“Bilinçsiz kazı tarihi yok ediyor”

Vize, Kırklareli’nin doğusunda, İstanbul’a 140 kilometre mesafede yer alan tarihi dokusu ve doğal güzellikleri ile ön plana çıkan bir ilçe. Nüfusu 10 bin civarında olan ilçe, zengin bir tarihi geçmişe sahip. Ancak Vize, kulaktan dolma bilgiler, rivayetler ve aynı zamanda tarihi yapıların varlığı ile define arayıcılarının uğrak noktası olmuş durumda. Buradaki tarihi yapılar, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından koruma altına alınmış olmasına karşı define arayıcıları tarafından bilinçsizce yürütülen kazı çalışmaları kentin tarihi dokusuna zarar veriliyor. Trakya’nın tek Roma Dönemi antik tiyatrosu da yine Vize’de yer alıyor. Ancak hem defineciler hem de bilinçsiz yurttaşlar, bu bölgeye hem sprey boyalarla yazdıkları yazılarla hem de bilinçsizce yapılan kazılarla oldukça zarar vermiş.  

“TARİHİ DOKU KATLEDİLİYOR”

Vize’de gezi esnasında bize eşlik eden ve isminin açıklanmasını istemeyen B.Y ilçede bilinçsizce yapılan kazıların arttığına dikkat çekerek,“ Kazı işleri legal olarak yapıldığı zaman devlete ödenmesi gereken bir miktar var.İnsanlar bunu ödemek istemiyorlar. Ayrıca bu parayı ödeyip aradıkları defineyi bulamama şansları da var. Tabi ki bu işi yasal olarak yapan insanlar da var. Burada sürekli farklı insanları görüyoruz. Kimileri bilerek kazıyor, kimileri ise karambole kazılar yapıyor. İnsanlar korktukları içinde şikayet edemiyor”dedi. Binlerce yıllık tarihi alanların defineciler tarafından tehdit altında olduğunu kaydeden B.Y., “Kazı yapan insanların çoğu cahil. Kazıları bilinçsizce yapıyorlar ve tarihi dokuya zarar veriyorlar. Kimsenin tarihe saygısı yok. Her yer köstebek yuvası gibi oldu. Burada yer alan tarihi hamamda kazı yaptılar. Altında para var diye paramparça ettiler. Devlet de bunlara herhangi bir yaptırım uygulamıyor. Ancak bir tarihi eser bulup bunu götürürlerse o zaman ceza uygulanabiliyor. Burada insanların çıkardıkları tarihi eserleri devlet aldığı zaman da eserlere hak ettiği değer gösterilmiyor. Bazı eserler Kırklareli Müzesi’nde atıl bir halde bekliyor” ifadelerini kullandı.

“ASLINA UYGUN RESTORE EDİLMİYOR”

Definecilerin zarar verdiği tarihi eserlerin ve alanların aslına uygun olarak restore edilmediğini kaydeden B.Y. “Definecilerin tahrip ettiği yerlere yapılan restorasyonlar da var ancak bunlar tam olarak facia. Yapılırken bunun tarihin bilincinde olarak yapılmıyor. Örneğin şu an Vize Merkez Camisi olarak bilinen cami daha önceleri kiliseydi. Fakat bu tarihi kilise komple yıkılıp cami yapıldı. Resmen bir tarih yok edildi” dedi. Önlemlerin de yetersiz kaldığını kaydeden B.Y,“ Çevreyi definecelerden korumak için tabi ki alınan bir takım önlemler var. Zaman zaman çevrede drone’ların uçtuğunu görüyoruz. Ancak bunlar kazıların yapılmasına engel olmuyor” diye konuştu.