Behçet Necatigil ve Kâmuran Şipal mektuplaşmaları

Bir edebiyat mirası
 
Günün, teknolojinin, modernitenin -artık adına her ne dersek- getirdikleriyle dünya da, yaşantılar da büyük değişimler geçiriyor. Değişimin içinde en öndeki yerini ise şüphesiz haberleşme alıyor. Bu zamanlar için "iletişim çağı" denirken söylenmek isteneni her geçen gün daha iyi kavrıyor gibiyiz. Geçmişin, gerçek bir ritüeller silsilesi ile yapılan mektuplaşma geleneği de buna bakarak yitip gideli çok oluyor.

Beyaz kâğıdın büyüsü, birinden haber bekliyor olmanın ve o haberin postacılar tarafından getiriliyor olmasının dayanılmaz çekiciliği, zarf açacakları, mühürler, pullar...
Artık yok. Fakat bir zamanlar gönderilmiş ve bugün kıymetini korumaya devam eden mektuplar -şükür ki- var. Edebiyat tarihinin en önemli malzemelerinden biri hâlâ mektuplar. Okur karşısına henüz çıkan Dar Bir Çember İçinde bu bağlamda edebiyat tarihini ve okurluk merakını doyuracak önemli bir belge çalışması olarak dikkat çekiyor.

 
EDEBİYATLA GÜÇLENEN DOSTLUK

Behçet Necatigil ve Kâmuran Şipal'in mektuplaşmalarından meydana gelmiş bir kitap elimizdeki. İki edebiyatçının birbirine sevgi ve saygısının mektuplar aracılığıyla tarihe geçmiş nişaneleri olarak karşımızda duruyor şimdi. Kitabın sunuş yazsını da kaleme alan, aynı zaman da Necatigil'in kızı da olan Ayşe Sarısayın kitabın içeriğini kısaca şöyle özetliyor: "Dar Bir Çember İçinde, Behçet Necatigil'le Kâmuran Şipal'in 1948-1972 yılları arasında bibirlerine yazdıkları 32 mektubu bir araya getiriyor. Uzun yıllar süren ve gitgide güçlenen bir dostluğun izini sürdüğümüz mektuplardan, iki edebiyatçının yaşamlarının, yazı çeviri uğraşlarının, edebiyat anlayışlarının yanı sıra dönemin edebiyat ortamının ipuçları da görülüyor."

Sarısayın'ın da belirttiği gibi bu mektuplarla bir dostluğun izini sürüyoruz fakat Dar Bir Çember İçinde'nin bu noktada okuruna verdiği bu dostluğun edebiyatla ilmek ilmek nasıl örüldüğünü görmek olacak. Her mektupta, her satırda edebiyatın içine daha da gömülen bir dünya var Dar Bir Çember İçinde'de. Kâmuran Şipal'in yazdığı şiirleri önce Necatigil'e okutması, Necatigil'in onlar üzerinde çalışarak notlaması, buluştuklarında birbirlerini üzme pahasına yazdıkları üzerine eleştirilerini açıkça söylemeleri, bu söylenenleri dikkate alıp bir sonraki buluşmaya o düzeltmeleri yaparak gelmeleri, yazamayışları, zorlanmaları, yoğunlukları, çeviri uğraşları, birbirlerine kitap sorup ödünç vermeleri...
 
İKİ USTA

Bu listeye eklenecek şeyler uzar gider. İşin güzel yanı liste nereye kadar uzarsa uzasın üzerinden geçtiği yol yine edebiyat olacak. Tam da bu nedenle Dar Bir Çember İçinde, bu iki edebiyat insanının, hayatlarını nasıl bir çerçeveye aldığını görebilmek adına da önemli bir yerde duruyor.

Bu mektupların bir tarafı olan Behçet Necatigil aramızda ayrılalı çok oluyor. Buna karşılık Kâmuran Şipal hayatta. Dar Bir Çember İçinde'yi yayına hazırlayan Serenad Demirhan, mektuplar üzerine çalışırken Şipal'le de görüşüp metinlerdeki kimi açıkta noktaları bizzat kendisinden öğrenerek notlamış. Bu bağlamda mektupların öznelerinden olan Şipal, kitabın yayımlanmasına da önemli bir katkı sunuyor aynı zamanda. Kaleme alınan mektupları, ilk gözden tanıklıklarla bugüne taşıyıp okurla buluşturuyor da denebilir buna.

Dar Bir Çember İçinde her yönüyle bir edebiyat mirası. İki ustanın, eserlerinin yanında yine bir eser gibi okunacak dostluklarının imzası. Umalım ki günün okuru, bu mirasa ve dostluğa sahip çıksın.
 
Dar Bir Çember İçinde / Behçet Necatigl, Kâmuran Şipal / Yayına Hazırlayan: Serenad Demirhan / Yapı Kredi Yayınları / 128 s.