'Boru hattını klavyeyle patlattılar'

Günde yaklaşık 1 milyon varillik ham petrolü Hazar Denizi’nden Türkiye’nin Akdeniz kıyılarına ulaştıran Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı (BTC), küresel enerji oyununun önemli parçalarından biri sayılıyor. 1,768 kilometrelik hat üzerinde Erzincan’ın Refahiye ilçesi yakınlarında 5 Ağustos 2008’de bir patlama meydana gelmişti. O dönem, Türk makamları sabotajdan şüphelenmiş; PKK saldırıyı üstlenmişti. Sonrasındaki soruşturmada, patlamanın nedeni ‘teknik arıza’ya bağlandı. ABD merkezli Bloomberg haber sitesi, adı açıklanmayan dört farklı Batılı kaynağa dayanarak patlamanın sebebinin sofistike bir siber saldırısı olduğunu öne sürdü. Patlamadaki silah bir ‘klavye’ idi. Saldırının büyüklüğü Amerikan Donanma Savaş Koleji’nden Profesör Derek Reveron’a göre ‘siber savaşın tarihini tekrar yazıyor’. 2006’dan beri 2 milyar varilden fazla petrol taşıyan BTC’deki patlamayla ilgili Bloomberg’in iddiaları:

1 milyar dolar zarar

1,678 kilometrelik hattın her santimi ve içerisindeki bütün hareketler sensör ve kameralarla kontrol ediliyordu. Bir metre çapındaki boru hattı yeraltına gömülüydü. Yangın durumunda belli kısımları izole etmek ve sızıntıları engellemek için sübaplarla donatılmıştı. Basınç, petrol akışı ve diğer göstergelerin an an merkezi kontrol odasında toplanmasıyla dünyanın en güvenli boru hatlarından biriydi. Göstergeler uydular tarafından da toplanıyordu. 5 Ağustos’ta 23.00 sularında gerçekleşen patlamanın oluşum aşamasını sistemin öngörememiş olması çok garipti. Patlama ancak 40 dakika sonra; bir güvenlik görevlisinin alevleri görmesiyle öğrenilmişti.

Alarm sisteminin neden çalışmadığı araştırılırken sisteme dışarıdan giriş olduğu tespit edildi. Hackerlar alarmları kapatmış, iletişim sistemlerini kesmiş ve ham petrol üzerindeki, normalde kontrol altında tutulan basıncı yükseltmişti. Uydulara bile akışının kesilmesi kuvvetle bir ‘jamming’ faaliyetini gösteriyordu.

Hackerlar ağa güvenlik kameraları üzerinden girmişti. Windows işletim sisteminde çalışan ve alarmları yöneten bir bilgisayara virüs yerleştirilmişti. Artık hackerlar istediği yere giriyordu. Alarmı harekete geçirmeden petrol üzerindeki basınç artırıldı.

Patlama anı da dahil olmak üzere 60 saatlik güvenlik kamera kayıtları hackerlar tarafından silindi.

Aynı ağa bağlı tek bir kızılötesi kamera, patlamadan günler önce boru hattının yanında ellerinde laptoplarla yürüyen iki kişinin görüntüsünü kaydetti. İki kişinin üzerinde herhangi bir arma ya da işaret taşımayan siyah üniforma benzeri kıyafetler vardı.

Üç hafta sonra hat tekrar çalışmaya başladı. Fakat 30 bin varilden fazla petrol çevreye saçılmıştı. Türkiye günde 500 bin dolar, BP ve ortakları günde 5 milyon dolardan fazla zarara uğradı. Azerbaycan, ihracatta 1 milyar dolardan fazla para kaybetti.

Batılı istihbarat kurumları araştırmalarını sürdürdü. Bloomberg’e araştırmayı yapan 4 kişi, adının açıklanmaması şartıyla konuştu. Üçü görevde, biri emekli üst düzey ABD’li yetkililer iddiayı doğruladı.

Amerikan istihbaratına göre baş şüpheli Rusya. Saldırının 2010’da İran’ın nükleer programını kesintiye uğratan Stuxnet virüsünden iki yıl önce gerçekleşmiş olması; siber tehdit yaratmada hackerların düşünülenden ileride olduğunu ortaya koydu. Bloomberg’e göre BTC’ye sabotaj, ABD’nin boru hatlarının güvenliği hakkında şüphelerini haklı çıkardı. (Milliyet)