Efsanelerin kutsal dağı 'İda'

Mitolojide ''İda'' olarak adlandırılan Kaz Dağları'nın en bilinen mekanlarından biri, Afrodit'in seçildiği tarihteki ilk güzellik yarışmasına sahne olmasıyla tanınan Çanakkale'nin Bayramiç ilçesine bağlı Evciler köyü içerisinde yer alan Ayazma Mesire Yeri.

Kaz Dağları, her tarafından sular akan ve eşsiz doğasıyla bilinen Ayazma'nın yanı sıra, Çandır, Muhteşem Süleyman, Dalak Suyu, Pınarbaşı, Şahindere Kanyonu, Hasanboğuldu Göleti ve Sutüven Şelalesi gibi görülmeye değer güzellikleri bünyesinde barındırıyor. Yaklaşık 2 bin kilometre karelik bir alana sahip olan Kaz Dağları, Türkiye'nin ve dünyanın çeşitli yerlerinden ziyaretçileri ağırlıyor.

Kaz Dağlarının etrafı Troya başta olmak üzere, Adramytium, Antandros, Assos, Lemponia, Gargaria, Kebren ve Skepsis gibi önemli antik yerleşim yerleri ile çevrili. Bayramiç'teki Hadimoğlu Konağı, Hacı Bali Camii ve 1792 tarihinde yaptırılan Camii Cedid (Karşıyaka Camisi), Yenice ilçesindeki Etnografya müzesi, Pazarköy'deki Mültezim Konağı, Hamdibey'de bulunan Kuva-yi Milliye Kahramanı Köprülü Hamdi Bey'in heykeli ve Türkmen kültürünü yansıtan Tahtakuşlar Etnografya Müzesi Kaz Dağları çevresindeki görülmeye değer yerler olarak gösteriliyor.

Zengin endemik bitki örtüsü ve yabani hayvan çeşitliliği

Doğal güzelliklerinin yanı sıra, jeolojik ve değişik iklim özelliklerinin etkisiyle zengin bir bitki örtüsüne sahip olan Kaz Dağları'nda, 101 familyaya ait yaklaşık 800 bitki türü bulunuyor. Bunların 71 tanesi Türkiye için endemik olmakla birlikte, 23 tanesi ise sadece bu bölgede yetişen bitki özelliğini taşıyor. Bölgeye has endemik bitki türleri arasında, sarıkız ve kandil çayı, pisik otu, bölgeye has kekik, peygamber çiçeği, yabani karanfil, geven ve boyu yaklaşık 30 metreye ulaşan Kaz Dağı köknarı bulunuyor.

Bölgede yetişen endemik bitkilerin bir kısmının çeşitli nedenlerle yitirilme tehlikesiyle karşı karşıya bulunduğu, bölgenin Milli Park olarak küçük bölümler halinde Tabiatı Koruma Alanı ve Gen Koruma ve Yönetim Alanı statüleriyle koruma altında tutuluyor.
Ege ve Marmara Bölgeleri arasında dağılım gösteren Kaz Dağı'nda sayısı tam olarak bilinmeyen çeşitli özelliklerde yabani hayvan bulunuyor.

Milli Park sınırları içerisinde yapılan araştırmalarda 11 civarında iç su balığı, 38 iki yaşamlı (amfibi) ve sürüngen türü, yaklaşık 30 kuş ve 40 kadar memeli türünün yaşadığı belirtiliyor. Türlerin bir kısmı uluslararası anlaşmalara bağlı olarak korunurken, Türkiye'de envanteri henüz bulunmayan omurgasızlar grubunda ise 200'den fazla türün tespit edildiği, bunlardan 7'sinin endemik olduğu dile getiriliyor.

Trekking, off road ve kamp tutkunlarının uğrak alanı

Doğal zenginlikleriyle adeta göz kamaştıran Kaz Dağları'nda özellikle hafta sonları İstanbul, Çanakkale, İzmir, Balıkesir ve diğer illerden gelen çok sayıda ziyaretçi, zamanlarını bu bölgede trekking, off road, kamp ve atla gezinti yaparak geçiriyor.
Çok sayıda zeytin ağacının bulunduğu Kaz Dağı'ndaki konaklanan mekanlarda köy kahvaltıları ikram ediliyor ve soflardan zeytin yağı eksik edilmiyor.

Ayvacık ilçesine bağlı Küçükkuyu beldesinde yer alan ve eski taş evlerin otel, pansiyon ve restoranlara dönüştürüldüğü Yeşilyurt ve Adatepe köylerinde konaklama imkanı sunulurken, bu bölgedeki Zeus Altarı ziyaretçilerin uğrak yerlerinden.