İşte yeni AKM

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “İhtişamlı bir opera binası yapacağız” dediği Atatürk Kültür Merkezi’nde (AKM) yıkım için geri sayım başladı. AKM ve çevresi için plan değişiklikleri hazır. Hürriyet'ten Ömer Erbil'in haberine göre, Maliye ve İBB’ye ait parseller Kültür Bakanlığı’na devredildi. Yeni plana göre dolmuş durakları ve Libya Konsolosluğu’nun bir kısmı yeni yapılacak AKM’ye dahil ediliyor. AKM’nin oturduğu parsel 5 bin 794 metrekareden yeni planla 35 bin 206 metrekareye çıkıyor.

İSTANBUL Taksim’deki AKM binasının günümüze uzanan serüveni, 29 Mayıs 1946’da mimarlar Feridun Kip ve Rüknettin Güney’e ait projenin temel atma töreniyle başladı. Ancak ödenek yokluğundan uzun yıllar inşaat yapılamadı. 10 yıl sonra mimar Hayati Tabanlıoğlu’nun projesiyle inşaata yeniden başlandı.

23 YILDA TAMAMLANDI

Bina 12 Nisan 1969’da İstanbul Kültür Sarayı adıyla hizmete girdi. 23 yılda tamamlanan AKM, 27 Kasım 1970’te Arthur Miller’ın Cadı Kazanı adlı oyunu sırasında çıkan yangında büyük hasar gördü. Binayla beraber ‘IV. Murad’ adlı oyunun galası için Topkapı Sarayı’ndan getirtilen 4. Murad’a ait kaftan, değerli bir Kuran ve 4. Murad tablosu yandı. Yangından sonra Hayati Tabanlıoğlu tarafından onarılan bina 8 yıl sonra 6 Ekim 1978 tarihinde, Atatürk Kültür Merkezi adıyla ikinci kez açıldı.

 2005’te, ekonomik ömrünü tamamladığı gerekçesiyle dönemin Kültür Bakanı Atilla Koç tarafından binanın yıkılması önerildi. Tepkiler üzerine yıkımdan vazgeçildi. Kasım 2007’de İstanbul 2 No’lu Koruma Kurulu, AKM’yi 1’inci grup kültür varlığı olarak tescilledi. Şubat 2012’de Sabancı Holding’in 30 milyon lira desteği ile onarıma başlanıldı. Ancak onarımın mümkün olmadığı gerekçesiyle çalışmalar durduruldu.

‘Kentsel sit alanı’ statüsünde bulunan AKM binasının yıkılabilmesi için koruma kurulu henüz tescili kaldırmadı. Plan değişikliğiyle AKM’nin tescilinin de kaldırılacağı belirtiliyor.

Yaklaşık 5 yıldır atıl durumda olan AKM için Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan 12 Haziran’da Tarabya’da verdiği iftarın ardından, “Gerek yan gerekse arka taraftaki boşlukları da oraya dahil etmek suretiyle yıkıp, hakikaten çok ama çok güzel bir eseri İstanbulumuza kazandıracağız. Proje çalışmaları bitti, işin uygulama bölümüne geçeceğiz” demişti.

 İşte o uygulama için ilk adımlar atıldı.

 TESCİL DE KALDIRILACAK

 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı’nda AKM ve çevresi ‘Özel Proje Alanı’ ilan edildi. Önce Maliye Hazinesi ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) ait parseller birleştirildi.

 İBB’ye ait 750 ada 72, 82, 84 ve 105 sayılı parseller ile Hazine’ye ait 750 ada 30, 33, 51, 52, 53, 54, 55, 83, 93, 104 ve 106 parsel numaralı arsaların Kültür ve Turizm Bakanlığı’na devri gerçekleşti. Parsellerin birleştirilmesinden sonra da plan değişikliği için çalışmalar başladı. Şehir Plancısı Mehmet Mustafa Tural tarafından hazırlanan plan değişikliği İBB, Beyoğlu Belediyesi ile Beyoğlu bölgesine bakan İstanbul 2 Numaralı Koruma Kurulu’na gönderildi. Ancak İstanbul 10’uncu İdare Mahkemesi, Beyoğlu Kentsel Sit Alanı Koruma Amaçlı İmar Planları’nı iptal etti. Koruma Kurulu şimdi nasıl bir karar alacak merakla bekleniyor. Diğer yandan AKM’nin yıkılabilmesi için Koruma Kurulu henüz tescili de kaldırmadı. Plan değişikliği ile birlikte AKM’nin tescilinin de kaldırılacağı belirtiliyor.

 PLAN NE GETİRİYOR?

 Yeni hazırlanan 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı’na göre tüm parseller Kültürel Tesis Alanı olarak belirlendi. Gezi Pastanesi’nin bahçesi, dolmuş durakları, katlı otopark ve Libya konsolosluğunun bir kısmı yeni yapılacak AKM’ye dahil ediliyor. Plan notları şöyle:

 Opera, tiyatro, sinema, konser, sergi, konferans, kongre salonları ile kütüphane, müze, sanat galerisi gibi tesisler ile bunlara hizmet edecek kafe, restoran gibi ticari üniteler yer alabilir.

Konsolosluk arazisinde imar planı hükümleri geçerlidir. Bu alan imar uygulaması ile ruhsatlandırılacak.

 Kültürel tesis alanında yapılaşma koşulları Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu’nca belirlenecek.

 Kültür Merkezi projesinin uygulaması kurulca onaylanacak projeler doğrultusunda yapılacak. Planlama alanında her türlü hafriyat, ilgili müze denetiminde yapılacak. Kurul izni olmadan kazı yapılmayacak.

Plan değişikliği onama sınırı içinde yeraltı ve yerüstünde otopark ile yeraltı toplu taşıma istasyonunun çıkış platformu yapılabilir.