İşsizlik Fonu’nu kim yedi, açıklayın

İşçilerin işsiz kaldıklarında yararlandıkları İşsizlik Sigortası Fonu’na ait 553 milyon liranın nereye gittiği yılan hikâyesine döndü. Yıllardır raporlarında konuya dikkat çeken Sayıştay, bir sonuç alamadı. SGK ve Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) birbirini suçlarken, Sayıştay da konunun peşini bırakmadı. Son raporunda bir kez daha “Tutarlar gerçeği yansıtmıyor” uyarısı yapan Sayıştay, son olarak kurumların bağlı olduğu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın devreye girmesini istedi. İşsizlik Sigortası Fonu’nun toplam varlığı 110 milyara ulaşmış durumda. İşçiler işsiz kaldıklarında bir süre bu fondan yararlanabiliyor. Fon hesapları Sayıştay tarafından da denetleniyor. Sayıştay, 2013, 2014 ve 2015 Türkiye İş Kurumu raporlarında, fon bilançoları hakkında uyarıda bulundu. Ancak bu uyarının gereği yıllardır yerine getirilmedi. Bunun üzerine Sayıştay geçen günlerde yayımlanan Türkiye İş Kurumu 2016 raporunda konuya bir kez daha dikkat çekti. Raporda, SGK tarafından tahakkuku yapılıp tahsilatı yapılmayan işsizlik sigortası prim alacaklarıyla ilgili 31 Aralık 2006 tarihinden sonra SGK’den bilgi alınamaması sebebiyle fon bilançosunda alacaklar hesabı altında takip edilen 553 milyon 16 bin 721.18 TL’nin güncel tutarı yansıtmadığına vurgu yapıldı. Yasaya göre, işsizlik sigortası primlerinin toplanmasından, sigortalı ve işyeri bazında kayıtların tutulmasından, toplanan primler ile uygulanacak gecikme cezası ile gecikme zammının fona aktarılmasından SGK’nin sorumlu olduğuna işaret edilen raporda, uygulamanın da SGK ve Türkiye İş Kurumu arasında düzenlenen protokolle sağlanacağı belirtildi. Rapora göre, SGK Muhasebe ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı tarafından, en son 2007 yılında işsizlik sigortası prim alacakları tutarının 31 Aralık 2006 tarihi itibarı ile 553 milyon 16 bin 721.18 TL olduğu bildirildi, ancak bu tarihten sonra bilgi akışı kesildi.

Karar 2012’de alındı

26 Eylül 2012 tarihinde tahakkuku yapılıp tahsilatı yapılmayan işsizlik sigortası primlerine ilişkin miktarın SGK tarafından İŞKUR’a bildirilmesine ilişkin karar alındı. 7 Aralık 2012, 25 Temmuz 2013 ve 6 Eylül 2013 tarihlerinde bu kararın yerine getirilmediği SGK’ye bildirildi. Ancak rapora göre, SGK tarafından makul ve kabul edilebilir bir açıklama yapılmadı. Raporda İŞKUR’un 31 Aralık 2006’dan sonra SGK’den 553 milyon 16 bin 721 TL’lik tutar için bilgi alamadığı belirtildi. Türkiye İş Kurumu 21 Mart 2017 tarihinde Sayıştay’ın eleştirisi doğrultusunda düzenleme yapma talebini bir kez daha SGK’ye iletti. Yasayı gerekçe gösteren SGK ise primlerin toplanmasından ve kayıtların tutulmasından sorumlu olduğunu belirterek düzenleme yapma taleplerini kabul etmedi. Rapora göre, Türkiye İş Kurumu, Sayıştay’ın 2013-2014- 2015 yıllarına ait denetim raporlarındaki bulguları da SGK Başkanlığı’na gönderdi. Ancak gelen yanıtta SGK tarafından tahsil edilip kuruma aktarılmayan prim tutarının bulunmadığı ifade edildi.

Şimdi top bakanlıkta

Sayıştay raporunda, “SGK’nin cevabı, mevcut sorunu çözmediği gibi kanıtlayıcı hiçbir belge veya açıklamaya dayanmadığından, makul ve kabul edilebilir bir açıklama olarak kabul edilemez” vurgusu yaptı. Fon alacak hesaplarında kayıtlı tutarların gerçeği yansıtmadığını belirten Sayıştay, “Tutarın, taraflarca ve fonun paydaşlarınca makul ve kabul edilebilir kanıtlayıcı belgelere istinaden çözümüne yönelik olarak, iki kurumun bağlı bulunduğu bakanlık koordinasyonunda, gerçek fon alacak tutarının tespit edilerek, fon bilançosunda gerekli düzeltme işlemlerinin yapılması ve güncel tutarı göstermesi sağlanmalıdır” dedi. Sayıştay’ın son raporunun ardından şimdi gözler iki kurumun da bağlı olduğu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na çevrildi.