Dünya en fazla ne kadar ısındı?

En yüksek karasal sıcaklık dört milyar yılı aşkın süre önce Mars boyutlarında bir proto gezegen Dünya’ya çarptığında yaşandı. Bu çarpışmanın döküntüleri Ay’ı oluşturdu. Bin yıl içinde yüzeydeki hava sıcaklığı 2 bin dereceden bin 600 derece civarına indi.

Sonra gezegen on milyonlarca yıl süren yavaş bir soğuma sürecine başladı. Atmosfer ısıyı tutan su bulutlarıyla ve karbon dioksitle kalınlaştıkça Dünya’nın çekirdeğinin etrafında da kayadan bir kabuk meydana geldi ve sıcaklık 220 derece civarında sabit kaldı.

Memelilerin hayat ağacından dallanmasından bu yana en yüksek sıcaklıklar ise 55 milyon yıl önce, adına Paleosen Eosen Termal Maksimum adıyla bilinen dönemde gerçekleşti.

Sadece birkaç bin yıl içinde küresel yüzey sıcaklığı 3 ila 5 derece yükseldi, Kuzey Amerika’nın kimi yerlerinde tropik iklim yaşanırken Kuzey Kutbu’nda ilkbahara özgü ortalama sıcaklıklar görüldü.

İKLİMSEL DEĞİŞİMLE DÜNYA YİNE AŞIRI ISINABİLİR Mİ? 

Bu, kim olduğunuza ve nerede yaşadığınıza göre değişir. Ortalama en yüksek sıcaklıkların yılın birkaç ayında 43 dereceyi bulduğu Kuveyt’te de insanlar yaşamlarını sürdürüyor.

Fakat uzun süre boyunca gündüzlerin sıcak, gecelerin ılık olması gerçekten de ölüm oranlarında artışa yol açıyor. İklim uzmanları önümüzdeki yıllarda, sıcak dalgalarının sayısında artış bekliyor.

KAÇ KİŞİ ÖLECEK?

Farklı şehirlerdeki insanların dayanıklılığı da farklı. İngiltere’de Nottingham Üniversitesi’nden coğrafyacı Simon N. Gosling, dünyanın farklı şehirlerinden 30 yıl içinde toplanmış verileri incelemiş ve sıcak şehirlerde yaşayanların daha dayanıklı olduğunu görmüş.

New England’da sıcaklık 37 dereceyi aşınca ölüm oranı da her 100 bin kişide bir artıyor. Teksas’ta ise aynı etkinin görülmesi için sıcaklığın 45 dereceyi aşması gerekli. Bununla beraber, insan ayak uydurmayı biliyor.

Virgina Üniversitesi’nden Robert Davis sıcak dalgalarının sıklaştığı dönemlerde 28 Amerikan şehrinde sıcağa bağlı ölüm olaylarını araştırmış ve şehirlerin üçte ikisinde ölüm oranının azaldığını görmüş. Neden mi? Artık sağlık imkanları daha iyi, daha akıllıca şehir planlaması yapılıyor, sıcaklığa karşı uyarı sistemleri daha etkili ve daha fazla klimamız var. O yüzden, önümüzdeki 80 ya da 100 yıl içinde sıcaklık düzenli bir şekilde artarsa, nispeten serin şehirlerde yaşayanlar da buna Teksas’ta ya da Kuveyt’te yaşayanlar gibi tepki gösterecek. 

Kaynak: Popular Science