BM'den Türkiye'ye: Kayıplar için mekanizma kur

BM İnsan Hakları Konseyi’nin devam eden oturumunda ‘Zorla veya Gönülsüz Kayıplar Çalışma Grubu’nun raporu kabul edildi. BM Türkiye’den kayıplar konusunda “kapsamlı bir politika belirlemesini” ve “Kayıplar için mahkeme dışı bir mekanizma kurmasını” istedi. Raporda, 19 Mayıs 2016 ve 17 Mayıs 2017 için Türkiye’de 1 kayıp olduğu belirtilirken, Türkiye’de gözden geçirme öncesinde 78 olan olay sayısı, dönem sonunda 94’e yükseldi.

Konseyin 11-29 Eylül arasında süren 33’üncü oturumundaki gündem maddelerinden biri de kayıplardı. Geçen yıl Türkiye ile ilgili hazırlanan raporda özellikle Güneydoğu’daki operasyonlar konusunda sert eleştiriler sunulurken, bu defa ‘Zorla veya Gönülsüz Kayıplar Çalışma Grubu’nun raporunda da Türkiye’ye adım atması çağrısı tekrarlandı.

Raporun Türkiye ile ilgili bölümünde, çalışma grubunun yaptığı ziyaretler anımsatılarak, “Bir kez daha acilen kayıplar konusunda sadece kayıplarla ilgilenecek yargı dışı bir mekanizmanın kurularak kapsamlı bir politikanın hayata geçirilmesi” tavsiye edildi. Çalışma grubu, benimsenecek yeni mekanizmanın doğru bir araştırma yapmasıyla defin yerlerinin de bulunması gerektiğine işaret etti.

Acil başvuruların sıralandığı 17 kişilik listede de Türkiye’nin adı 1 kayıp ile yer aldı. Grubun 19 Ağustos’ta yaptığı “darbe girişiminin ardından olağanüstü halde dahi Türkiye’nin uluslararası insan hakları hukukundaki yükümlülüklerine uyma yükümlülüğü”nün tekrarlandığı raporda ayrıca BM’nin Türkiye ile ilgili 15 Eylül 2016’da yaptığı açıklama da anımsatıldı. Bu açıklamada da geçmiş kayıplarla ilgili birçok engel olduğu ve benzerlerinin oluşumunun önlenemediğine işaret ediliyordu.

Kabul edilen raporun eklerinde yer alan listede ise Türkiye’de henüz kapanmamış kayıplar konusunda 94 rakamı yer alıyor. Bu listenin başında 5 bin 859 ile Sri Lanka, 428 ile Doğu Timor, 218 ile Suriye yer alıyor. Türkiye ise Sudan’dan sonra listedeki 5’inci ülke. Türkiye ile ilgili toplam kayıp sayısı ise BM’ye göre 222.