Kadın cinayet karnesinde Cumhuriyet ilk 3’ten 1’i

 

“Kadın Cinayetleri Önlenebilir” kampanyasının ilk adımı olan Kadın Cinayetlerine Karşı Acil Eylem Konferansı sonucunda medyanın kadın cinayet karnesi çıkarıldı. Karne incelenen 103 habere göre verildi. 103 kadın cinayeti haberinden 69 haber üçüncü, 12’şer haber üçüncü ve dördüncü, 22 haber ise diğer sayfalarda yer aldı. Çarpıcı olan ise 103 haberin sadece 12 tanesinin duyurusu birinci sayfadan yapıldı. Gazetelere verilen karnede en yüksek not 3 oldu. Bunun karşılığı ise “orta” demekti. Tabloya göre kadın cinayetlerini “iyi” veren Türkiye’de yayın yapan gazete yok. Ancak diğerleri ile kıyaslandığı zaman 3 puanı alan Cumhuriyet, Birgün ve Evrensel Gazeteleri oldu. Bu sırayı 2 (zayıf) oranla takip eden ise Hürriyet ve Zaman gazeteleri iken 1 (çok zayıf) notunu Habertürk, Sözcü, Vatan, Yeni Şafak, Takvim gazeteleri takip etti.  İnternet siteleri arasında ise en yüksek puan 4 “iyi” olarak verildi. 4 puanı alan internet siteleri ise Cumhuriyet, Habervaktim, Haberler oldu. Ensonhaber, Sabah ve Takvim 1 puan ile “çok zayıf” notunu aldı. 

 

Kadın Cinayetleri Haberleştirme Kılavuzu yayınlandı

 

Kadın katillerinin, cezalarını azaltmak için kimi zaman kendilerini tutuklayan kolluk güçlerinden fikir aldıklarını; kimi zaman da cinayetleri haberleştirirken meşrulaştıran medyadan esinlendiklerinin belirtildi. Anlık öfkeyle öldürmekten ziyade planlayarak kadınları adeta “infaz” edildiğinin gösterildiği araştırmada Kadın Cinayetleri Haberleştirme Kılavuzu ihtiyacı ortaya çıktı. Kadın gazetecilerin de katıldığı Medya Çalışma Grubu’yla birlikte Kadın Cinayetlerini Haberleştirme Klavuzu hazırlandı. Kadın Cinayetleri Haberleştirme Kılavuzu’nda gazetecilerin kadın cinayetlerini haberleştirirken dikkat etmesi gerekenler şöyle sıralanıyor: 

 

- Adını Koyun:  Bir kadın, herhangi bir kişi tarafından ‘kadın olduğu için’ öldürülmüşse bu adli bir olay değil, bir ‘kadın cinayeti’dir. 

 

- 3. Sayfa Haberi Değil:  Kadın cinayetleri politik cinayetler ve yeri 3. sayfa değil; ilk sayfa veya politika, yaşam sayfalarıdır. 

 

- Klişelerden, Basmakalıp Yargılardan, Bahanelerden Uzak Durun:  Haberi söylentilerle, yakıştırmalarla, ‘bahaneler’le, yargılarla; psikolog, yargıç, falcı veya hikâye yazarı gibi yazmayın. 

 

- Melodramdan, Sansasyon ve Pornografiden Kaçının:  Haberde duygusallaştırma, dramlaştırma öğeleri, cinselliğe dair imalar, magazinel yaklaşımlar ve cinayet ayrıntılarına yer vermeyin. 

 

- Haberi Adli Raporlara, Failin İfadelerine Dayandırmayın:  Gerçek sorumluları bulmaya çalışın, haber kaynaklarınızı çeşitlendirin. 

 

- Kadın Cinayeti Haberlerinde 4N1K:  ‘Neden’in cevabını failin ifadesinde ya da kadının hayatında aramayın, cinayeti kadınların hayatıyla meşrulaştırmayın. 

 

- Kadınları, Hayatlarını Değil; Zihniyeti Teşhir Edin:  ‘Cinayeti hak etmiş mi’ diye soran/sorduran detayları, kadınları, özel hayatlarını değil; zihniyeti teşhir edin! 

 

- Faili Anlamaya/Aklamaya, Gizlemeye; Cinayeti Failin Hayatıyla Açıklama Çalışmayın:  Cinnet, öfke, kıskançlık, iflas, aşk, öfke, işsizlik değil erkek şiddeti! 

 

- Yargı Süreçlerini İzleyin ve Sorgulayın: Hukuki süreçlerde rol alan ‘ideolojik/siyasal/ahlâki yaklaşımlar’, dava sonuçlarının fikri takibi, olumlu, emsal kararları atlamayın. 

 

- Cinsiyetçi Dil Kullanmayın:  Cinsiyetçi terimler, kadınları aşağılayan atasözleri, dışlayıcı ifadeler ve klişeler kullanmayın. 

 

- Kadın Cinayetlerini ‘Cinayetin Ötesinde’ Haberleştirin: Yalnızca ‘cinayet’i değil, kadın cinayetlerine dair mücadeleyi, kadın dayanışmasıyla elde edilen olumlu sonuçları ve iyi örnekleri de haberleştirin. Kadınların söz ve karar hakkını yok saymayın! 

 

- Unutmayın! Kadın cinayetlerini önlemekte medyaya büyük bir sorumluluk düşüyor.