Fındık üreticisi tepkili: "Her şey bu kadar artarken desteklerin sabit kalması akıl alır gibi değil"

Tarım ve Orman Bakanlığı, 2009’dan bu yana fındık üreticilerine dekar başına alan bazlı destek ödemesi yapıyor. Bu yıl da çiftçi kayıt sistemindeki (ÇKS) 418 bin üreticiye dekar başına 170 liradan 854 milyon TL destek bedeli yatırıldığı duyuruldu. Böylece üreticilere 12 yılda toplam 9.5 milyar TL ödeme yapılmış oldu. Ancak üretici bu konuda oldukça dertli durumda.

Ödemelerin 2009’da 150 TL olarak başlayıp 2014’te 170 TL’ye çıktığını ve o günden bu yana hiç artmadığını vurgulayan Giresun Ziraat Odası Başkanı Nurettin Karan, şöyle devam etti: 

FİYATLAR ERİDİ

“Oysa hazır gübrenin fiyatı o zaman 30 TL civarındaydı, bugün 110 TL. Maliyetler yüzde 300 arttı ama destek aynı kaldı. Önümüzdeki sezon bu artışlar göz önüne alınarak destek güncellenmelidir. Güncellenirken de Karadeniz’in doğusu ve batısı arasında da farklar gözetilmelidir. Arazi şartları çok değiştiği için Doğu Karadeniz’de modern tarım yapmak çok daha zorlaşıyor, bu nedenle o bölgede biraz daha fazla destek olmalı.”

Ayrıca geçen sezon rekoltenin 550 bin ton olduğunu belirten Nurettin Karan, “Yeni sezonda 700 bin ton olmasını bekliyoruz. Ancak fiyatlar artmadıkça üretimin artması bir şeyi değiştirmez. Enflasyon oranları hesaplanarak yüzde 25-30 bir fiyat artışı talep ediyoruz” dedi. 

Fındık fiyatının dolardaki artışla birlikte çok düşük kaldığını ifade eden Ordu Ticaret Odası Başkanı Servet Şahin de “Giresun Ticaret Borsası’na göre Haziran 2020’de fındığın 100 kilosu 810 dolardı, yani kilosu 8 dolar. İhracatçı için fındığın değeri çok iyi. Ama üretici için açıklanan fındık fiyatı 22.5 TL, güncel kur ile yaklaşık 2.5 dolar. Fındığın 3.5-4 dolar arasında olmasını talep ediyoruz. Geçen yıl fiyat açıklandığında bu rakama denk geliyordu ama TMO alım fiyatını açıkladığında dolar 6.80 TL, şimdi 8.50. Yeni açıklanacak fiyatın 3.5 dolar olmasını ve yıl başında dolardaki artışa göre güncellenmesini istiyoruz” dedi.  

35 TL İSTENDİ

Bütün maliyet kalemleri bir bir artarken desteğin aynı kalmasından yakınan Giresunlu fındık üreticisi Aydın Orman ise şöyle konuştu: 

“Destekler ve fiyatlar artırılmak zorunda, artık her şeyin fiyatı iki katına çıkmış durumda. Bu yıl fındık fiyatı 35 TL olmalı. Geçen yıl 75 TL olan ilacı bu yıl başında 98 liraya almıştım, üç ay sonra tekrar aldım, 113 TL olmuş. Her şey bu kadar artarken bizim desteklerimizin sabit kalması akıl alır gibi değil. Fiyatlar da bu artışlara oranla artmak zorunda.”

TARSİM SORUNU

Çiftçinin, Tarım Sigortaları Havuzu’ndan (TARSİM) ödeme almakta zorlandığını söyleyen üretici Aydın Orman, şöyle konuştu: “Her yıl para verip sigorta yaptırıyoruz ama fındık yandığı zaman sigorta eksperleri 20 gün sonra geliyorlar, zararımızı karşılamamak için bin bir türlü bahaneler buluyorlar. Üretici yaptırdığı sigortaya bile güvenemiyor artık.”