Helvacı uyardı

Bozok Üniversitesi ''Kimya Günleri'' etkinliklerine katılmak üzere Yozgat'a gelen Jeologlar Derneği Başkanı ve Dokuz Eylül Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cahit Helvacı, İl Kültür Müdürlüğü salonunda, ''Türkiye'de bor potansiyeli ve ekonomik önemi'' konulu konferans verdi.

Prof. Dr. Helvacı, Türkiye'nin sahip olduğu çok önemli, ancak yeterince değerlendiremediği endüstriyel ham maddelerinden birisi olan borun, gerek minerallerinin sahip olduğu rezerv potansiyeli, gerekse işletme maliyeti ve tenör avantajları ile dünyada çok önemli bir potansiyele sahip olduğuna dikkat çekti.

21 Aralık 2004 tarihinde başlatılan ''Sodyum Bor Hidrür Sentezi ve Üretimi'' projesinin 21 Ağustos 2008 tarihinde tamamlandığını vurgulayan Prof. Dr. Helvacı, proje kapsamında kurulan pilot tesiste, trimetilborat ve sodyum bor hidrür üretiminin başarıyla gerçekleştirilerek, tesis optimizasyonu ve fizibilite çalışmalarının yürütüldüğünü, ürünün sanayi entegrasyonuna hazır hale getirildiğini ifade etti.

Prof. Dr. Helvacı, geleceğin en önemli potansiyel hidrojen taşıyıcısı olması beklenen sodyum bor hidrürün, ülkemizde pilot çapta gerçekleştirilen ilk üretiminin endüstriyel üretime dönüştürülmesinin en önemli hedefler arasında yer aldığını belirterek, şöyle konuştu:
''Bu hedef doğrultusunda, endüstriyel çapta sodyum borhidrür üretimi ile ilgilenen firma, kurum ve kuruluşlarla iş birliği oluşturmak amacıyla TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi bir 'Proje Tanıtım Toplantısı' yapmayı planlanmaktadır. Türkiye, bor ürünlerinin yaklaşık yüzde 51'ini AB ülkelerine ihraç etmektedir. AB'nin son günlerdeki borik asit ve sodyum boratların insan üremesi üzerinde olumsuz etki yaptığı savı tamamen asılsızdır ve bilimsel değildir. Prof. Dr. Bekir Sıtkı Şaylı'nın bor tesislerinde ve yatakların bulunduğu bölgelerde yapmış olduğu araştırmalar, bor ve ürünlerinin toksik olmayıp, insan üremesini etkilemediğini göstermiştir. AB'nin bu tavrı politiktir ve bor ürünlerini daha ucuza satın almayı amaçlamaktadır.''

Prof. Dr. Helvacı, ekonomik olarak üretilen bor minerallerinden boraks, kolemanit ve üleksit olmak üzere, dünya bor minerali rezervlerinin yaklaşık yüzde 80'inin Türkiye'de bulunduğunu hatırlattı. Prof. Dr. Helvacı, ''Çok yaygın kullanım alanı olan ekonomik bor minerallerinden kolemanit ve üleksit bakımından tüm dünya ülkeleri Türkiye'deki mevcut rezervlere yüzde 100 bağımlıdır. Türkiye dışında tüm dünyada zaten limitli olan kolemanit ve üleksit rezervleri tükenmiştir ya da çok limitli rezervlere sahiptir'' diye konuştu.

Prof. Dr. Cahit Helvacı, şöyle dedi:
''Bor madenlerimizin işletilmesi, coğrafi, ulaşım, enerji yönünden, diğer ülkelere, özellikle Latin Amerika ve ABD ile karşılaştırıldığında, son derece elverişli ve uygundur. Güney Amerika'da minimum 4 bin metre yükseklikte, Kuzey Amerika'da ise çölün ortasında ya da milli parkların içinde olması çok büyük işletme zorlukları ve sorunları oluşturmaktadır. Türkiye bor yatakları rezerv, tenör ve işletme bakımından tüm dünyada rakipsizdir. Bor ve bor ürünlerinin katma değerleri çok yüksektir. Kullanım alanları bakımından stratejik öneme sahiptir. Örneğin, Ortadoğu için petrol ne ise Türkiye için de bor aynı nitelik ve önemdedir.''