Benekli kurtuldu

Kastamonu İdare Mahkemesi Zarbana Çayı üzerine yapılması planlanan HES projesini durdurdu. Mahkeme projenin hayata geçmesi durumunda çevre üzerinde oluşturacağı olumsuz etkinin telafisinin mümkün olmayacağına dikkat çekti. Proje kapsamında yüzlerce ağaç kesilecek, bölgede yaşayan nesli tehdit altındaki kırmızı benekli alabalığır varlığı riske girecekti.

Kastamonu’nun sahil ilçelerinden İnebolu’ya bağlı Alaca, Kayaelması, Çaydüzü ve Güneşli köyleri ile Küre’nin Topçu, Beşören ve Güllüce köylerini kapsayan Zarbana Çayı üzerine yapılması planlanan “kaya regülatörü ve hidroelektrik santralı (HES)” projesine karşı  bölge sakinleri tarafından açılan davada dosyaya bilirkişi raporu girmişti. Kastamonu İdare Mahkemesi’nde çevresel etki değerlendirmesi (ÇED) olumlu kararının iptali istemiyle açılan davaya sunulan 42 sayfalık bilirkişi raporunda çarpıcı tespitler yer almıştı. 

955 AĞAÇ KESİLECEKTİ

Raporda proje alanı ve yakın çevresinin “12 yaşamlı, 20 sürüngen, 104 kuş türü, 49 memeli ve 10 balık türü olmak üzere 193 omurgalı tür”den oluşan yüksek biyoçeşitliğe sahip olduğunun altı çizilmişti. Bu türler içinde Uluslararası Doğayı Koruma Birliği ölçeklerine göre mutlak koruma altında veya kırmızı liste kapsamındaki türler arasında yer alan kırmızı benekli alabalığa da değinilen raporda “Projeye balık türleri açısından bakıldığında özellikle kırmızı benekli alabalık türünün risk altında olacağı düşünülebilir” ifadeleri kullanılmıştı. Proje alanının kayın, gürgen, karaçam ve meşe ağaçlarından oluşan koru alanı olduğu da vurgulanan raporda, proje için 955 ağacın kesileceği belirtildi. Raporda özetle projenin birçok açıdan uygun olmadığı kaydedilmişti.

‘TELAFİSİ MÜMKÜN DEĞİL’

Mahkeme bilirkişi raporuna atıfta bulunarak ağaç kesimi yapılacak alan ve ağaç türleri dağılımının belirlenmediğine dikkat çekti. Mahkeme kararında ağaç kesimi ve aktarım süreçleri konusunda yapılacak çalışmaların belirsiz olduğu anlatılarak ‘ekosistem bütünlüğü-sürekliliği bakımından uygun olmayacağı, korunması gerekli ve tehlike altındaki türlere yönelik yeterli–gerekli değerlendirmeler yapılmadığı–önlemler geliştirilmediği’ vurgulandı. Kararda ‘su akış rejimi ve can suyu hesaplamalarında durgun su oluşumunun esas alındığı, dolayısıyla, sucul türler ve özellikle kırmızı benekli alabalık türü su yaşam tercihleri/kalitesi ve rejimi bağlamında uygun değil’ denildi. Projenin çevresel değerlerin tahribi ve ekolojik dengenin bozulması bakımından olumsuz etkileri olabileceği ifade edilen kararda son olarak HES projesinin çevre üzerinde oluşturacağı olumsuz etkinin telafisinin mümkün olmayacağının altı çizildi ve projenin yürütmesi 12 Aralık’ta oy birliğiyle itiraza kapalı olarak durduruldu.