İstanbul'da ve Londra'da kişi başında düşen taksi sayısında uçurum

Son dönemde zirveye çıkan UBER tartışması, şirketin dünyada faaliyette olduğu 600 şehirde de sürerken, bu kentlerin her birinde kişi başına düşen taksi sayısında farklılıklar görülüyor. Bunun sonucunda ise, dünyadaki taksilerin çalışma şekillerinden kalitesine kadar birçok faklılıklar ortaya çıkıyor. UBER’in yoğun kullanıldığı kentlerin başında gelen ve nufüsu 8.8 milyon olan Londra’da 21 bin taksi var. Belediye tarafından lisans verilen ve belirli bölgelerde çalışabilen diğer taksiler de eklenince kentteki toplam taksi sayısı 109 bini buluyor. Böylece İngiltere’nin başkenti Londra’da bin kişiye 12.4 taksi düşüyor. Tablo ABD’nin New York kentinde de benzer durumda. Çeşitli özelliklerde ve farklı bölgelerde çalışan 86 bin taksinin hizmet verdiği 19.7 milyon nüfuslu New York’ta, bin kişiye düşen taksi sayısı 4.3 olarak ölçülüyor. İstanbul’a bakıldığında ise, 15 milyonluk nüfusuna karşın kentte halen 1966 yılında yapılan ihale ile verilmiş yaklaşık 18 bin taksi plakası bulunuyor.

 Gazete Habertürk'ten Yiğitcan Yıldız'ın haberine göre rakamlar, 1966 yılında nüfusu 2.3 milyon olan İstanbul’da bin kişiye düşen taksi sayısının 7.8 olduğunu ortaya koyarken, 2018 yılına gelindiğinde nüfusu 15 milyonu aşan kentte ise bin kişiye düşen taksi sayısının 1.2’ye gerilediğini gösteriyor. İstanbul’a yıl içinde gelen turist sayısının 10 milyonu aştığı göz önüne alındığında, bu rakam daha da azalıyor. Şehirde farklı yakalarda plakaların sahtesinin dolaştığı da göz önüne alındığında bu rakam anca 2.4’ü buluyor. İstanbul’da kişi başına düşen taksi sayısının dünyadan az olması, oluşan arz neticesinde taksi plakalarının değerinin 1.7 milyon lirayı bularak bir rant haline gelmesine ve sahibine ayda 7 bin 500 liraya kadar gelir yaratmasına neden oluyor.

 İstanbul’daki taksi sayısı 17.395

 UBER’in İstanbul’da 5 bin sürücüsü var

 RAKİBİ 3 KAT HIZLI BÜYÜDÜ

UBER’in rakibi Lyft, 2017’de gelirini 1 milyar dolara çıkardı. Gelirleri yüzde 168 artan şirket, büyümede UBER’i 3’e katladı.

DÜNYA KARŞILAŞTIRMASI

 LONDRA’DA PLAKA SAYISI HAFTALIK AÇIKLANIYOR

 UBER’in 40 bin sürücü ile en yoğun kullanıldığı kentlerden Londra’da, kişilere ve şirketlere ait toplam 21 bin siyah taksinin yanında, yine farklı şirketlerin filolar halinde çalıştırdığı ve kentteki ulaşımı denetleyen Transport for London (TLC) tarafından lisanslı 88 bin özel araç ile taksicilik hizmeti veriliyor. Londra’da 24 bin lisanslı taksi sürücüsü bulunurken bunların 3 bini sadece banliyölerde çalışabiliyor. Şehirde özel araçla lisanslı taksicilik yapanların sayısı ise 114 bin olarak belirtiliyor. Londra’da taksi şirketlerinin sayısı ise 2 bin 400’ü buluyor. TLC, internet sitesinde yeni verilen ve iptal edilen lisansları sahipliği ile birlikte haftalık olarak açıklıyor.

 Londra’daki lisanslı taksi sayısı 109 bin.

 UBER NEW YORK’TA PLAKALARI % 80 ERİTTİ

 ABD’nin New York kentinde sayıları 13 bini bulan sarı taksilerde çalışan 40 bin şoför, 12 saatlik vardiya için plaka sahibine ya da ellerinde yüzlerce plaka ve araç bulunan taksi filolarına ortalama 100 dolar kira ödüyor. Sarı taksiler istedikleri noktadan müşteri alımı yapabilirken, 13 bin sürücünün kullandığı 8 bin yeşil taksi ise sadece belirli noktalar arasında çalışabiliyor. New York’ta aralarında limuzinlerin de olduğu farklı özelliklerdeki toplam 86 bin araç ise, adrese çağrılarak yine sadece belirlenen noktalara taşımacılık yapabiliyor. Şehirde tüm taksi tipleri dahil edildiğinde taksi lisansı bulunan sürücü sayısı 150 bini buluyor. Plaka fiyatları 2016’da 1.3 milyon dolara çıkan kentte, UBER kullanımının artmasının etkisiyle plakalar 2017’de yüzde 80 değer kaybetti ve 250 bin dolara geriledi.

 New York’ta 86 bin lisanslı taksi var.

 VERGİ

 UBER ÖDEMİYOR, SARI TAKSİ ASGARİ ÜCRETLİ KADAR BEYAN EDİYOR

 UBER ile sarı taksi arasındaki düelloda sık sık vergi de gündeme geliyor. UBER vergi ödememekle suçlanıyor. Maliye’cilerin tespitleri bu tezi doğruluyor. Çünkü UBER’in Türkiye’deki merkezine vergi mükellefiyeti için giden müfettişler karşılarında sadece danışmanları buluyor. Onlar da şirketin vergi ödeyip ödememesinden sorumlu değil. UBER Türkiye diye bilinen sadece danışmanlık şirketi. Yani vergi mükellefiyeti yok. Ortada sadece UBER vergi kaçakçılığı var. Bu doğru ancak sarı taksiciler açısından da durumun ne yazık ki hiç farklı olmadığı görülüyor. Gazete Habertürk Vergi Yazarı Rahim Ak'ın haberi...

Türkiye’de yaklaşık 62 bin olan taksicinin 8 bin 457’si işletme esasına göre defter tutup gelir vergisi beyannamesi vermiş ve bu tutarlar üzerinden vergi ödemiş. Geri kalan 54 bin taksici ise basit usulde vergiye tabi. Basit usule tabi esnaf gelir ve gideri üzerinden oluşan farktan az miktarda vergi ödüyor. Üstelik basit usule tabi esnaf 2016’da 8 bin lira olarak belirlenen kazanç istisnası hakkını elde etmişti. Kazançtan 8 bin lira düşüp üstünü beyan edip vergi ödüyor.

 DÜN TEHDİT ETMİŞTİ, BUGÜN AĞIZ DEĞİŞTİRDİ!

Gelir vergisine tabi taksici ise daha fazla vergi ödemek zorunda kalıyor. Şimdi biz elimizdeki rakamlara göre yüzde 90’ı basit usulde olan ve daha az vergi ödeyen taksicilerin en düzgün vergi ödeyen yüzde 10’luk kesimi olan gelir vergisi mükellefi taksicilerin ne kadar vergi ödediğine bakalım.

 KAZANÇ ASGARİ ÜCRETLİ KADAR

 Konuyla ilgili en güncel rakamlar Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sayfasında 2015 kazançları için yayımlanmış. Maliye’ye asli işinin taksicilik olduğunu beyan eden 8 bin 457 kişi yılda 143 milyar lira gelir elde ettiğini söyleyip 33.2 milyon lira vergi ödeyeceklerini bildirmiş.

 Rakamlar taksici başına yıllık gelirin 17 bin 16 lira yani aylık bin 418 lira olduğunu gösteriyor. 2015’te aylık asgari ücret bin 273 liraydı. Taksiciler de asgari ücretliler kadar kazandıklarını söylemişler. Üstelik beyan edilen bu kazanç sadece taksi faaliyetinden elde edilen kazanç da değil. Bunun yanında örneğin kira geliri, bakkal büfe işletmesi gibi elde ettiği gelirler de varsa bunlar da dahil. GİB’ye asıl işini beyan edenlerin tüm kazançları o işkolunun altında birleştiriliyor.

 AYLIK 327 LİRA

 Sonuç olarak Türkiye ortalamasına bakıldığında en çok vergi ödeyen yüzde 10’luk dilim bile baz alındığında iyi ihtimalle bir taksinin ödediği ortalama vergi yıllık 3 bin 935 lira yani aylık 327 lira düzeyinde.