Lafı kıvırmayan kadınlar

Leman Dergisi’nde 22 yıldır Feyhan Güver imzasıyla yayımlanan Bayır Gülü, karikatürle yakın ilişkisi olmayanların dahi aşina olduğu bir seri. Dosdoğru, lafı kıvırmayan kadınları anlatır, ister köyde ister şehirde olsunlar. Erkeklerle de, kadınlarla da, ilişkilerle de, seksle de dalgasını geçen, seviştiğini saklamayan, şiddete de, kadın erkek eşitsizliğine de lafını esirgemeyen kadınlardan hayat dersi aldığınız olur. Feyhan Güver’in pek çok karakterinin yanında, dört yıldır kadın çizerler tarafından yayımlanan Bayan Yanı dergisinde yer alan Yaşam Koçu Afet var. Afet, başınız sıkıştığında bir derdinizi anlattığınız, akıl danıştığınız, bir çay koyuveren komşunuzun çizgide yaşayan hali. Güver, Bayır Gülü kadınlarını ve karikatür dünyasının kadınlar tarafındaki penceresinden görünenleri anlatıyor. 

ÖNCE YAKINIMDAKİLERİ ÇİZDİM 

 Herkes önce en çok bildiğini çizer. Ben de en yakınımdakileri çizdim. Kadınların statüleri ne olursa olsun kadın olma hali ortak. O yüzden herkes Bayır Gülü’nde kendinden bir şeyler buldu. Her türden kadınları çiziyorum aslında, ama belki kırsalda yaşayan kadınlar üzerinden çizdiğim için daha az kendini saklayan, daha yalın, “acaba nasıl anlaşılırım” diye plan yapmayan tipler çıktı ortaya. Şehirlileştikçe hepimiz daha kalın kabuklar örüyoruz üzerimize. Mesela gerçekte asla söyleyemeyeceği bir lafı karikatürümde görünce “aynı ben” ya da “tam içimden geçenleri söylemişsiniz” diye mesaj atanlar var. Bazı şeyleri söyleyemiyor olmamız onları düşünmediğimiz anlamına gelmiyor. 

KAYIP KOMŞU AFET 

Yaşam koçluğu belli ki bir ihtiyaçtan doğdu. Bütün insan ilişkilerini neredeyse sıfırlayan kapitalist sistem, daha lüks evler, paralı ama bu hayatla başa çıkamayan yalnız insanlar yarattı. Mahalle kültürü, aile, dostluk ve arkadaşlık ilişkileri yönünden insanlar yalnızlaştı. Başarı endeksli bu hayatta ne yapacaklarına dair, parasıyla birilerine danışmaya başladılar. İşte Yaşam Koçu Afet o kaybettiğimiz mahallede oturan, tecrübesiyle hayat resmini daha uzaktan görebilen, canınız sıkıldığında derdinizi bedava dinleyen biri. Kendince çözümler de üretiyor. Dedikleriyle birlikte orada sürekli kaynayan çaydanlık, odadaki soba, mangal üstündeki kahve, ağaç gölgesi altında muhabbet gibi ayrıntılar da sıcak geliyor okuyucuya. Çay kahve ikramı da cabası.

KADINLARA KARŞI DUVAR VAR

Mizah birçok şeyi tolere edebiliyor, ama yine de okuyucunun algısında bir duvar hâlâ var. Çizilen karikatür eğer kadın elinden çıkmışsa okuyucu direkt gerçeklikle ilişkilendirip, sorgulama yoluna gidiyor. Erkeklerin çizdiği her türden karikatür sadece “aman canım karikatür işte” diye algılanırken, kadın karikatüristlerin çizdiklerinde iyi kız, eş, anne ya da namus kavramları üzerinden yorum yapmaya daha yatkınlar. Bu algı, mizah dergisi okuyucusundan ziyade, internet üzerinden yapılan paylaşımlarda ortaya çıkıyor iyi ki de. Yoksa dergi okuyucuları süperdir. Mizah zihin açıcı bir iksirdir. 

GÜNDELİK HAYAT MUHALİFLERİ

Vaktiyle kadınlar hep kendi hikâyelerini çiziyor gibi bir eleştiri vardı. Zamanla anlaşıldı ki, kadınların dert edindiği meseleler aslında gerçekten de mesele. Feyhan Güver şöyle diyor: Yıllar önce kadın çizerleri  “Ev İçi Siyasileri, Gündelik Hayat Muhalifleri” olarak tanımlamıştım. Sonuçta yaşadığımız hayat siyasi bir zincirin halkası. Şimdiye kadar da durum pek parlak değildi, ama bence son dönemde başta kadınlar bunu daha çok hisseder oldular. Bunu erkeklerden ziyade kadınların anlaması gerekiyor. Çünkü mücadele etmeden hiçbir şey kendiliğinden düzelmiyor ne yazık ki. 

Fİ TARİHİNDEN BERİ ÇİZİYOR

Feyhan Güver 22 yıldır Leman’ da çiziyor. Bir ara Yeni Binyıl gazetesinde günlük karikatürler çizdi. Bir ara da yine kadınların çıkardığı aylık bir dergi olan “Pazartesi” dergisine çizdi. Karikatürlerine İngiltere’de yayımlanan “Britanya Express” dergisinde de yer verildi. Dört yıldır da Bayan Yanı dergisini çıkarıyor. Bir mizah yazıları kitabı ve yeni çıkan “Elalem Ne Der”le birlikte altı karikatür albümü var.