Kulüplere ve futbolculara uyarı: ‘Yıkıcı sonuçlar doğar’

Koronavirüs salgını sonrası Süper Lig kulüplerinin, futbolcu ücretlerinde yapmak istediği indirimle ilgili yaşanabilecek olası sorunları, spor hukuku alanında Türkiye’yi uluslararası mecrada temsil eden, İsviçre’deki Uluslararası Spor Tahkim Mahkemesi CAS’ın ve de Euroleague Basketbol’un tek Türk hakemi olan Avukat Emin Özkurt ile konuştuk. 

‘HUKUKİ VE MALİ TUFAN BEKLİYOR’ 

Özkurt, süreçle ilgili, “Türk futbolunu koronavirüsün tetiklediği ancak sadece onun sebep olmadığı hukuki ve mali bir tufanın beklediği kanısındayım. Bu tufanın içerisine girerken iyi kaptanlık sergilenemezse kulüpler açısından yıkıcı sonuçlar doğacağı görüşündeyim. Bu süreçte hukuk ve bilhassa spor hukuku kulüplerin akıbetinde belirleyici olacak” dedi.

‘BEN YAPTIM OLDU İŞLEMEZ’

İndirim konusunda anlaşmazlık yaşanırsa spor kamuoyunu nasıl bir süreç bekliyor?

Türk futbol takımlarının yıllık maaş miktarları oldukça yüksek. Bu konuda Avrupa’nın ilk 6 ligi arasında sayılabiliriz. Ayrıca, oyuncu maaşları da kulüplerin en büyük gider kalemini oluşturmakta. Ülkemizde kulüpler futbolcularından ciddi oranda maaş indirimleri bekliyorlar. Kulüpler Birliği’nin açıklaması incelendiğinde de, futbolculardan ortalama yüzde 30 civarı bir indirim beklendiği, aksi takdirde sözleşmelerinin askıya alınacağı gibi bir anlam çıkarılmaktaydı. 

‘FUTBOLCUNUN HAKKI VAR’ 

Ancak maaş indirimi konusu kulüplerin öyle kestirip atabilecekleri bir mesele değil. Futbolcuların hakları var! Gerek FIFA talimatları, gerek Türk kanunları gerekse İsviçre Hukuku çerçevesinde futbolcuların koruma altına alınmış hakları söz konusu. Kulüpler yerinde yorumlar içeren hukuk desteği almadan ilerler ve “ben yaptım oldu” mantığı işleterek futbolcu maaşlarında tek taraflı kesintiye giderlerse bunun hukuki sonuçları olur.

FIFA, oyuncudan mı kulüpten mi yana olur?

FIFA’nın 7 Nisan’da yayınladığı “Kılavuz İlkeler” uyarınca sözleşmelerdeki değişikliklere ilişkin tek taraflı kararlar, ancak ulusal yasalara uygun olarak yapıldığında kabul edilecektir. Ancak kulüpler ve çalışanlar bir anlaşmaya varamazlar ve ulusal kanunlar durumu ele almaz ise sözleşmelerin hüküm ve koşullarını değiştirmeye yönelik tek taraflı kararların iyi niyetli, orantılı ve kabul edilebilir olması halinde FIFA’nın Uyuşmazlık Çözümü Odası (DRC) veya Oyuncular Statüsü Komitesi (PSC) tarafından tanınacaktır. 

Bir kararın kabul edilebilir olup olmadığını değerlendirirken, DRC veya PSC şu kriterleri gözetecektir:

Kulübün çalışanları ile karşılıklı bir anlaşmaya varmaya çalışıp çalışmadığı;

Kulübün ekonomik durumu;

Sözleşmede yapılan değişikliğin orantılılığı;

Sözleşme değişikliğinden sonra çalışanın net geliri;

Kararın tüm kadroya mı yoksa sadece belirli çalışanlara mı uygulandığı.

‘TFF’DE TANIMLI DEĞİL’

FIFA’nın mücbir sebep gördüğü salgın TFF’de tanımlı mı?

Bu durumda Türk Hukuku mevzuatını inceleyecek olursak:

TFF mevzuatında mücbir sebep kavramını tanımlamamıştır ve buna yer vermemiştir. Yargıtay geçmiş kararlarında SARS vakasında da olduğu gibi salgın hastalıkları mücbir sebep olarak tanımlamıştır. Türk Borçlar Kanunu uyarınca mücbir sebep halinde:

Sözleşmenin yeni koşullara göre uyarlanması istenebilir.

Sözleşmenin uyarlanması mümkün değil ise sözleşmenin niteliğine göre dönme veya fesih hakkı kullanılabilir. Bu incelemeler uyarınca mahkemelerin hangi taraf lehine karar vereceği dosyadan dosyaya, tek tek durumun özellikleri gözönüne alınarak incelenerek, gerekli kararlar verilecektir.

‘TRANSFER YASAĞI VE MEN CEZASI GELEBİLİR’ 

FIFA, oyuncu-kulüp anlaşmazlığı halinde bir tarafa yaptırım uygulayabilir mi?

FIFA DRC yabancı oyuncuların sözleşmeye dayalı uyuşmazlıklarında görevlidir. Dolayısıyla ancak yabancı oyuncuların sözleşmelerinden kaynaklı uyuşmazlıklarda taraflara yaptırım uygulayabilecektir. Eğer futbolcu ya da kulüp maaş indirimi konusunda anlaşamazlar ve taraflardan birinin sözleşmeyi haksız bir şekilde feshettiği karara bağlanırsa, bu durumun FIFA hukuk ve disiplin kurullarına intikal etmesi halinde haksız taraf aleyhine tazminata karar verilebileceği gibi “transfer yasağı” ya da “müsabakalardan men” cezası alabilir.

‘OYUNCU TEK TARAFLI FESHEDEBİLİR AMA...’ 

İndirimi kabul etmeyen futbolcu, geçmişten de ödenmeyen alacakları nedeniyle sözleşmesini tek taraflı feshedebilir mi?

Böyle bir olasılık mevcuttur. TFF Profesyonel Futbol ve Transfer Talimatı’nın 28. maddesi uyarınca; kulüp futbolcunun ücretlerini ödemekte temerrüde düştüğü ve/veya futbolcunun sosyal güvenlik haklarını ihlâl ettiği takdirde, futbolcu sözleşmesini feshetmek arzusunda ise, kulübüne ve bilgi için TFF’ye noterden keşide edeceği bir ihtarname ile 30 gün içerisinde ücretinin ödenmesini ve/veya sosyal güvenlik haklarının yerine getirilmesini bildirmek zorundadır. Kulüp, söz konusu mehile rağmen ücretini ödemediği ve/veya sosyal güvenlik haklarını yerine getirmediği takdirde, futbolcu mehilin sona ermesinden itibaren ancak 7 gün içinde sözleşmesini feshedebilir. Ancak önemle vurgulamak isterim ki bu durumda kulüpler de konuyu Uyuşmazlık Çözüm Kurulu’na, mahkemelere veya FIFA’ya taşıyarak oyuncudan haksız fesih nedeniyle tazminat talebinde bulunabileceklerdir.

‘FIFA, KORONAVİRÜSÜ MÜCBİR SEBEP SAYIYOR‘ 

Diyelim ki futbolcuyum ve indirimi kabul etmedim. Kulüp ne yaptırım uygular? Suçlu muyum, haklı mıyım?

Futbolcunun indirimi kabul etmemesi halinde kulüpler büyük bir olasılıkla tek taraflı olarak maaşlarda indirime gideceklerdir. Bu durumu kabul etmeyen yerli futbolcular haklarını UÇK veya İş mahkemelerinde, yabancı futbolcular ise haklarını FIFA ve CAS nezdinde arayacaklardır. FIFA’nın açıkladığı “Kılavuz İlkeleri” uyarınca COVID-19 mücbir sebep olarak kabul edilmiştir. Yine FIFA’nın “Kılavuz İlkeleri” uyarınca sözleşmelerdeki değişikliklere ilişkin tek taraflı kararlar ancak ulusal yasalara uygun olarak yapıldıkları veya başka bir toplu sözleşme mekanizmasının izin verdiği alanlara ilişkin yapıldığında kabul edilecektir. 

‘SPOR HUKUKU PUSULA OLSUN’

Avukat Emin Özkurt, “Kulüplerimiz zaten salgın öncesinde dahi ciddi ekonomik kriz içerisindeydiler ve şimdi bu koronavirüs mevcut krizin üzerine eklendi. Bu noktada kulüp yönetimlerinin hata yapmaya alanları olmadığı kanısındayım. Eğer yerli ve yabancı tüm futbolcularından indirim bekliyorlarsa bunu nasıl yapacakları hususunda çok dikkatli adım atmaları ve bu çalkantılı denizde spor hukukunu kendilerine pusula yapmalarını öneririm” dedi.