Gizli düşman gluten!

Gluten içermeyen besinleri tüketmeye özen göstererek hastalıkla baş edebilmenin mümkün olduğunu belirten İç Hastalıkları Uzmanı Dr.Sedat Işık hastalık hakkında önemli bilgiler veridi. 

Çölyak hastalığı; ince bağırsağın, gluten adlı proteine karşı ömür boyu süren ve kronikleşen alerjisi, hassasiyetidir. Genetik özelliği olan bu hastalıkta öncelikle ince bağırsakta hasar oluşur ve emilim bozukluğu görülür. Sonuç olarak ise; beslenme yetersizliği, arkasından da hastalık belirtileri ortaya çıkar. Peki, bu belirtiler nelerdir?

Çölyak hastalığı çok uzun zaman belirti göstermez veya belirtileri çok hafif seyreder. Bu hastalık tipik belirtilerle kendini gösterebileceği gibi farklı şikayetler sonrasında da ortaya çıkabilir. Hastalığın en yaygın belirtileri aşağıdaki gibi sıralanabilir;

Yaşa göre kilo azlığı,

Karın bölgesinde oluşan öne doğru şişlik,

Eklem ve kemik ağrıları,

Sürekli devam eden yorgunluk hissi,

Dışkıda görülen anormallikler,

Nedeni tespit edilemeyen karaciğer bozuklukları,

Büyüme geriliği,

Ciltte oluşan döküntülü kaşıntılar,

Çölyak hastalığı, genetik bir miras!

Genetik bir hastalık olan çölyak hastalığına sebep olan ana faktör bağırsakların emilim
işlevini yerine getirememesidir. Şöyle ki; alınan gıda, ince bağırsakta bileşenlerine ayrıştırılıp
bağırsak mukozası üzerinden kana karışır. Vücudumuzun yeterince gıda alabilmesi, ince
bağırsakta çok sayıda bulunan ve villus çıkıntıları olarak adlandırılan kıvrımlar tarafından
sağlanır.

Çölyak hastaları glutenli yiyecekler tükettiklerinde bağırsak mukozasında alerji nedeniyle
villus çıkıntıları ve kıvrımları tahrip olarak azalır ve küçülürler. Böylece bağırsak yüzölçümü
gittikçe azalır ve alınan gıdalar emilemez hale gelir. Çölyak hastalığı tam da bu sebeple
meydana gelir.

Çölyak tedavi edilmezse kısırlığa sebep olabilir
Çölyak hastalığı tedavi edilmediği takdirde kısa ve uzun vadede birçok hastalığa davetiye
çıkarıyor. Kansızlıktan anemiye, ciddi kilo kayıplarından büyüme geriliğine kadar daha birçok
problem kendini gösterebilir. Çölyak insan sağlığı üzerinde ciddi tahribatlara sebep
olduğundan bunların dışında gebelikte düşük ve hatta kısırlığa kadar yol açabilir.

Çölyak hastalığında tanı süreci
Tanı; çölyak hastalığına özgü antikorların kanda belirlenmesi ve endoskopi ile ince
bağırsaktan alınan biyopsilerin değerlendirilmesiyle konulmaktadır. Bunun dışında genetik
testler de uygulanabilir. Kesin tanı koymak için bazen endoskopik yöntemle ağızdan
onikiparmak bağırsağına girilip, ince bağırsağın üç ayrı yerinden örnek alınıp, dokunun
mikroskop altında incelenmesi gerekebilir. Doku örneklerinde, ince bağırsak yüzeyinde
emilimi sağlayan parmak şeklinde ve villüs adı verilen yapıların düzleşmesi, yassılaşması
çölyak hastalığına işaret eder.

Glütene düşman bir hastalık

Çölyak hastalığıyla mücadele edebilmek için öncelikle yaşam tarzınızda değişikliğe gitmeniz
gerekir. Bu anlamda söyleyebiliriz ki tek tedavi yöntemi ‘glütensiz’ sıkı bir diyettir. Diyetin
sıkı bir şekilde uygulanması ile düzleşen ince bağırsak yüzeyi normal şeklini ve işlevini tekrar
kazanmaktadır. Az miktarda alınan gluten bağırsaklardaki tahribatın tekrarlamasına neden
olur. Bu sebeple çölyak hastaları glutenden tamamen uzak durması gerekir.
Glüten sadece tahıl ve buğdaylarda bulunmaz. Bunların dışında birçok hazır gıdada glüten
vardır. Çölyak hastaları, hazır gıdalar alırken mutlaka paketinde yazan içeriğe bakmalı,
paketsiz hiçbir hazır gıdayı yememelidir.

Çölyak hastaları için bu besinlerden uzak durmalı

Buğday, yulaf ve çavdar unundan yapılmış her türlü yiyecek,

Bulgur, makarna, erişte, kuskus,

Bisküvi, simit, kraker,

Pasta, börek, çörek,

Şehriye çorbası, tarhana çorbası, erişte çorbası, tüm hazır çorbalar,

Unlu tatlılar; baklava, tulumba, revani, lokma, kekler,

Eğer, siz de yukarıda belirtilen yasaklı listesinden uzak durur ve glutensiz bir yaşamı
seçerseniz bu hastalığı alt edebilirsiniz!