelik fiyat politikaları izliyor perakendeciler. Bu da toparlanmayı sağladı'' diye konuştu. Ertem, bayram öncesi satışlarda yüzde 20-25 oranında bir artış yaşandığını da bildirdi.

Cepa Genel Müdürü Atilla Işıldar da bayramın alışverişe yansımasının olumlu olduğunu kaydederek, alışveriş cirolarının yaklaşık yüzde 30-40 arttığını söyledi. ''Bu sene okula dönüşle, bayram alışverişi birleşti'' diyen Işıldar, şu anda daha çok çocuk giyimine, çocuk kırtasiye malzemesine ve aksesuarlarına ilginin büyük olduğunu kaydetti. Gıda alışverişlerinde de bir artış olduğunu belirten Işıldar, sezonun yeni açılmış olmasına rağmen tekstilde de kıpırdanma yaşandığını söyledi. Işıldar, bunun nedeninin de bir çok markanın sezonu indirimli fiyatlarla açması olduğunu kaydetti.

Real Departman Müdürü Mustafa Erdoğan da bayram itibariyle satışlarda bir yoğunluk yaşandığını belirterek, daha çok tatlı ve şekere ilgi olduğunu söyledi. Erdoğan, taze gıda, et, balık, meyve ve sebze alışverişlerinde de yoğunluk yaşandığını ifade ederek, ayrıca okul alışverişinin satışlarda büyük yer tuttuğunu söyledi.

'Lokum satışları daha iyi gidiyor'

Ankara GİMAT'ta şeker, lokum ve çikolata üreten ayrıca şekerli ürünlerin toptan satışını yapan Canlı Anadolu Gıda'nın muhasebecisi Ersoy Sakarya, bu yıl okulların açılış zamanına denk gelmesi, tatilcilerin bu nedenle Ankara'ya dönmüş olması nedeniyle şeker-çikolata ve lokum satışlarının geçen yıla göre daha iyi gittiğini kaydetti. Havaların sıcak olması nedeniyle çikolatanın erimesi ve fiyatının daha düşük olması nedeniyle tüketicilerin lokumu tercih ettiğini anlatan Sakarya, ''Geçen yıl bayramın tamamında 27 ton şeker, çikolata ve lokum satmıştık. Bu yıl şimdiye kadar satışlarımız 40 tona ulaştı. Toplam 45 tona ulaşmasını bekliyoruz. Satışların büyük bölümü lokum. Okullar açılacağı için tatilciler döndü, evlerinde bayram yapıyor. Bu nedenle satışlar bayağı iyi gidiyor'' dedi. Sakarya, lokumun toptan kilo fiyatının 3-5 lira, şekerin fiyatının 5-11 lira, çikolatanın fiyatının ise 6-15 lira arasında değiştiğini söyledi.

'Güllaç satışı, geçen yıla göre kötü'

Özellikle Ramazan ayında tüketimi artan güllaçta Türkiye'deki önemli üreticilerden olan Kral markalı güllacın üreticisi Kral Tatlı Unlu Mamuller'in Pazarlama Müdürü Erkan Baysal, satışların geçen yıla göre kötü ama kriz dikkate alınırsa iyi olduğunu söyledi. Ramazan ayının tatil dönemine denk gelmesi ve büyükşehirlerin çoğunun boşaldığını bu nedenle geçen yıla göre güllaç satışlarının düştüğünü anlatan Baysal, ''Ama kriz döneminde birçok sektörde satışlar çok düştü. Kriz dönemine göre değerlendirirsek, satışların iyi gittiğini söyleyebilirim'' dedi.

'İzmir'de esnaf, bayramda umduğunu bulamadı'

Ekonomik krizin etkilerinin henüz atlatılamaması, İzmir'de bayram öncesinde yapılan alışverişlere de yansıdı. İzmirli esnaf ve tüccar, giyim ve gıdada bir miktar ''kıpırdanma'' olsa da, eski dönemlere kıyasla tüketicinin bayram için ayırdığı bütçenin çok kısıtlı kaldığını, ''nerede o eski bayramlar'' sözünü hatırlattığını belirtirken, büyük alışveriş merkezleri yapılan alışverişler konusunda biraz daha memnun görünüyor. İzmirlilerin giyim, gıda ve kırtasiye alışverişi yaptığı Kemeraltı Çarşısı'nın sokaklarında kalabalık göze çarpsa da, esnaf vatandaşların bayramlık ürünlere fazla rağbet göstermediğini savunuyor.
Çarşıda bayramlık şeker fiyatlarının kilosu 3,5 TL'den, çikolataların kilosu 5 TL'den başlayan fiyatlarla satışa sunuluyor.

İzmir Ticaret Odası (İZTO) Meclis Başkanı Necip Kalkan, ''Bayram alışverişlerinde büyük marketlerden, yabancı sermayeli dev marketlerden başka yüzü gülen esnaf yok maalesef. Bundan hem esnafımız, hem de onların temsilcisi konumundaki bizler çok büyük rahatsızlık duyuyoruz'' dedi. Hipermarketler kanununun zaman yitirmeden çıkması gerektiğine işaret eden Kalkan, şöyle konuştu: ''Türkiye'de yaşayan insanların dörtte birinin ailesinden birileri esnaf kesiminden. Türkiye'de 3 milyon civarında, İzmir'de ilçeleriyle birlikte 320 bin esnaf var. Ama esnaftan alışveriş yapan yok. Mühim olan bu kesimin gülmesi. Bu kesimin de alışveriş durgunluğu yüzünden güldüğü yok. Bu defa gülen yabancı sermayeli hipermarketler oldu.''

Kalkan, ''Bayram için esnaftan hiç mi alışveriş yapılmadı?'' şeklindeki soruya, ''Giyim ve gıdada bir miktar kıpırdanma oldu tabi, sıfır demek mümkün değil, beş gram, on gram, ama o kadar. Arzu edilenin çok altında kaldı. Eski günleri aratacak noktada oldu alışverişler, esnafımıza adeta 'nerede o eski bayramlar' dedirtti'' karşılığını verdi.
Necip Kalkan, esnafın büyük kısmının çoğu zaman saatlerce siftah bile yapamadığını sözlerine ekledi.

Tarihi Kemeraltı Çarşısı Derneği Başkanı Mehmet Gülaylar da ekonomik krizin çarşı-pazarda etkisini hala gösterdiğini söyledi. Gülaylar, ''Bayram, esnafın içinde bulunduğu sıkıntıdan çıkmasını sağlamayacak. Bu bayram esnafın bayramı olmaz. Hala siftahsız mağazalarımız var. Bu bayram bir çevirme, döndürme bayramı. Borçlarımızı biraz daha öteleyip gelecek bayramlara taşıyabilirsek onu kar olarak görüyoruz'' dedi.
 

'Alışveriş merkezleri daha memnun'

Park Bornova Outlet Center Genel Koordinatörü Aysel Öztezel, ekonomideki ufak kıpırdanmaların bayram alışverişlerine de yansıdığını, bu hareketliliğin önümüzdeki dönemde de artarak devam etmesinin piyasalardaki canlanmayı sağlayacağını söyledi.
Alışverişlerin geçen bayramların gerisinde kalmasına rağmen, beklentilerine uygun geliştiğini anlatan Öztezel, şöyle konuştu: ''Dünyadaki ekonomik kriz tüm sektörleri olduğu gibi perakende sektörünü de etkiledi. Ancak ekonomide son aylarda yaşadığımız ufak kıpırdanmalar, bayram öncesi alışverişlere de yansıdı. Tabii ki bu küçük hareketlilikle geçen bayramlarda yaşanan alışverişleri yakalamak mümkün değil. Ancak bayram alışverişleri beklentilerimiz doğrultusunda oldu. Bundan da memnunuz.''

Öztezel, Park Bornova'nın outlet özelliğinden dolayı bu dönemde daha tercih edilir hale geldiklerini belirterek, ''Tüketici bu kriz ortamında daha da dikkatli olmak zorunda. Bu nedenle outletler alışverişte önem kazandı. Markalı ve kaliteli ürünleri daha ucuza satın alabileceği outlet noktalarımız hesaplı alışveriş yapmak isteyen tüketiciler için daha cazip hale geldi'' dedi.

Kipa'dan yapılan açıklamada ise, alışveriş merkezindeki tüm marketlerde Ramazan ayı boyunca satışlarda diğer aylara nazaran daha fazla hareketlilik yaşandığı belirtildi. Bayram alışverişlerine yönelik düzenlenen kampanyalarla müşterilere çeşitli promosyonlar sunan Kipa'da her hafta 4 bin civarında ürünün fiyatını 9 farklı markette kontrol edilip en ucuz fiyatların tespit edilerek, ürünlerin fiyatlarının bu en ucuz fiyatlara eşitlendiği kaydedildi.

Türkiye'nin çeşitli illerinde çarşı pazarda durum şöyle:
 

Kayseri

Kayseri Ticaret Borsası Başkanı ve pastırma-sucuk üreticilerinden Şaban Ünlü, Kayseri'den çevre illere de bayram öncesi aldıkları siparişlerin arttığını belirterek ''Karpuzatan bölgesindeki üretim merkezlerinde günlük 3 ton olan pastırma üretimi 5 tona, 7 ton olan günlük sucuk üretimi de bayram öncesi 10 tona çıktı. Kayseri'den bayram ziyareti için dışarı gidenler yanlarında mutlaka pastırma sucuk götürür. Bu adet haline geldi. Şu anda bizim sektörde üretim ve satışlar çok iyi'' dedi.

Billur Kurukahve'nin ortaklarından İlhan Billur ise satışların çok iyi olduğunu, işyerinin önünde kuyrukların oluşmaya başladığını belirtirken, şeker üretimi ve satışı yapan Hamdi Çarşıbaşı da, ''Şeker fiyatlarında 2 yıldan beri önemli bir artış olmadı. Vatandaş artık marka olmuş kaliteli ürünlere yöneldi. Merdiven altı şeker üretimi giderek azalıyor. Şeker satışları bu günlerde oldukça arttı'' diye konuştu.
 

Antalya

Antalya'da Şeker Bayramı öncesi esnaf işlerin durgunluğundan yakınırken, büyük alış veriş merkezlerinde yoğun canlılık yaşandığı bildirildi. Antalya Esnaf ve Sanatkar Odaları Birliği (AESOB) Başkan Vekili Ömer Duman, çarşıda alışveriş canlılığı yaşanmadığını, emekli maaşlarının ödenmesinden sonra canlılık olmasını beklediklerini söyledi. Büyük alışveriş merkezlerinin çarşıdaki dükkanların satışlarını olumsuz etkilediğini savunan Duman, ''Ucuz diye AVM'lere gidiliyor. Halbuki AVM'ler ucuz değil. AVM'lerde otomobil park yeri sorunu yaşanmadığından, yurttaş caddelerdeki esnafı dolaşmıyor. Yurttaşlarımız çarşı esnafından yapacakları alışverişlerde daha avantajlı. Esnafla fiyat pazarlığı yapabiliyor'' diye konuştu.

Özdilekpark Antalya Alışveriş Merkezi ve Antalya Migros AVM yetkilileri ise satışların arttığını, Şeker Bayramının yanı sıra, okulların açılmasının aynı döneme denk gelmesinin yoğunluğu artırdığını ifade ettiler.
 

Burdur

Burdur Esnaf ve Sanatkar Odaları Birliği Başkanı Recep Kalkan, esnafın her bayramda, bir önceki bayramı aradığını, Burdur esnafının bayrama buruk girdiğini söyledi. Bayram alışverişlerinin artık tarihe karıştığını savunan Kalkan, ''Ekonomik kriz bayramları da etkiledi. Eskisi gibi bayramlık hazırlıklar yine yapılıyor ama bunun dışında alışverişe yansıyan çok daha hareketli bir pazar bulamıyoruz'' dedi. Çarşıdaki esnaf da caddeler kalabalık olmasına rağmen alışveriş yapanların sayısının çok az olduğunu, insanların kaliteden çok ucuz mallara rağbet eder hale geldiğini dile getirdiler.
 

Konya

Bayram için ekonomik alışveriş yapmak isteyenlerin uğrak yeri olan ve genellikle ''seç-al'' usulüyle satış yapan dükkanlarda bayram yoğunluğu yaşanıyor. Konya'da merkez Selçuklu ilçesindeki belediye yer altı çarşısındaki dükkanlarda, kıyafetten bayramlık şekere ve ayakkabıdan çantaya, kuru yemişten takıya kadar her şey bulunuyor. Alt geçitlerdeki dükkanlarda 1 liraya 3 adet çorap, 5 liradan başlayan fiyatlarla gömlek, 7,5 liraya pantolon ve ayakkabı, 40 liraya takım elbiseler alıcı buluyor. Yer altı çarşısında 5 yıldır dükkan işlettiğini söyleyen Sinan Bayram, satışların oldukça iyi olduğunu, hafta sonu yoğunluğun daha da artmasını beklediklerini, ''sürümden kazandıklarını'' söyledi.
 

Isparta

Isparta Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birlik Başkanı Mehmet Aybatılı ise Isparta esnafında bayram hareketliliği yaşanmadığını, eski bayramları aradıklarını söyledi. Aybatılı, şeker, çikolata, tatlı satışlarında dahi normal günlere göre bir değişiklik olmadığını, bu yaşanan tablonun ekonomik krizin etkisi olduğunu savundu. Isparta Migros ve YKM İşletmecisi Mesut Şener de, geçen yıllara göre alışverişin durgun geçtiğini, son günlerde bayram ve okulların açılma hazırlığı dolayısıyla satışlarında artış yaşandığını belirtti.

Sıvas

Sıvas'ta ise esnaf satışlardan memnun olduklarını, bayram ve okul hazırlığı dolayısıyla işlerinin açıldığını belirtiyor. Sıvas Esnaf ve Sanatlar Odaları Birliği Başkanı Beşir Köksal, Şeker Bayramı ve bayramdan sonra okulların açılmasının esnafı olumlu yönde etkilediğini, alışverişlerin arttığını kaydetti. Giyim mağazası müdürü Mustafa Mert ise satışlardan çok memnun olduklarını ifade etti.
 

Tokat

Tokat Esnaf ve Sanatkarları Odalar Birliği Başkanı Mehmet Bekçi de Şeker Bayramı öncesi alışveriş yoğunluğu yaşandığını söyledi. Bekçi, ''Gıda ve giyim alış verişinde hareketlenmeler yaşanıyor. Okulların da açılması bayram alışverişine destek oldu. Esnaf ve sanatkarın bayram öncesi ticareti gayet güzel'' diye konuştu.
 

Muğla

Muğla Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Şükrü Ayyıldız ise okulların açılması ve bayramın çakışması nedeniyle vatandaşların zor günler yaşadığını, bu bayramın esnafa fazla bir şey getireceğini sanmadığını söyledi. Muğla kent merkezinde Şeker Bayramı öncesinde kurulan halk pazarı esnafı ise okulların açılışı ile bayramın aynı tarihlere denk gelmesi nedeniyle vatandaşlarımızın çoğunun önceliği çocuklarının okul ihtiyaçlarına verdiklerini, bayram alışverişi yapanların ise kısıtlı bir bütçeyle alışveriş yaptıklarını ifade ettiler.

Hatay

Hatay'da ise Şeker Bayramı ve okul hazırlığı dolayısıyla çarşı ve pazarlarda hareketlilik yaşandığı, bayram ziyaretlerine gelecek Suriyelilerin alışverişleriyle de piyasanın daha da canlanmasının beklendiği ifade edildi. Hatay Esnaf ve Sanatkar Odaları Birliği Başkanı Kadir Teksöz bayram süresince işlerin daha da iyi olacağını umduklarını, yatılı bayramlaşma kapsamında Hatay'a gelen Suriyelilerin da piyasayı canlandıracağını söyledi.
 

Adana

Adana Ticaret Odası (ATO) Başkanı Şaban Baş, Şeker Bayramı alışverişinin beklenen düzeyde piyasada canlılık yaşatmadığını, ekonomik krizin bayram alışverişlerine de yansıdığını ifade etti. Adana Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Kazım Barışık ise kriz öncesine göre çarşı pazarda canlanma olduğunu belirterek, ''Bu krizin de sonu gelecek. Zaten yavaş yavaş çıkış yönünde sinyaller var'' dedi.
 

Şanlıurfa

Şanlıurfa'da okul kıyafetleri ve kırtasiye ihtiyaçlarının yanı sıra bayram alışverişini aynı dönemde yapmaya çalışan vatandaşlar, bir süreden beri durgunluk yaşayan esnafın yüzünü güldürdü. Birçok esnaf, müşterilerden gelen talepleri karşılamak için gece geç saatlere kadar mesai yapıyor. Şanlıurfa Bakkallar ve Bayiler Odası Başkanı Mehmet Altun, yıllardan sonra ilk kez işler bu kadar arttığını, piyasanın canlandığını ifade ederek, şu anda en çok tercih edilen ürünlerin giyim, kırtasiye, gıda ve kömür olduğunu söyledi.
 

Sakarya

Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Akgün Altuğ, bütün kesimleri etkileyen ekonomik kriz nedeniyle esnafın kaybının da büyük olduğunu belirterek, ''Dün bazı sektör temsilcileriyle toplantı yaptım. Bayramın yaklaşmasıyla piyasada bir düzelme olduğunu ve umutlu olduklarını belirttiler. Tekstil sektöründe satışlar iyi. Gelecekten umutluyuz. Umarım esnaflarımız bu bayramda beklenen satışları yapabilirler'' diye konuştu. Sakarya Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Hasan Alişan ise, piyasada az da olsa bir hareketlenme olduğunu, ancak satışların istenilen düzeyde olmadığını belirtti.

Diyarbakır

Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde bayram öncesi alışverişte istenilen düzeyde hareketlilik yaşanmadığı, müşterinin alım gücünün düşüklüğünden, esnafın ise seyyar satıcı ile hiper marketlerden şikayetçi olduğu ifade edildi. Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Galip Ensarioğlu, Türkiye genelinde olduğu gibi Diyarbakır'da da piyasasında da son 3 yıldır büyük bir durgunluk yaşandığını,bayram öncesi olmasına rağmen bu durgunluğun devam ettiğini, bölgede piyasanın hareketlenmesi için başta altyapı hizmetleri olmak üzere devlet yatırımlarının hayata geçirilmesi gerektiğini anlattı.

Diyarbakır Esnaf ve Sanatkar Odalar Birliği Başkanı Alican Ebedinoğlu ise Geçen yılın ilk 9 ayında Diyarbakır'da kapanan iş yeri sayısının 72 bu yılın aynı döneminde ise 92 olduğunu söyledi. Bayram öncesi alışverişte artış umduklarını ancak piyasanın geçen yıllardan daha kötü olduğunu kaydeden Ebedinoğlu, bunun nedenlerini alım gücünün düşüklüğünün yanı sıra hiper marketler olarak sıraladı.

Siirt

Esnaf ve Sanatkar Odaları Birliği Başkanı M. Rıfat Ayyıldız, alışverişlerin düştüğünü, geçmiş yıllardaki bayram alışverişlerini özlediklerini söyledi. Siirt'in ''Mahmut Paşası'' olarak nitelendirilen Helvacılar Çarşısı esnaflarından Veysi Helvacıoğlu (72), yaklaşık 55 yıldır esnaflık yaptığını belirterek, ''Çarşıda yoğun bir kalabalık görülebilir. Ancak alışveriş yok. Çünkü vatandaşın alım gücü yok. Böyle olunca esnaf çok düşük karla ürünü satmak zorunda kalıyor'' dedi. Bayram alışverişine çıkan Mehmet Taşardı ihtiyaçlarını karşılayacak gelire sahip olmadığını belirterek, ''Bayram ihtiyacımız çok. Ancak cebimdeki para yeterli düzeyde değil. Bu nedenle önceliği çocuklarımıza giysi almaya vereceğiz. Kendimize bir şey almayacağız'' diye konuştu.

Mardin

Mardin Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Hulusi Kurtuluş, durgunluk nedeniyle esnafın son 30 yılın en zor günlerini yaşadığını öne sürerek, ''Her geçen gün yeni bir iş yeri kapanıyor. Siftah yapmadan dükkanını kapatan esnaf sayısı hayli fazla. Bayramı umutla bekleyen esnaf istediğini bulamadı. Kira, vergi, sigorta gibi çeşitli giderleri olmayan seyyar satıcılar esnafın düşük satış yapmasına da neden oluyor. Seyyar satıcılarla ilgili yeterli önlem alınmıyor'' diye konuştu.
 

Batman

Batman esnafı da yeterli düzeyde satış yapamamaktan şikayet ediyor. Esnaf Süleyman Çelik, büyük marketler nedeniyle işlerinin her geçen gün daha kötüye gittiğini ifade ederek, ''Bayramlar ve okul açılışları gibi dönemlerde eskiden iyi satış yapardık. Maalesef bu sene böyle olmadı. Seyyar satıcılarda bizi olumsuz etkiliyor'' dedi.
 

Yozgat

Yozgat'ta tarihi Çapanoğlu Cami çevresi ve meydan yeri trafiğe kapatılarak, bayram öncesinde tezgah açıp, satış yapmak isteyen esnafa tahsis edildi. Yozgat Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Metin Özışık, ''Başta gıda sektöründe olmak üzere tekstil ve diğer sektörlerde canlılık yaşıyoruz. Esnafımız bu süreçte bir soluk alacak'' dedi.

Zonguldak

Zonguldak Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği Başkanı Muharrem Coşkun, ekonomik zorluklar yaşayan esnafın bayram alışverişinden umutlu olduğunu söyledi. Pazarcı esnafı Sabri Demir, madencilere maaş ve ikramiyelerinin ödenmesini beklediklerini belirterek, ''Kentte esnafın yüzünü madenci güldürüyor. İkramiye ve maaşları ödenirse arife gününde işlerimiz açılır. Şu ana kadar beklediğimiz talep yok'' dedi. Emekli Maksut Topuz da emeklilerin kıyafet alışverişi yapacak durumda olmadıklarını, bayramda evlerinde konuklarına ikram için bir sadece şeker satın alabildiklerini anlattı.

Karabük

Karabük Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği Başkanı Nurettin Tümen, her kesimden esnafın son yıllarda siftah bile yapamadan günü tamamladığını öne sürdü. Şeker Bayramı dolayısıyla vatandaşların çarşıya ve pazara giderek alışveriş yapacak olmasının esnafın yüzünü güldürmesini beklediklerini anlatan Tümen, ''Esnafımız, okulların açılması ve bayram nedeniyle biraz olsun rahatlayacaktır. Her gün onlarca esnaf kepenk kapatıyor. Bunun önüne geçmezsek ülkemizi ayakta tutan esnaf çökecek'' diye konuştu.

Bartın

Bartın Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı İsmail Toksöz, kentte esnafın piyasadaki durgunluk nedeniyle özellikle son 1 yıldır zor günler geçirdiğini belirterek, ''son günlerde piyasadaki durgunluğun azaldığını görüyoruz. Bunda Ramazan Bayramı ve okul hazırlığının etkisi var. Bayramın ardından esnafımız önemli bir durgunluk yaşayacak'' dedi.

Samsun

Samsun'da alışveriş merkezleri ve çarşılarda hareketlilik yaşanıyor. Samsun Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Metin Genççakır, bayram öncesi alışverişlerin az da olsa esnafın yüzünü güldürdüğünü, ancak ulusal çaptaki bazı işletmelerin kentin her köşesinde faaliyet göstermesinin esnafın alışveriş kapasitesini düşürdüğünü kaydetti.
Esnaf ise bayram ve okul hazırlığı dolayısıyla özellikle giyim eşyası satışlarının arttığını ifade etti.
 

Ordu

Ordu Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Servet Şahin, Şeker Bayramı öncesi alışverişlerden memnun olduklarını, bayramın fındık ürün hasat döneminin sonrasına denk gelmesinin de esnafın yüzünü güldürdüğünü söyledi. Ordu Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Mustafa Arslan ise bayram öncesi işleri durma noktasına gelen esnafın biraz olsun rahatladıklarını dile getirdi. Esnaf ise satışların beklentilerini karşılamadığın ancak, yine de memnun olduklarını, özellikle bugün ve arefe günü satış yapmayı planladıklarını anlattılar.
 

Amasya

Amasya Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Hatay Karaman, Şeker Bayramı öncesi piyasaların diğer bayramlara göre durgunluk yaşadığını belirterek, tüketicinin bayramı masrafsız geçirmek için çaba gösterdiğini söyledi. Piyasadaki kıpırdanmanın beklentileri karşılamadığını dile getiren Karaman, vatandaşın alım gücünün olmadığını, 3 yıl öncesinde satılan etiket fiyatına ürünün alıcı bulamadığını, küçük esnafın korunması için tedbir alınması gerektiğini belirtti. Amasya Ticaret ve Sanayi Odası Başkan Yardımcısı Kenan Güripek ise üreticinin iyi bir sezon geçirmediğini, piyasaların da olumsuz etkilendiğini söyledi.

Sinop

Sinop Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Ali Fevzi Tütüncü, Sinop'ta bayram öncesi bekledikleri alışveriş yoğunluğunu göremediklerini belirterek, ''Sinop'un ekonomisi genelde ücret ve maaş alan kesimin harcamalarına bağlı. Fiyatlar artarken maaşların aynı oranda artmaması alım gücünü düşürüyor. Bu nedenle de piyasada beklenen canlılık yaşanmıyor' dedi.
 

Bursa

Bursa Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Arif Tak, ekonomik kriz nedeniyle durgun günler geçiren esnafın, bayramın yaklaşmasına bağlı olarak son 4 gündür işlerinin artığını ifade etti. Piyasadaki hareketliliğin arife akşamına kadar artarak sürmesini beklediklerini dile getiren Tak, ''Bayram alışverişi son günlere kaldı. Son 4 gündür esnafımızın işleri açıldı. İç piyasa beklediği hareketliliğe ancak son günlerde kavuştu'' dedi.
 

Balıkesir

Balıkesir'de alışverişin kalbi olarak bilinen Milli Kuvvetler, Anafartalar, Kızılay caddeleri ile Yeni Çarşı bölgesinde müthiş bir insan yoğunluğu görülmesine rağmen mağazalarda hareketlilik gözlenmiyor. Balıkesir Ticaret Odası Başkanı Mahmut Yavuz, vatandaşın nakit para sıkıntısı yaşandığını, kredi kartları limitlerinin ise dolduğunu savunarak, çarşı merkezlerindeki hareketliliğin alışverişe yansımadığını söyledi.

Yalova

Yalova Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı İsmail Mutlu da Şeker Bayramı yaklaşmasına rağmen alışverişte büyük bir hareketlilik olmadığını belirterek, ''Ramazan Bayramı dolayısıyla alışverişte artış var. Ancak, bu geçtiğimiz senenin neredeyse yarısı kadar. Bu yıl, esnafın işleri geçmiş ramazana göre yarı yarıya azaldı'' dedi. Ramazan ayında Cumhuriyet Meydanı'na kurulan ''Ramazan şehri''nin az da olsa esnafı mutlu ettiğini belirten İsmail Mutlu, bölgeyi şu ana kadar 200 bin kişinin ziyaret ettiğini bildirdi.
 

Aydın

Aydın Esnaf Odaları Birlik Başkanı Hulusi Akşit, Şeker Bayramı'nda genelde giyim ve tatlı sektörünün hareketlendiğini, ancak bu bayramda öncelikli olarak çocukların okul ihtiyaçlarının karşılandığını belirtti. Esnafın bayram ve okulların açılması nedeniyle daha fazla para kazanma umudu taşıdığını belirten Akşit, ''Ekonomik şartların ağırlığı nedeniyle veliler tercihini okul ihtiyaçları yönünde kullanıyor. Tabii geleneksel bayram alış verişleri de yapılıyor. Şekerci, kolonyacı, tatlıcı esnafı bu yönden hareketli'' dedi.
 

Denizli

Denizli'nin en önemli alışveriş yerlerinden Bayramyeri ve Kaleiçi'nde pazartesi gününden beri tekstil, konfeksiyon, gıda ve kırtasiye ürünlerinin satışlarında yoğunluk yaşanıyor.
Denizli Ticaret Odası (DTO) Başkanı Necdet Özer, krizle bunalan esnafa bayram ve okul alışverişlerinin ''umut'' olduğunu belirterek, ''Bayramın okulların açıldığı zamana denk gelmesi, perakende sektöründeki çarkın dönmesi, stokların eritilmesi anlamında çok faydalı oldu'' dedi.

Trabzon

Trabzon Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Halil İbrahim Kalfaoğlu,bayram öncesinde kent merkezindeki esnafı dolaştığını, çarşı pazarda kuru kalabalığın bulunduğunu, ancak kimsenin elinde alışveriş poşeti ya da paket bulunmadığını belirtti. Esnafın satışa sunduğu bütün ürünlerde son haddine kadar indirim yaptığını, etiketlerde yazılan fiyatların çok düşük olduğunu ifade eden Kalfaoğlu, ''İnsanlarımız ay sonunda bayram harçlığı alabilmek, vergisini verebilmek, kirasını ödeyebilmek için elindeki malı düşük fiyatla satmaya devam ediyor. Esnaf ve sanatkar bayrama garip ve buruk giriyor'' dedi. Trabzon'da alışverişin yoğun olarak yapıldığı Kemeraltı mevkisinde konfeksiyon ve ayakkabı mağazalarının sahipleri ise fiyatların oldukça düşük olduğunu buna rağmen satışların düşük olduğunu söylediler.
 

Giresun

Giresun Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği Başkanı Ali Kara, ekonominin dibe vurduğunu, ne esnafın ne de vatandaşın halinden memnun olduğunu söyledi.
Konfeksiyon mağazası işletmecisi Özlem Topatan ise yaşanan ekonomik krizden dolayı vatandaşın alım gücünün düştüğünü, Ramazan Bayramı dolayısıyla alışverişe gelen vatandaşların genellikle uygun fiyatlı giysileri kredi kartlarıyla taksitli olarak almaya çalıştıklarını söyledi.

Rize

Rize Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Ofluoğlu, bayram arifesi ve okulların açıldığı dönemlerin alışverişin arttığı dönemler olduğunu belirterek, ''Bu dönemlerde esnafımızın da yüzü güler. Alışveriş artar. Ancak bu yıl önceki yıllara göre piyasanın durumu oldukça kötü'' diye konuştu. Rize Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Muammer Atılgan ise esnafın geçmiş yıllardan beri bayram haftası beklentisi olduğunu belirterek, ''İnsanların geçim standardı düştükçe alım gücü de düşüyor. Tüketici kesim artık mağazalardan değil de işportalardan alıma kayıyor'' dedi.

Gümüşhane

Gümüşhane Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı İsmail Akçay, her bayram arifesinde ekonomik piyasada beklenen canlılıkların olduğunu dile getirerek, ''Esnaf ve tüccar yapılan alışverişten memnun kalır. Bu günler esnaf ve tüccar için müstesna günlerdir. Ticaretin, alışverişin bol olduğu günlerdir'' dedi. Konfeksiyon mağazası işleten Nükhet Öztekin ise bayram öncesi konfeksiyon mağazalarında canlılık yaşandığını belirterek, ''Satışlardan çok memnunuz. Ramazan ayı süresince yaşanan kısmi durgunluk bayrama bir iki gün kala önemli canlılık gösteriyor'' dedi.

 

Bayburt

Bayburt Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı İbrahim Yumak, Şeker Bayramı öncesi alışverişlerde bir hareketlilik olmadığını gözlemlediklerini belirterek, ''(Bayram öncesi alışveriş olur) diye bekleyen esnafımız hayal kırıklığı yaşamaktadır'' dedi. Bayburt Esnaf Odaları Birliği Başkanı Selahattin Karaman ise esnafın durumunun içler acısı olduğunu ifade ederek, ''Çoğu esnaf kredi batağına saplanmış ve ödeyemez durumda. Bayram, özel günler gibi günlerde işlerin hareketliliği esnafımıza ilaç olmamaktadır'' diye konuştu.

Artvin

Artvin Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Kurtul Özel ise Ramazan ayının ilk haftalarında özellikle gıda maddeleri satan iş yerlerinde gözle görülür bir hareketlilik yaşandığını belirterek, ''Daha sonraki günlerde, yaşanan bu hareketlilik düştü. Önceki Ramazan aylarındaki hareketlilik bu yıl yaşanmadı. Ramazan Bayramı'nın, okulların açılmasına yakın bir zamanda olması, özellikle çocukları okula giden aileleri okul alışverişi önceliğine sevk etti'' dedi. Artvin Esnaf ve Sanatkarları Odası Başkanı Demirhan Elçin, Artvin esnafının eski bayramları aradığını, bayram öncesinde önemli bir hareketlilik yaşanmadığını söyledi.

Eskişehir

Eskişehir Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Ekrem Birsen, Şeker Bayramı ile okul açılışının aynı haftaya gelmesi nedeniyle vatandaşların bayram alışverişi yerine çocuklarının okul alışverişlerini ön plana çıkardığını söyledi. Ticaret Odası Başkanı Harun Karacan da, esnaf ve tüccarın bayram nedeniyle beklediği hareketliliği bulamadığını belirterek, durgunluğun had safhada olduğunu savundu.

 

Kütahya

Kütahya'da bu yıl bayram alışverişlerinde genellikle çocuk ve gençlere yönelik ürünlerin ilgi gördüğü bildirildi. Kentte önceki yıllardan farklı olarak bayram pazarının bu yıl daha geniş bir alanda kurulması, pazarcı esnafı sayısının artmasını sağladı. Esnaf, giyim konusunda kendilerine sınırlı bütçe ayıran anne ve babaların, bayramda çocuklarını sevindirmek için pazardaki çocuk ve gençlere yönelik ürünlere ilgi gösterdiğini bildirdi. Kent merkezinde giyim eşyası satılan iş yerlerinden bazılarının sahipleri ise küresel ekonomik krizin etkilerini azaltmak için kampanyalar düzenlediklerini, bununla satışlarını artırmayı hedeflediklerini belirterek, halkın özellikle iftardan sonra alışveriş yaptığını söyledi.

 

Bilecik

Bilecik Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Halit Gölcan da Şeker bayramının yanı sıra şu anda okulların da açılacak olması nedeniyle öğrenci vatandaşların çocuklarının okul ihtiyaçlarını gidermeye çalıştıklarını söyledi. Yurttaşın sadece günlük gıda alışverişini yaptığını gözlemlediklerini ifade eden Gölcan, ''Bu konuda kentteki büyük marketlerden alışveriş yapıldığı için yapılan alışverişler küçük esnafımıza yansımıyor. Ramazan bayramı dolayısıyla kent ekonomisinde herhangi bir canlılık yok. Bunda okulların açılmasının bayrama rastlamasının etkisi büyük'' diye konuştu.

 

Çorum

Çorum'da Şeker Bayramı'na iki gün kala piyasadaki hareketliliğin beklenilen düzeyde olmadığı belirtildi. Çorum Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Yalçın Kılıç, yaşanan krizin ardından esnafın henüz toparlanamadığını, özellikle şehir içerisindeki büyük alışveriş merkezlerinin, küçük ve orta ölçekli esnafı olumsuz etkilediğini vurguladı. Kılıç, alışveriş merkezlerinin şehir dışına çıkarılması gerektiğini dile getirdi. Çorum Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Çetin Başaranhıncal da, krizin etkilerinin hala sürdüğünü ancak, küçük ve orta ölçekli işletmelerin Ramazan Bayramı nedeniyle az da olsa moral bulduğunu söyledi.

 

Tekirdağ

Tekirdağ Lokantacılar, Köfteciler, Kebapçılar, Pastacılar ve Tatlıcılar Odası Başkanı Niyazi Özgün, esnafın son yıllardaki durumunun iç açıcı olmadığını ifade ederek, ''Esnafımızın Ramazan ayı boyunca yüzü gülmedi. Bayramda da bu durum değişecek gibi görünmüyor'' dedi. Tekirdağ Terziler Odası Başkanı Hasan Gürbaytar ise artık terzilerin paça kısaltma ve uzatma işinden başka bir iş yapmadığını savunarak, 5-10 liraya satılan kıyafetlerin işlerini olumsuz etkilediğini söyledi.

 

Mersin

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Başkanı Faik Burakgazi, Şeker Bayramı'na haftalar kala esnafta ''Bayram geliyor, işlerimiz açılır'' şeklinde beklenti oluştuğunu, ancak beklenen hareketliliğin yakalanamadığını, insanların sadece zorunlu ihtiyaçlarını karşıladığını ifade etti.

Malatya

Malatya'da çoğunluğu dar gelirli olan ailelerin temel gıda maddelerine yönelmesi nedeniyle bayram alışverişlerini sınırlı tutmasının, esnafın bayram beklentisini boşa çıkardığı belirtildi. Malatya Esnaf ve Sanatkar Odaları Birliği Başkanı Şevket Keskin, ''Yurttaşımız alışverişlerinde daha çok temel gıda maddesini tercih ediyor. Bazı aileler de çocuğunu sevindirmek için bir gömlek, bir pantolon alabiliyor. Eski bayram canlılığından eser yok'' dedi. Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Genel Sekreteri Said Kabadayı ise ''Bu ay vatandaşımız ikiye bölünmüş durumda. Maaşının bir kısmı ile çocuğunun okul alışverişini yaparken, bir miktar da bayram alışverişine ayırıyor'' diye konuştu.

Bitlis

Bitlis Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Sadettin Özvural, vatandaşların alım gücünün düşük olması nedeniyle, bayramın buruk yaşanacağını savunarak, ''Esnaf zor durumda, kan ağlıyor. Büyük marketler, bakkalları bitirdi. Krizin etkisi de halen devam ediyor'' diye konuştu. Bitlis'te 15 yıldır esnaflık yapan Behzat Yılmaz da, bekledikleri satışı yapamadıklarını söyledi. Alışveriş yapan bir yurttaş ise ''Halkta para yok. Her şey çok pahalı. Gönlümüzce bayram alışverişi yapmadık'' diye konuştu.

 

Elazığ

Elazığ Esnaf ve Sanatkarlar Birliği Başkanı Cemil Erdem, Şeker Bayramı nedeniyle esnafın beklediği alışverişi yapamadığını söyledi. Kentte çeşitli çarşıları gezdiğini, esnafları ziyaret ettiğini anlatan Erdem, ''Esnaflarımızın bizzat ifadeleri, önceki yıllarda geçmiş yıllarda bayram haftasında kasanın en az 5 bin TL iken bugün bin TL'yi geçmediğini söylüyorlar. Bu sadece satış yani kar falan değil. Şimdi ne olmuş? Esnaflarımızın satışlarında 5'te bir azalma olmuş. 5'te 4'ü gitmiş 5'te biri kalmış'' dedi.

'Ramazan'da piyasa hareketlendi'

Alışveriş Merkezleri ve Perakendeciler Derneği (AMPD) Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Nane, normalde Ağustos ayından sonraki 4 ayın kendileri açısından en verimli aylar olduğunu, Ramazan dolayısıyla bunun Ağustos'a da sarktığını söyledi. Nane, ''Ramazan ayının Ağustos'ta başlaması perakendeye hareketlilik getirdi ve bu hareketlilik ramazan boyunca devam etti. Eylül ayında zaten okullara dönüş hareketliliği var. Ramazan o hareketlilikle birleşti ve Ağustos ayı verimli geçti. Ramazanda perakende bir önceki aya göre yüzde 5 kadar büyüdü'' dedi.

Nane, bunun hem alışveriş merkezlerinin cirolarına hem de ziyaretçilerine yansıdığını, alışveriş merkezlerinin ziyaretçi sayısında ciddi artışlar olduğunu kaydetti. Şeker bayramında da bu hareketliliğin devam etmesini beklediklerini ifade eden Nane, ''Belki bayramın birinci günü bayramlaşmadan dolayı biraz sakinlik olur ama ikinci ve üçüncü günü alışveriş merkezlerinin ciddi bir şekilde müşteri çekmesini bekliyoruz'' dedi.
 

Alışveriş merkezleri geç kapanacak

Mehmet Nane, bayramda alışveriş merkezlerinin bir kısmının kapanış saatlerini geç saatlere alacağını belirtti. Nane, ''Alışveriş merkezlerinin bir kısmı zaten Ramazan ayında kapanış saatlerini geç saatlere almışlardı. Bu geç kapanmalar bayram boyunca da sürecek'' dedi. Bayram tatilinin iki iş gününü kapsadığını anımsatan Nane, bayram tatilinde yeteri kadar ticareti etkileyecek süre olduğunu söyledi.

Mısır Çarşısı

Mısır Çarşısı Esnafları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Çetin Palancı da, Şeker Bayramı öncesi satışlarda yüzde 100 artış yaşadıklarını belirtti. Palancı, ''Gelenler şeker, çikolata, lokum alıyor. Çikolata pahalı olduğu için lokum ve şekerlemeye talep oluyor'' dedi. Ramazan ayı boyunca da işlerin çok iyi gittiğine işaret eden Palancı, ''Ramazan ayı ve turist mevsimi dolayısıyla işlerimizde yüzde 50-60 artış oldu. Bu sene turist çok geldi. İskeleye yanaşan büyük gemilerin bütün yolcuları Mısır Çarşısı'na geliyor. Bu sene iyiyiz'' diye konuştu. İnsanların kaliteli mal almaya alıştığını, kaliteli mal satanların her zaman mağazalarının dolu olduğunu belirten Palancı, fiyatlarda da bir artış olmadığını söyledi.