İşsizlik çığ gibi

Mayıs 2018’de 3 milyon 136 bin olan mevsim etkisinden arındırılmamış dar tanımlı işsiz sayısı Mayıs 2019’da 1 milyon 21 bin artarak 4 milyon 157 bine yükseldi. Mevsim etkisinden arındırılmamış işsizlik oranı bir önceki yılın aynı ayına göre 3.1 puan artarak yüzde 12.8 olarak gerçekleşti.
Mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik hem aylık hem yıllık olarak tırmanmaya devam ediyor. Mayıs 2018’de yüzde 10.6 olan mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı, Mayıs 2019’da yüzde 14’e yükseldi. Bu oran Nisan 2019’da yüzde 13.8 idi. Mevsim etkisinden arındırılmış işsiz sayısı geçen yılın aynı ayına göre 1 milyon 112 bin artışla 3 milyon 415 binden 4 milyon 527 bine yükseldi. Analistlere göre, ekonomik aktivitedeki zayıf seyir mevsimsellikten arındırılmış işsizlik verilerine tarihi zirveye yükseliş olarak yansıyor. Ekonomistler işsizlikte kalıcı düşüş için ekonomik aktivitede kalıcı bir toparlanmaya ihtiyaç olduğunu belirtiyorlar.
Tarım, turizm ve inşaat gibi sektörlerin mevsim etkileri hariç tutulduğunda işsizliğin hem oransal hem de sayısal olarak tırmanmaya devam ettiği görülüyor. Ücretsiz aile işçilerinin yoğun olduğu tarım sektörü hariç tutulduğunda işsizlikte sert bir artış gözleniyor. Mayıs 2018’de yüzde 12.6 olan mevsim etkisinden arındırılmış tarım dışı işsizlik Mayıs 2019’da yüzde 16.2’ye yükseldi.

İşgücüne katılım düştü
İşgücü, mayısta geçen yılın aynı dönemine göre 152 bin kişi artarak 32 milyon 426 bin kişiye ulaşırken, işgücüne katılma oranı 0.4 puan azalarak yüzde 52.9 olarak gerçekleşti.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TU¨I·K) açıkladığı Mayıs 2019 dönemi Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre, Mayıs 2019 döneminde kadınların tarım dışı işsizlik oranı Nisan 2019’a kıyasla değişmeyerek yüzde 20.5 seviyesinde sabit kaldı. Erkeklerin işsizlik oranı ise 0.3 yüzde puan artarak 14.5’e yükseldi. Mayıs 2019 döneminde Nisan 2019 dönemine kıyasla kadın işgücünde 44 bin kişilik bir düşüş dikkat çekti. Kadın işgücünde düşüşlerin nadir gözlemlendiğini hatırlatmak gerekir. Erkek işgücünde ise sadece 5 binlik artış görüldü. Bu dönemde erkek istihdamında 53 bin gerileme, kadın istihdamında ise 32 binlik bir azalma görüldü. Tarım dışı işsizlik oranlarındaki toplumsal cinsiyet farkı yüzde 6.0 puana geriledi. 

GENİŞ TANIMLI İŞSİZ 7 MİLYONA DAYANDI

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DI·SK-AR) tarafından hesaplanan geniş tanımlı işsiz sayısı Mayıs 2018’de 5 milyon 707 bin iken Mayıs 2019’da 1 milyon 183 bin artışla 6 milyon 890 bin oldu. Geniş tanımlı işsizlik oranı Mayıs 2019’da yüzde 19.8 olarak hesaplandı.
Mevsim etkisinden arındırılmış genç işsizliği Mayıs 2018’e göre 6 puan artarak yüzde 19.5’ten yüzde 25.5’e yükseldi. Böylece her dört gençten biri işsiz durumda.
Ne eğitimde ne istihdamda olan gençlerin sayısı Mayıs 2019’da 2 milyon 803 bin olarak tespit edildi.

KRİZ DÖNEMİNDEN DE BETER

CHP Sözcüsü Faik Öztrak, ekonomide gerçek işsizlik oranının son bir yılda 3.5 puan artarak yüzde 21.9 seviyesine çıktığına işaret etti. Öztrak, “Asıl dikkat çekici olan resmi işsiz sayısındaki yıllık artışın son 6 aydır her ay 1 milyonun üzerinde gerçekleşmesidir. Türkiye, böyle bir durumu ekonominin yüzde 4.7 daraldığı 2009 küresel krizinde bile tecrübe etmedi” diye konuştu.
Öztrak, iktidarın “Ekonomi şahlanışa geçti” ve “Türbülans sona erdi” gibi gerçeklerle ilgisi olmayan gayri ciddi söylemlerine karşın şahlanışa geçenin işsizlik olduğuna işaret etti. Öztrak, mayıs ayında mevsim etkilerinden arınmış işsizliğin yüzde 14 ile 2005’ten bu yana en yüksek seviyeye çıktığını ifade etti.
Öte yandan, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın derlediği verilere göre, yılın ikinci çeyreğinde toplam kamu istihdamı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10,6 artarak 4 milyon 570 bin kişi oldu.
GCM Yatırım ekonomisti Enver Erkan, işsizlikte ekonomik faaliyetteki zayıf seyir nedeniyle hızlı bir düşüş beklenmemesi gerektiğini belirterek, “Temmuzda işsizlikte tekrar yükseliş bekliyoruz. İşsizlik yıl sonuna doğru tekrar yüzde 14’lere çıkar” dedi.