Hazine’nin kasası 15 günde boşaldı

Seçimden birkaç hafta önce kamu mevduatı neredeyse eridi. Hazine’nin kasasında bulunan nakit 1-13 Haziran tarihleri arasında 49.9 milyar liradan 9 milyar 614 milyon liraya kadar indi. Buna göre Hazine’nin her an kullanıma hazır parası iki haftada yaklaşık 40 milyar lira azaldı. Söz konusu dönemde emeklilere bayram ikramiyesi, bayram öncesi aylıkların erken ödenmesi gibi harcama kalemleri söz konusu olsa da bu, Hazine’nin nakdindeki bu denli azalmayı tam olarak açıklamıyor. Uzmanlara göre kamunun mevduatı seçim öncesi harcamalar için de kullanılmış olabilir. Hazırda bulunan nakit para hem ani sermaye duruşlarına veya sıcak paranın kaçmasına karşı başvurulacak en etkili önlem, hem de spekülatif ataklara karşı iyi bir bariyer olarak nitelendiriliyor. Buna göre piyasadaki dalgalanmalara karşı güvence olan paranın varlığı sert faiz artışlarını yumuşatıyor. Hazine’nin nakdinin azalması dolayısıyla geçen hafta piyasalarda borçlanma faizi de yükseldi. Hazine’nin 19 Haziran’da gerçekleştirdiği ihalede beş yıllık tahvil faizi 15 Mayıs’taki yüzde 15.96 seviyesinden yüzde 17.24’e, 2 yıllık tahvilin faizi de yüzde 16.61’den yüzde 19.35’e fırladı.

Nisan 2017 seviyesi

Merkez Bankası’nın (TCMB) haftalık bilançosuna göre, Hazine’ye ait mevduat 1 Haziran’da 49 milyar 921 milyon 91 bin lira seviyesindeydi. Bu para 8 Haziran’da 32 milyar 546 milyon 238 bin liraya, 13 Haziran’da 9 milyar 614 milyon liraya kadar indi. 15 Haziran sonunda ise 10 milyar 349 milyon 600 bin seviyesinde gerçekleşen nakit TL miktarı, 22 Haziran’da 20 milyar 230 milyon 716 bin lira oldu. Hazine’nin elindeki nakit en son Nisan 2017’de tek haneli rakamları görmüştü. TCMB verilerine göre 21 Nisan 2017’de 6 milyar 34 milyon 428 bin liralık Hazine’ye ait kamu mevduatı söz konusuydu.

İkramiyeler yetmedi

TL nakdin eridiği dönemde Hazine’nin döviz mevduatı ise değişmedi. Verilere göre 1 Haziran’da TL karşılığı 10 milyar 728 milyon 866 bin lira olan döviz mevduatı, 15 Haziran tarihinde 10 milyar 831 milyon 3 bin lira oldu. Hazine altınlarının TL karşılığı ise aynı dönemde 64 milyon 563 bin liradan 67 milyon 413 bin liraya çıktı. Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, Hazine’nin borçlanma ihalelerini artırmasıyla ilgili bunun, borç geri ödemeleri ve piyasalardaki spekülatif saldırılara karşı korunma amaçlı olduğunu söylemişti. Daha önce emeklilere yılda iki kere verilecek bayram ikramiyesinin toplamda 22 milyar liraya mal olacağı konuşulmuştu. İkramiye ödemeleri 7-8 Haziran’da yapıldı. Bayram öncesi maaş ödemeleri de yapıldı. Bayram 15 Haziran’daydı. Ancak bunlar nakitteki azalmayı tam olarak açıklamaya yetmedi. Konuyla ilgili görüşüne başvurduğumuz Bürümcekçi Danışmanlık’tan ekonomist Haluk Bürümcekçi, “Hazine’nin TL mevduatının 1 Haziran’daki 49.9 milyar TL seviyesinden 13 Haziran’da 9.6 milyar TL seviyesine inmesinde, en önemli etken yaklaşık 12 milyar TL boyutunda olduğu konuşulan emekli ikramiyelerinin ve rutin olarak ay ortası yapılan kamu maaş ödemelerinin bayram öncesi gerçekleşmesi oldu. Ancak bu iki etken Hazine mevduatında görülen 40 milyar TL azalışı tam olarak açıklamıyor. Aradaki fark yine seçimler öncesi gerçekleştirilen başka bazı ödemeleri (tarımsal destekleme, hanehalkına transfer vb) de içeriyor olabilir” diye konuştu.